Thứ hai, 29-12-25 00:48:28
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Đa dạng hóa mô hình sản xuất: Vì sao chưa phát huy hiệu quả?

Báo Cà Mau

Để phá thế độc canh trong nông nghiệp, những năm qua, Bạc Liêu không ngừng đầu tư, phát triển nhiều mô hình sản xuất cho năng suất, chất lượng cao. Song, hiệu quả kinh tế mang lại chưa nhiều và người nông dân luôn phải đối đầu với việc hết áp dụng mô hình này lại chuyển sang mô hình khác.

Mô hình nhiều - sản xuất manh mún

Một thực tế không thể phủ nhận là nông dân Bạc Liêu rất năng động trong chuyển đổi mô hình sản xuất. Chỉ tính riêng vùng chuyên lúa cũng có đến hàng chục mô hình đa canh, xen canh, luân canh với nhiều cây, con khác nhau như: lúa - màu, lúa - cá, lúa - tôm, chăn nuôi gia súc - gia cầm, nuôi cá bống tượng, cá chình, cá lóc mùng, cá chẽm, rắn, lươn, ba ba, cá sấu… Hầu hết các mô hình trên đều cho năng suất và chất lượng cao.

Nông dân xã Vĩnh Bình thu hoạch dưa hấu trên đất lúa. Ảnh: T.A

Tuy nhiên, năng suất và chất lượng chưa phải là thước đo để đánh giá hiệu quả kinh tế. Chính sự nhầm lẫn tai hại này mà lâu nay nông dân Bạc Liêu cứ đua nhau bắt chước, còn ngành quản lý thì cứ hết chuyển giao mô hình cho địa phương này, lại nhân rộng sang địa phương khác, mà quên đi bài toán cung - cầu. Ông Phan Quốc Nhơn, Phó Chủ tịch UBND xã Ninh Hòa (huyện Hồng Dân), cho biết: “Xã Ninh Hòa cũng có hơn 10 mô hình sản xuất, song, phần lớn đều mang tính tự phát. Mới đây, huyện lại chuyển giao mô hình trồng đậu bắp cho nông dân, nhưng địa phương đã có mô hình này, đồng thời do hiệu quả mô hình không cao nên nông dân không áp dụng”. Phải chăng, việc nhân rộng mô hình nhưng lại không tính đến hiệu quả kinh tế là nguyên nhân dẫn đến việc các địa phương có chung các mô hình như: lúa - cá, lúa - màu, tôm - lúa… Thay vào đó, mỗi địa phương xây dựng cho mình một mô hình chiến lược và tập trung đầu tư nâng chất cho mô hình đó nhằm sản xuất ra một loại hàng hóa đặc trưng có thể cạnh tranh trên thị trường, thậm chí độc quyền để xuất khẩu mang lại giá trị kinh tế cao.

Phản ánh vấn đề này để thấy rằng, mô hình nhiều chưa chắc mang lại hiệu quả, mà còn tạo ra sản xuất manh mún, bởi nông dân thấy cái gì hiệu quả thì bắt chước làm theo, kéo theo đó là hệ lụy hết trồng lại chặt. Cuộc chạy đua theo mô hình cứ làm nghèo nông dân, vì mỗi lần thay đổi mô hình là mỗi lần phải đầu tư và tiền đầu tư phải vay từ các ngân hàng.

Thua trên sân nhà

Thiếu quy hoạch và định hướng chiến lược cho phát triển sản xuất đã đẩy nhiều mô hình vào cảnh phá sản hoặc chết yểu.

Như khu vực vành đai xanh của TP. Bạc Liêu được coi là vùng chuyên màu lớn nhất tỉnh, nhưng đầu ra cho cây màu đến nay vẫn chưa ổn định. Ông Dương Thành Trung, Bí thư Thành ủy TP. Bạc Liêu, cho rằng: “Rau màu của TP. Bạc Liêu rất chất lượng, và lãnh đạo thành phố cũng đã đi tìm đầu ra cho cây màu với các điểm cung ứng rau màu ở TP. HCM. Các điểm thu mua này hứa sẽ bao tiêu toàn bộ sản phẩm của nông dân với điều kiện phải đảm bảo về sản lượng và nguồn cung ổn định. Tuy nhiên, phần lớn người trồng màu đều sản xuất theo phong trào nên không thể sản xuất ra lượng hàng hóa lớn”.

Bất cập này còn dẫn đến việc nông dân Bạc Liêu thua ngay trên sân nhà. Bằng chứng là vùng đất giồng của Bạc Liêu tạo ra rất nhiều nông sản như: củ cải, gừng, đậu bắp, củ hành tím, cải rổ, nhưng lại không thể cạnh tranh nổi với các sản phẩm cùng loại được nhập từ các tỉnh khác như: củ cải, đậu bắp (Sóc Trăng), cải xà lách (Đà Lạt), củ hành tím, gừng (Trung Quốc)…

Hàng nông sản do nông dân địa phương sản xuất bán không được, phải đào hố đổ đi để làm phân xanh, còn hàng hóa từ bên ngoài thì cứ nhập vào, thậm chí còn bán giá cao hơn. Nghịch lý của việc “gánh củi về rừng” này vẫn là do sản xuất manh mún. Bà L.N.A, một đại lý kinh doanh hàng nông sản tại phường 1, TP. Bạc Liêu nói: “Bạc Liêu mình cái gì cũng có, nhưng sản lượng lại không ổn định. Vì vậy, nhiều đại lý phải mua hàng bên ngoài về để cung cấp cho các hàng quán, đảm bảo đủ hàng hóa cho thị trường”.

