Đó là chuyên đề Hội thảo được UBND tỉnh Cà Mau tổ chức vào sáng ngày 13/12, trong khuôn khổ Festival Tôm. Tham dự có đại diện các đơn vị thuộc Bộ NN&PTNT; các Hiệp hội, các tổ chức NGO; Sở NN&PTNT các tỉnh; các doanh nghiệp, HTX trong và ngoài tỉnh; các nhà khoa học.
Phát biểu khai mạc, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử kỳ vọng qua hội thảo đề ra được những giải pháp hiệu quả để phát triển bền vững chuỗi giá trị ngành hàng tôm.
Đồng bằng sông Cửu Long là thủ phủ nghề nuôi tôm của Việt Nam. Diện tích nuôi tôm năm 2022 đạt hơn 700.000 ha, sản lượng đạt khoảng 700.000 tấn (chiếm khoảng trên 90% về diện tích và 95% về sản lượng nuôi tôm nước lợ của cả nước).
Riêng Cà Mau là một trong những địa phương có tiềm năng lớn về nuôi tôm, với diện tích nuôi tôm gần 280.000 ha. Nuôi tôm của Cà Mau đã phát triển khá nhanh trong thời gian qua với nhiều loại hình nuôi khác nhau, góp phần tăng sản lượng và giá trị ngành tôm. Năm 2022, ngành tôm đóng góp khoảng 88,78% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 1.070 triệu USD. Hiện tôm Cà Mau được xuất khẩu sang 5 thị trường lớn nhất gồm: Châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc.
Xác định được tầm quan trọng của liên kết chuỗi, trong suốt thời gian qua, tỉnh Cà Mau đã không ngừng thúc đẩy các mối liên kết chuỗi giá trị nhằm đưa ngành tôm phát triển theo hướng ổn định, bền vững.
Theo đó, từ năm 2018 đến nay, ngành nông nghiệp Cà Mau đã phối hợp với các tổ chức, cá nhân xây dựng, hình thành vùng nuôi tôm được cấp chứng nhận hữu cơ, sinh thái (trong nước và quốc tế), với sự tham gia của 7 công ty chế biến, xuất khẩu thủy sản vào chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm tôm với tổng diện tích hơn 23.000 ha/4.000 hộ, trong đó vùng nuôi tôm rừng 22.600 ha, tôm lúa 565 ha. Sản lượng hàng năm đạt khoảng từ 8.000 - 10.000 tấn.
Hội thảo thu hút sự tham gia của nhiều HTX, tổ hợp tác, doanh nghiệp xuất nhập khẩu thuỷ sản trên địa bàn tỉnh.
Phát biểu khai mạc hội thảo, khẳng định tiềm năng và lợi thế của Cà Mau không phải tỉnh nào cũng có được, ông Lê Văn Sử, Phó chủ tịch UBND tỉnh, cũng nhìn nhận, mô hình liên kết chuỗi giá trị vẫn đang gặp những tồn tại, khó khăn nhất định. Hiện chưa có dự án về nuôi tôm được hỗ trợ theo Nghị định 98/NĐ-CP; tỷ lệ các hộ tham gia chuỗi liên kết sản xuất thấp so với tỷ lệ số hộ và diện tích nuôi; đa số các chuỗi liên kết quy mô nhỏ và chưa hình thành những vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn; năng lực của các chủ thể trong liên kết chưa thực sự mạnh, nhất là các hợp tác xã, tổ hợp tác; việc liên kết sản xuất, thu mua, chế biến, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm ngành hàng tôm trên địa bàn tỉnh chủ yếu là do các doanh nghiệp lớn chủ đạo.
“Thông qua việc tổ chức Hội thảo “Xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng tôm Cà Mau” tôi tin tưởng và kỳ vọng các vấn đề có liên quan đến phát triển chuỗi giá trị ngành hàng tôm sẽ được trao đổi, thảo luận, phân tích, qua đó đề ra những giải pháp hiệu quả khắc phục những khó khăn, tồn tại để phát triển bền vững chuỗi ngành hàng tôm, góp phần đưa ngành tôm Cà Mau nói riêng, ngành tôm Việt Nam nói chung phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập, hướng đến mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội”, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử nhấn mạnh.
Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú là doanh nghiệp đẩy mạnh liên kết trong quá trình sản xuất, với mô hình chuỗi tôm rừng bước đầu cho hiệu quả cao.
Tại hội thảo, đại diện Chi cục Thuỷ sản (Sở NN&PTNT) trình bày tham luận về “Thực trạng và giải pháp phát triển chuỗi giá trị ngành hàng tôm Cà Mau”; đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) trình bày báo cáo về “Đánh giá kết quả xuất khẩu tôm Việt Nam, cơ hội - thách thức và dự báo tình hình thị trường trong thời gian tới”; đại diện Tập đoàn Việt Úc trình bày tham luận về “Khép kín chuỗi giá trị: Vì một ngành tôm Việt Nam công nghệ cao bền vững”; đại diện Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú trình bày tham luận về “Thực trạng và giải pháp đẩy mạnh liên kết sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành tôm”; đại diện Tổ chức WWF trình bày tham luận về “Thực trạng và giải pháp tăng cường liên kết chuỗi trong mô hình nuôi tôm”; đại diện Tổ chức GIZ trình bày tham luận về “Thúc đẩy chuỗi giá trị tôm-lúa, tôm-rừng theo hướng chứng nhận hữu cơ, sinh thái”,…
“Câu chuyện liên kết chuỗi trong ngành hàng tôm tỉnh Cà Mau đã có rất nhiều kế hoạch cũng như đã triển khai, song kết quả chưa như mong đợi. Sau hội thảo này, đề nghị các doanh nghiệp ngồi riêng với các HTX, tổ hợp tác bàn thật kỹ cho “bể” câu chuyện liên kết chuỗi, giải quyết từng vấn đề cụ thể, có như vậy thì liên kết này mới chặt chẽ và bền vững, phát huy hiệu quả mong muốn của các bên”, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử đề nghị./.
Phú Hữu - Chí Diện