Hỏi:
* Chú tôi là chủ xe ôtô tải chuyên chở vật liệu xây dựng. Vừa qua, xe của chú tôi đang di chuyển trên đường thì va phải xe môtô, khiến 2 người trên xe này tử vong. Tuy nhiên, xe của chú tôi đi đúng phần đường, chạy đúng tốc độ cho phép. Lỗi là của 2 người điều khiển xe môtô.
Xin hỏi, nếu xe của chú tôi không có lỗi, thì tài xế xe có phải chịu trách nhiệm hình sự vì đã làm chết 2 người không? Còn phía chú tôi, chủ xe, có phải bồi thường cho gia đình nạn nhân hay không?
tmk200…@yahoo.com.vn
* Anh tôi ở quê, hôm rồi va quẹt xe gây tai nạn làm chết 1 em bé đi bộ qua đường. Lúc đó trời tối mờ mờ, anh tôi chạy cũng không nhanh lắm. Nhưng do em bé qua đường không có ai dẫn, và băng ngang đường rất bất ngờ nên anh tôi không tránh kịp.
Sau tai nạn, gia đình tôi đã tích cực khắc phục hậu quả, bồi thường tiền tổn thất tinh thần và mọi thứ để xoa dịu nỗi đau của gia đình nạn nhân. Phía bên ấy cũng đã làm tờ bãi nại cho anh tôi.
Xin hỏi, nếu được bãi nại thì anh tôi có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không? Sao tòa án vẫn tiến hành thụ lý vụ án, và anh tôi vẫn bị triệu tập ra tòa? Nếu phải chịu trách nhiệm hình sự, anh tôi có được hưởng án treo không?
Ngọc Hải (huyện Phước Long)
Trả lời:
* Theo bạn trình bày, nếu thật sự xe của chú bạn không có lỗi khi xảy ra tai nạn (vấn đề này phải do kết luận của cơ quan chức năng - ở đây là cơ quan điều tra - vì đã có đến 2 người chết) thì người điều khiển xe của chú bạn (tài xế lái xe ôtô tải) sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự liên quan đến tai nạn giao thông trên.
Tuy nhiên, ngoài vấn đề về trách nhiệm hình sự, pháp luật còn quy định trách nhiệm dân sự. Trong trường hợp này, nếu xe ôtô tải không có lỗi, nhưng vì là nguồn nguy hiểm cao độ nên người chiếm hữu phương tiện phải bồi thường những thiệt hại gây ra cho người xung quanh, có xét đến tính chất, mức độ gây ra để tính mức bồi thường.
* Trường hợp thứ hai, anh trai bạn đã gây tai nạn làm chết 1 người, gia đình bạn và anh bạn đã tích cực khắc phục hậu quả cho gia đình nạn nhân, và gia đình nạn nhân đã có đơn bãi nại cho anh bạn. Đây cũng là một tình tiết giảm nhẹ được quy định trong Bộ luật Hình sự. Và một số tình tiết giảm nhẹ khác như người bị hại tự băng ngang đường vào lúc trời tối khiến anh bạn không kịp tránh (người bị nạn cũng có lỗi)…
Đó là chúng tôi viện dẫn một vài tình tiết giảm nhẹ về trách nhiệm hình sự để bạn tham khảo. Trong quá trình xét xử, tòa án còn có thể xem xét thêm nhiều tình tiết giảm nhẹ về nhân thân của anh bạn. Còn đối với những gì bạn hỏi, xin được trả lời như sau:
Việc gia đình bạn khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại cho gia đình nạn nhân là những vấn đề về trách nhiệm dân sự, không liên quan đến trách nhiệm hình sự. Nếu xét thấy có tội phạm, cơ quan điều tra vẫn có quyền ra quyết định khởi tố vụ án mà không phụ thuộc vào đơn yêu cầu của phía người bị nạn. Tuy nhiên, nếu có đơn bãi nại của gia đình bị nạn, thì anh bạn có nhiều khả năng để được giảm án dưới mức thấp nhất của khung hình phạt. Với những tình tiết như trên, nhiều khả năng anh bạn sẽ được hưởng án treo.
Thân ái!
Luật gia Kim Phượng