Đã đến lúc ngành quản lý cần đánh giá lại hiệu quả của các mô hình sản xuất gắn với việc tổ chức, quy hoạch lại vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa lớn. Nếu không, việc đa dạng hóa cây trồng - vật nuôi vẫn mãi là mô hình và chỉ có tác dụng trình diễn cho vui.

LƯ DŨNG

Hào hứng, lan toả khí thế thi đua

Trong không khí phấn khởi, hào hứng và lan tỏa tinh thần thi đua, Ngày hội Nông thôn mới tỉnh Cà Mau năm 2025 do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức, diễn ra ngày 20/12 tại xã Trần Văn Thời, đã thu hút 15 đội với hơn 200 vận động viên, tuyên truyền viên đến từ 15 xã trên địa bàn tỉnh tham gia.

Cà Mau - Điểm hẹn của những hạt gạo ngon

Dự kiến từ ngày 2-6/2/2026, tỉnh Cà Mau lần đầu tiên trở thành điểm hẹn của những “hạt ngọc trời” khi đăng cai tổ chức “Hội thi gạo ngon vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL)”. Không chỉ là cuộc tranh tài về chất lượng hạt gạo, sự kiện còn mang ý nghĩa khẳng định vị thế, mở ra chương mới cho ngành lúa gạo vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc.

Ðưa ngành hàng cua “vươn ra biển lớn”

Ngày 5/12, Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) tỉnh Cà Mau ban hành Kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu cua biển phục vụ xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc. Ðây được xem là bước chuyển quan trọng, đưa ngành hàng cua biển của tỉnh mạnh mẽ "vươn ra biển lớn".

Phát triển sản phẩm OCOP từ vai trò hợp tác xã

Những năm gần đây, kinh tế tập thể, nòng cốt là các hợp tác xã (HTX), ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn tỉnh Cà Mau. Việc tham gia Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giúp nhiều HTX nâng cao giá trị nông sản, đồng thời thúc đẩy đổi mới tổ chức sản xuất, nâng cao năng lực quản trị, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường, góp phần thiết thực vào quá trình xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

Rừng phòng hộ Vĩnh Hậu: Bảo vệ đê biển và sinh kế người dân

Trải dài gần 20 km dọc tuyến biển Ðông, những cánh rừng mắm, đước, cóc, tra xanh bạt ngàn trên địa bàn xã Vĩnh Hậu không chỉ thực hiện tốt chức năng bảo vệ đê biển mà còn trở thành điểm tựa sinh kế quan trọng cho người dân vùng ven biển. Thời gian qua, rừng phòng hộ nơi đây đã phát huy hiệu quả vai trò “lá chắn xanh”, góp phần giảm thiểu tác động của sóng gió, xói lở, đồng thời tạo điều kiện để người dân khai thác, nuôi trồng thuỷ sản dưới tán rừng theo hướng bền vững.

Ngân hàng đồng hành phát triển kinh tế thuỷ sản

Với lợi thế là “thủ phủ con tôm” của cả nước, Cà Mau đang từng bước chuyển dịch ngành thuỷ sản theo hướng sinh thái, bền vững và gia tăng giá trị. Ðồng hành cùng quá trình này, hệ thống ngân hàng trên địa bàn tỉnh chủ động triển khai nhiều giải pháp tín dụng phù hợp, góp phần tháo gỡ khó khăn về vốn, tạo động lực để người dân và doanh nghiệp yên tâm đầu tư, phát triển sản xuất.

Nhộn nhịp mùa thu hoạch tôm càng xanh

Những ngày cuối năm 2025, nông dân xã Nguyễn Phích rộn ràng vào mùa thu hoạch tôm càng xanh, bà con ai nấy đều phấn khởi vì vụ tôm đạt năng suất cao, cho lợi nhuận khả quan.

Hợp tác xã kiểu mới - Nền tảng của kinh tế nông thôn kiểu mẫu

Xã Vĩnh Thanh hiện có 26 tổ hợp tác (THT), 9 hợp tác xã (HTX) đã và đang củng cố, nâng chất hoạt động theo hướng liên kết sản xuất, kinh doanh theo chuỗi giá trị. Đây là một trong những địa phương của tỉnh tiên phong ứng dụng công nghệ, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, tạo nền tảng xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, từng bước hiện đại.

Kinh tế xanh nâng giá trị nông sản

Thời gian qua, Cà Mau triển khai đồng bộ nhiều chính sách và giải pháp, góp phần nâng cao vị thế của nông sản trên thị trường quốc tế. Nhiều mặt hàng nông sản của tỉnh đang dần khẳng định uy tín, chất lượng trong xu thế thị trường ngày càng khắt khe về truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm và sản xuất theo hướng hiện đại, minh bạch, bền vững.

Tham quan mô hình kinh tế tuần hoàn xanh

Trong khuôn khổ chương trình tổng kết Dự án “Giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường liên quan đến khai thác nguyên vật liệu xây dựng và san lấp, đặc biệt là cát ở Cà Mau”, chiều 9/12, Ban Thường vụ Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Cà Mau phối hợp với Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) tổ chức chuyến tham quan mô hình kinh tế tuần hoàn xanh tại xã Khánh Bình.