Múa bóng, hát rỗi (hay còn gọi là múa bóng rỗi) là bộ môn nghệ thuật diễn xướng, ra đời cách nay hàng trăm năm ở vùng đất Nam Bộ. Bộ môn này thường được tổ chức vào các dịp lễ hội cúng đình, miếu, cúng Bà Chúa Xứ, Bà Thuỷ Long, Bà Thiên Hậu...
Tại Cà Mau, bộ môn nghệ thuật này hiện nay thường được biểu diễn trong dịp lễ Kỳ yên ở các ngôi đình thần, lễ vía Bà ở nhiều địa phương như: TP Cà Mau, Thới Bình, Ðầm Dơi... góp phần gìn giữ nét văn hoá độc đáo nghệ thuật múa bóng rỗi của Nam Bộ. Ðặc biệt, thời gian gần đây múa bóng rỗi Cà Mau được biểu diễn trên sân khấu hội diễn nghệ thuật quần chúng, ca nhạc tạp kỷ, lễ, Tết...
Tại Hội diễn Văn nghệ quần chúng tỉnh lần thứ IX năm 2024 mới đây, chương trình múa bóng rỗi của nhóm múa đến từ huyện Thới Bình đã để lại cho khán giả những màn múa ấn tượng. Các cô bóng Mỹ Lộc, Thanh Phong, Mỹ Loan... trổ tài hát rỗi và biểu diễn nghệ thuật dân gian như: múa lu, múa khạp, múa ghế, múa gậy, múa bông huệ, múa đĩa chạy, múa lông công, múa càn khôn, múa siêu... với từng điệu múa, dáng đi uyển chuyển khiến người xem không khỏi thán phục. Ðặc biệt, múa mâm vàng càng làm tăng thêm vẻ đẹp tâm linh cho chương trình.
Nhóm múa bóng rỗi ở huyện Thới Bình, rực rỡ từ trang phục, trang điểm đậm phấn son, đến cảnh trí đầy màu sắc.
Người múa bóng rỗi, ngoài việc nhuần nhuyễn các động tác múa khéo léo, còn phải thuộc lời văn rỗi, hiểu về nhạc cụ và biết cách phối hợp nhịp nhàng giữa lời văn, điệu múa với âm nhạc, tạo nên một tổng thể hài hoà.
Cô bóng Mỹ Loan múa hoa huệ.
Theo cô bóng Mỹ Lộc, múa bóng và hát rỗi (tức hát mời) thường ca tụng nữ thần, do các cô bóng thể hiện. Các động tác múa phần lớn chỉ sử dụng đầu, cổ và trán, như đội mâm, đội bông, nhằm thể hiện sự tôn kính ơn trên. Trang phục múa bóng rỗi rất cầu kỳ, đầy màu sắc, nữ trang và son phấn lộng lẫy như cô đào hát bội.
Cô bóng Mỹ Lộc với phần biểu diễn múa trống.
Cô bóng Thanh Phong với màn biểu diễn múa lông công.
Trải qua hàng trăm năm hình thành, trao truyền và phát triển, nghệ thuật diễn xướng văn hoá dân gian Múa bóng rỗi Nam Bộ đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể của Việt Nam, vào năm 2016.
Huỳnh Lâm thực hiện