ĐT: 0939.923988
Thứ ba, 5-12-23 20:06:39

Giải pháp để nông nghiệp Cà Mau đột phá

Báo Cà Mau Sau gần 8 năm thực hiện Ðề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp (Ðề án), nhiều chuyển biến từ cách thức tổ chức cho đến năng suất, chất lượng, mẫu mã sản phẩm... được nhìn nhận. Tuy nhiên, vẫn còn những khó khăn, hạn chế mà tỉnh cần tiếp tục khắc phục để tạo đột phá, tiến tới mục tiêu nông nghiệp hiện đại, bền vững.

Kể từ khi Ðề án được triển khai (năm 2016), tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành nông nghiệp đạt trên 4,7%/năm; giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích đất nông nghiệp không ngừng tăng theo, góp phần không nhỏ vào tăng trưởng chung của nền kinh tế, ổn định chính trị, xã hội.

Một kết quả nổi bật là, thời gian qua, các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX), hộ nông dân trên địa bàn tỉnh đã thực hiện liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trong một số ngành hàng chủ lực của tỉnh như tôm, cua, lúa, gỗ... Ðồng thời, có nhiều mô hình áp dụng công nghệ cao, an toàn, bền vững và hiệu quả. Cụ thể, đối với con tôm, đã có 22.606 ha vùng tôm - rừng; 565 ha vùng tôm - lúa, đã thực hiện liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Ðặc biệt, nhiều vùng nuôi đã được chứng nhận các tiêu chuẩn quốc tế như Naturland, EU Organic, Canada Organic, Selva Shrimp, ASC, BAP, Seafood Watch... Hay như cây lúa, đã hình thành được 25 chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo, với sự tham gia của 10 công ty, 18 HTX, tổ hợp tác (THT). Ðối với mặt hàng gỗ, đã hình thành được 2 chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, của HTX Vạn Lợi và Công ty Cổ phần Ðầu tư Thuý Sơn, với diện tích 128 ha...

Dù đã đạt kết quả đáng khích lệ, nhưng những con số trên vẫn còn khá khiêm tốn so với diện tích và tiềm năng phát triển của tỉnh. Ðánh giá về thực tế của nền nông nghiệp tỉnh hiện nay, tại Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện chính sách khuyến khích hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, ông Châu Công Bằng, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) nhìn nhận, sản xuất nông nghiệp của tỉnh còn manh mún, nhỏ lẻ, phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Dù đã hình thành được nhiều chuỗi sản xuất nhưng liên kết chủ yếu nhỏ lẻ, thiếu bền vững, chưa hình thành được nhiều vùng sản xuất chuyên canh với quy mô lớn; chưa xây dựng được khu, vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Ðây cũng là thực tế diễn ra nhiều năm qua và ở nhiều vùng nông nghiệp trên địa bàn tỉnh; có thể dễ dàng nhìn thấy khi về vùng quy hoạch đất lúa của xã Tân Thành, TP Cà Mau. Dù là vùng đất lúa nhưng nhiều năm qua bà con nơi đây đã tiến hành đào ao nuôi cá chình, cá bống tượng và kết hợp trồng màu, cây ăn trái, tạo nên vùng sản xuất "da beo". Thực tế này đã khiến một số vùng sản xuất lúa không hiệu quả do phương tiện cơ giới khó hoặc không vào được. Trong thời gian gần đây, khi giá cá chình, cá bống tượng tăng cao thì nhiều hộ dân đã cho cơ giới vào đào ao nuôi cá, tuy nhiên bị chính quyền địa phương can ngăn, xử phạt. Trồng lúa không hiệu quả, nuôi cá cũng không được, dẫn đến hệ luỵ nhiều thửa đất phải bỏ hoang.  

Sản xuất lúa của người dân xã Tân Thành phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết.

Ngoài ra, công tác chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất chưa tạo được đột phá; một số sản phẩm nông sản chậm được nghiên cứu bảo quản, chế biến sâu; thị trường tiêu thụ thiếu ổn định; hiệu quả sản xuất, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm còn thấp; năng suất lao động ngành nông nghiệp chưa cao... cũng là những hạn chế được chỉ ra đối với ngành nông nghiệp của tỉnh.

Số lượng 211 HTX và 927 tổ hợp tác (THT) hiện đang hoạt động trên lĩnh vực nông nghiệp được xem là nhân tố quan trọng để thúc đẩy nền nông nghiệp tỉnh Cà Mau phát triển nhanh và bền vững.

Ðiển hình có thể kể đến như HTX Chế biến tôm khô Tân Phát Lợi (huyện Ngọc Hiển), sản xuất cho ra thị trường hơn 16 sản phẩm đạt chất lượng cao. Trong đó, 10 sản phẩm đạt OCOP 3 sao, 6 sản phẩm đạt sản phẩm nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh, 2 sản phẩm đạt cấp khu vực, 2 sản phẩm đạt cấp quốc gia. Sản lượng sản xuất đảm bảo cung ứng cho thị trường trong nước. Ngoài ra, đã tổ chức xây dựng được 14 đại lý trên toàn quốc, cung cấp thường xuyên cho 3 siêu thị (SaiGon, OCOP Organica, Siêu thị Bác Tôm) và nhiều cửa hàng thực phẩm an toàn.

