(CMO) …Nhưng may mắn đó không phải là cái buồn bi luỵ khiến người ta phải khóc than, ngán ngẩm mà đó là nỗi buồn với những giọt nước mắt như được giữ lại tận sâu bên trong. Đó là phong cách viết vốn có của bác sĩ kiêm Nhà văn Lê Minh Khôi, vốn được biết đến nhiều với bút danh Mạc Đại. “Những sườn núi lấp lánh” là tập hợp những bài viết với nhiều đề tài với các góc nhìn của tác giả qua con mắt của một bác sĩ tim mạch có cơ hội tiếp xúc với nhiều người và được đi nhiều quốc gia nhưng vẫn “đi tìm cái đẹp bị vùi dập hay khuất lấp giữa đời thường. Như con nhện bé nhỏ chăm chỉ giăng lưới không phải để bẫy bắt những con mồi mà chỉ để giữ lại vẻ lấp lánh của những giọt sương, tia nắng và cả những hư ảo sắc màu” (Trần Nhã Thuỵ - lời bạt).
Là những câu chuyện, nhỏ thôi - và giản đơn như thể trong buổi trà chiều ngồi ngắm mây, ngắm đất, người ta bỗng chắc lưỡi kể về một câu chuyện nào đó từng xảy ra với mình hoặc mình từng được chứng kiến. Đó có thể là con chó phèn ngày nào còn quấn chân chủ, giờ đã yên nghỉ ở bụi đất sau nhà hoặc bâng quơ tự hỏi không biết năm nay cây mai ở góc làng có kịp nở trong thời tiết ẩm ương này không dù hoa mai, hoa đào cứ đến Tết là đầy chợ; hoặc bàn về ngày giỗ chạp trong làng, ngoài xóm... theo cái kiểu mà người kể và người nghe có thể lơ đãng; hoặc cũng có thể lặng lẽ khóc cười theo câu chuyện với những lời tự sự, chất chứa bao nỗi niềm.
“Bao nhiêu năm rồi Nu nhỉ? Có hỏi Nu cũng chẳng thể trả lời. Nu đã làm xong phận sự cày bừa rồi. Và người ta cũng đã nhanh chóng xẻ thịt Nu lâu lắm rồi. Con người vốn vô tâm lắm Nu à. Mày không quên tao nhưng lúc ấy suýt chút nữa tao đã quên mày. Và rồi có lẽ cũng đã mười năm nay, tao đâu có một lần nào nhớ tới mày, người bạn tuổi thơ, người bạn đã nâng đỡ lòng tự ái bị tổn thương của tao. Chiều nay. Tự dưng tiếng gõ nhịp trên đường ray của con tàu ở nơi xa lắc này lại đưa tao về với khúc cua đường tàu năm nọ, nơi mày khóc và liếm tay tao. Chắc mày biết đó là lần cuối, đúng không Nu?" (Con Nu).
Những hoài niệm tuổi thơ với niềm vui, nỗi buồn ấy nuôi lớn tâm hồn đứa trẻ ở miền cát cháy lớn lên, trở thành bác sĩ tim mạch rồi vì lý do công việc nên đi khắp bốn phương, từ Đông sang Tây, đâu đâu cũng gặp những phận người với vạn nỗi niềm riêng biệt mà lại giống nhau đến lạ lùng. Đó là những thiếu nữ sớm bỏ chuyện học hành lẫn tuổi thơ ngây để về làm vợ, làm mẹ, đến với “cuộc sống mới không hề đơn giản. Trăm dâu đổ đầu tằm. Dường như chỉ có một nơi duy nhất để trang trải nỗi lòng: những đứa con. Phương thức chuyển tải nỗi lòng của các bà mẹ phổ thông nhất và đôi khi duy nhất là những bài hát ru. Hát ru con hay hát ru nỗi lòng mình. Ru tuổi thơ mình. Ru mẹ. Ru ngày xưa. Ru mối tình đầu ngơ ngác. Có lẽ ngày xưa, chỉ có mẹ là tiên cảm được số phận phù vân của đứa con gái mình nên bà đã chăm sóc con, hữu ý hay vô thức, bằng tình thương đặc biệt xen lẫn chút ngậm ngùi. Bây giờ làm mẹ ru con, cái ngày xưa êm ả ấy lại hiện về, không đi qua ngõ nắng mà chỉ lầm lũi bằng ngõ sau” (Thương nhớ ca dao).
Đó cũng là nói thay lời tâm sự của đứa trẻ bị bệnh tim, sớm bị cha mẹ chối bỏ, dù được ông bà nội đem về nuôi nhưng trên đôi môi đã tắt hẳn nụ cười “Liệu bao giờ trái tim ấy biết đập lên những nhịp hân hoan như bao trái tim con trẻ ngây thơ khác? Điều này thì có lẽ không có cuộc mổ nào, không có loại thần dược nào có câu trả lời khi mà trái tim ấy ngay từ những ngày ấu thơ đã không được sưởi ấm bởi vòng tay yêu thương của chính những người sinh thành ra nó, cho nó nhịp đập đầu tiên” (Ba mẹ nó thôi nhau).
Có thể bởi tác giả Lê Minh Khôi là một bác sĩ mang tâm hồn của một nhà văn mà cũng có thể là một nhà văn nhìn cuộc đời qua con mắt của một bác sĩ nên đa phần trong các bài viết của mình, tính chất “lương y” như luôn ẩn hiện đâu đó qua từng câu chữ. Điều đó thể hiện qua những tiếng thở dài cố nén khi chứng kiến những cảnh đời nghèo khó, thắt ruột khi thấy một bệnh nhân nam của mình ngồi khóc nơi một góc bệnh viện khi số tiền chạy chữa vượt quá khả năng kinh tế cho phép; ứa nước mắt khi thấy một cặp sinh viên đi chợ lựa cho mình món rau củ dập nát, giá rẻ nhất “với hy vọng tiết kiệm được những đồng tiền vốn ít ỏi được gửi vào từ miền Trung bão lũ. Bà bán hàng chép miệng, lắc đầu thương cảm rồi đưa tay bốc thêm chút rau bỏ vào túi ni-lông của hai sinh viên nọ sau khi họ đã trả tiền”. Hoặc khi “bắt gặp những con người đốt rừng ấy. Họ vẫn thường gánh củi, gánh than đi hàng chục cây số đường rừng để ra chợ bán. Không khó khăn gì để nhận ra họ với khuôn mặt đen nhẻm, nhoè nhoẹt mồ hôi. Không ít lần tôi ngẩn người khi nhìn thấy trên những gương mặt ấy, dưới ánh nắng trưa, có cái gì đó lấp lánh. Một nỗi lấp lánh gợi nhớ chành chạnh lòng" (Những sườn núi lấp lánh)…
Lâu lắm rồi mới được đọc một quyển sách thật buồn mà cũng thật đẹp. Nét đẹp đó không lung linh, rạng ngời mà đó là nét đẹp của những nỗi buồn rưng rức, thẳm sâu, xót lòng xót dạ và gợi lên những niềm thương cảm đến vô chừng…/.
Ngọc Lợi
Xem thêm bình luận