Tuy nhiên, số lượng HTX như HTX Chế biến tôm khô Tân Phát Lợi hiện nay không nhiều. Trong khi theo dự báo, những năm tới ngành nông nghiệp có nhiều cơ hội để phát triển nhưng cũng phải đối diện với không ít khó khăn đan xen. Nhất là trong bối cảnh khí hậu diễn biến phức tạp, khó lường, thiên tai ngày càng khắc nghiệt, mức độ ảnh hưởng ngày càng lớn, nguy cơ làm đứt gãy một số chuỗi cung ứng nguyên liệu đầu vào và tiêu thụ đầu ra nông sản...

Nhận diện được những khó khăn ấy, ông Bằng cho biết, giải pháp thời gian tới là tiếp tục rà soát, điều chỉnh quy hoạch sản xuất ngư, nông, lâm nghiệp gắn với xây dựng các khu nông nghiệp chuyên canh tập trung, quy mô lớn, theo 3 vùng sinh thái.

Mô hình nuôi tôm càng xanh xen canh trong ruộng lúa là tiềm năng đang được huyện Thới Bình triển khai nhân rộng, với nhiều quy trình sản xuất mới ứng dụng khoa học - kỹ thuật ngày càng cao. (Trong ảnh: Nhờ thả giống tôm càng xanh toàn đực mà vụ mùa năm 2022 gia đình anh Trương Hoàng Lịnh, ấp Cái Sắn Vàm, xã Biển Bạch Ðông, mang về lợi nhuận hơn 30 triệu đồng).

Cụ thể, vùng Bắc Cà Mau tổ chức sản xuất lúa hàng hoá chất lượng cao, thâm canh quy mô lớn ở vùng có đê bao khép kín giữ ngọt thuộc huyện Trần Văn Thời, đồng thời nghiên cứu chuyển đổi sản xuất, cây trồng, vật nuôi theo hướng thích ứng với biến đổi khí hậu và lợi thế của từng khu vực. Còn đối với vùng Nam Cà Mau, tiếp tục mở rộng phát triển sản xuất tôm lúa và tôm quảng canh cải tiến, đồng thời đa dạng đối tượng nuôi thuỷ sản để tận dụng lợi thế của vùng kết hợp với du lịch sinh thái. Phát triển mạnh nuôi thuỷ sản thâm canh, siêu thâm canh gắn với đầu tư các khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại huyện Năm Căn, Ðầm Dơi, Ngọc Hiển. Riêng vùng ven biển, tập trung phát triển nuôi tôm và cua; mở rộng vùng nuôi ven biển, trên bãi bồi với các đối tượng có giá trị kinh tế cao, như hàu, nghêu, sò huyết... và nuôi cá lồng bè ven đảo.

“Ngành nông nghiệp tiếp tục đầu tư hạ tầng phục vụ sản xuất, thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cao chất lượng dịch vụ; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo trong sản xuất ngư, nông, lâm nghiệp; củng cố, nâng cao năng lực chế biến, bảo quản hàng nông sản giá trị gia tăng cao...”, ông Bằng cho biết một loạt giải pháp đột phá sẽ được triển khai trong thời gian tới./.


Ban Chấp hành Ðảng bộ tỉnh đã ban hành Chương trình về nhiệm vụ, giải pháp đột phá phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030. Mục tiêu cụ thể đề ra là, đến năm 2025 tốc độ tăng trưởng GRDP ngành nông nghiệp đạt 5%/năm; cơ cấu kinh tế ngư, nông, lâm nghiệp chiếm tỷ trọng 28,7% trong cơ cấu kinh tế. Giá trị sản xuất bình quân trên một đơn vị diện tích đất nông nghiệp đạt 140 triệu đồng/ha; thu nhập của cư dân nông thôn gấp 1,5 lần so với năm 2020. Tỷ lệ giá trị sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đạt 25%. Kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản đạt 1.300 triệu USD.


Nguyễn Phú

 

Rau thuỷ canh trên đất mặn

Đầm Dơi là vùng nuôi trồng thuỷ sản nên đất nông nghiệp địa phương này ngày càng thu hẹp. Thêm vào đó, tình trạng đất bị nhiễm mặn nên khó canh tác, nhất là trồng màu. Tuy nhiên, thời gian gần đây trên địa bàn xuất hiện nhiều mô hình trồng rau sạch, đặc biệt là rau thuỷ canh theo hướng an toàn, phục vụ người dân địa phương. Ðây là cách trồng rau không cần đất, cây được trồng trên giá thể và trực tiếp hấp thu dinh dưỡng thuỷ canh để sinh trưởng và phát triển.

Chủ động kiểm soát dịch bệnh trên tôm

Từ đầu năm đến nay, nhiều nơi trên địa bàn tỉnh xảy ra dịch bệnh trên tôm nuôi thâm canh, siêu thâm canh, gây thiệt hại lớn cho người nuôi, với diện tích thiệt hại 105,6 ha. Ngành nông nghiệp đã và đang nỗ lực phòng dịch, giảm thiệt hại nhưng nguy cơ mầm bệnh vẫn diễn biến phức tạp, khó kiểm soát.

Ẩn hoạ từ việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật

Theo thống kê mới nhất của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cứ 100 ngàn lao động nông thôn thì có 799 người bị tai nạn về điện, 856 người bị tai nạn do sử dụng máy móc, 1.700 người bị ảnh hưởng đến sức khoẻ do phun xịt thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) không đúng cách. Và cùng theo nhận định từ cơ quan này, nguy cơ mất an toàn lao động trong sản xuất nông nghiệp chiếm tỷ lệ rất cao, chỉ đứng sau một số ngành công nghiệp khai thác mỏ, xây dựng và hoá chất.

Cần hỗ trợ thu hoạch lúa - tôm

Kể từ khi chuyển dịch cơ cấu sản xuất, từ độc canh cây lúa sang lúa - tôm kết hợp, hằng năm nông dân vùng sản xuất lúa - tôm trên địa bàn huyện Cái Nước duy trì gieo sạ trên dưới 500 ha lúa - tôm, thuộc xã Thạnh Phú, Phú Hưng, Hưng Mỹ và Hoà Mỹ. Ðặc biệt, khi hệ thống cống Tiểu vùng Nam Cà Mau hoàn thành thì diện tích gieo sạ lúa - tôm liên tục tăng lên. Vụ mùa năm 2023, bà con xuống giống được hơn 830 ha, lúa đang phát triển tốt, sẽ cho thu hoạch đồng loạt vào cuối tháng 12. Nông dân phấn khởi về năng suất, nhưng không khỏi lo lắng khâu gặt lúa, bởi đã qua khi đến mùa thu hoạch lúa bà con phải chạy đôn chạy đáo kiếm nhân công, thậm chí có mướn giá cao cũng khó tìm được người.

Ðể nghề nuôi cua phát triển bền vững

Nhanh tay trói số cua mới câu được để kịp bán cho thương lái, anh Phạm Trung Tân (ấp Ðường Kéo, xã Tam Giang Tây, huyện Ngọc Hiển) nhẩm tính: “Từ đầu vụ đến nay, gia đình tôi thu hoạch cua bán tầm hơn 90 triệu đồng, trừ chi phí chắc lời hơn 75 triệu đồng. Dưới vuông giờ cũng còn một mớ, đặt lọp vét chừng vài đợt nữa rồi chuẩn bị cải tạo ao đầm lại để làm tiếp vụ mới. Giờ thì kỹ thuật, kinh nghiệm, nguồn vốn đã có, vụ tới đây tôi sẽ mở rộng diện tích nuôi và chia sẻ cách nuôi để bà con thực hiện, cùng vươn lên phát triển kinh tế”.

Mô hình hiệu quả của cựu chiến binh

Những năm qua, mô hình trồng lúa kết hợp nuôi tôm được các cựu chiến binh (CCB) xã Nguyễn Phích, huyện U Minh, tích cực phát triển, mang lại hiệu quả kinh tế bền vững.

Ấm no từ nghề làm khô

Thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển không chỉ nổi danh với nghề muối ba khía, nghề làm tôm khô, mà nơi đây còn được nhiều người biết đến với nghề làm cá khô truyền thống. Mỗi năm, các cơ sở, hộ làm nghề đã sử dụng hàng ngàn tấn cá nguyên liệu để chế biến, cung cấp sản phẩm cá khô cho thị trường, đem về cuộc sống ấm no.

Hướng đi mới cho người trồng chuối

Tháng 9 vừa qua, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh triển khai Dự án cải tạo vườn chuối định hướng hữu cơ gắn với liên kết theo chuỗi giá trị, tại Ấp 10B, xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời. Dự án xây dựng với quy mô 10 ha, 20 hộ dân tham gia thực hiện.

Giữ vững nhãn hiệu tập thể “Cua Năm Căn - Cà Mau”

Năm Căn có diện tích nuôi thuỷ sản hơn 25.600 ha, trong đó, diện tích nuôi cua bán thâm canh 2,65 ha và diện tích nuôi cua kết hợp chiếm từ 80-90% diện tích nuôi thuỷ sản. Sản lượng cua hằng năm trên 2 ngàn tấn.

Nhân rộng diện tích lúa hữu cơ

Những năm gần đây, ngành nông nghiệp và các địa phương trên địa bàn tỉnh khuyến khích nông dân sản xuất lúa theo hướng hữu cơ. Từ đó, giúp người dân nâng cao giá trị kinh tế, bảo vệ môi trường, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp hợp tác với nông dân liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo hữu cơ.