Ðể siết chặt vấn đề dạy thêm - học thêm, nếu chỉ dựa vào nỗ lực của ngành giáo dục là chưa đủ, mà còn đòi hỏi sự nhìn nhận đúng và sự giám sát của phụ huynh, của xã hội.
Áp lực từ phụ huynh học sinh
Phải thừa nhận, nguồn gốc của việc dạy thêm - học thêm chính là từ phụ huynh. Hầu hết các bậc cha mẹ đều nặng nề về thành tích học tập của các con. Không phải các em học sinh mà không ít phụ huynh là người có tính ganh đua, sợ con mình không giỏi bằng con người ta.
Chị Trịnh Bảo Trâm, ngụ Khóm 2, Phường 2, TP Cà Mau, hiện có 2 con đang học ở Trường Tiểu học Nguyễn Tạo và Trường THPT Cà Mau, cho biết: “Bạn của con đi học thêm thì con mình cũng phải học bên ngoài, vì học trên lớp sợ chưa đủ kiến thức để cạnh tranh điểm số với bạn bè. Mình sợ con mình thua thiệt nên không tiếc công tìm thầy cô giỏi dạy thêm cho con, công việc có bận cỡ nào cũng chia thời gian để đưa đón. Không chỉ tôi mà bậc làm cha làm mẹ nào cũng có tâm lý đó. Lo ngại nhất là mỗi lần họp phụ huynh sợ con bị kêu tên học yếu kém. Thêm nữa, chương trình học bây giờ quá phức tạp, sách giáo khoa thay đổi liên tục, nói thật, gia đình tôi toàn trình độ đại học mà vẫn không biết dạy con từ đâu cho đúng bài bản để con bắt kịp bài giảng”.
Tại các trường có cơ sở vật chất tốt, Ban giám hiệu sẽ tổ chức dạy kèm cho học sinh yếu kém và bồi dưỡng học sinh giỏi tại lớp.
Không chỉ không có kỹ năng dạy con học tại nhà, cũng không kiên nhẫn ôn luyện cho con, nhiều phụ huynh còn đối mặt với áp lực công việc. Họ hoàn toàn không có thời gian trông con và cũng không yên tâm để con ở nhà một mình hay học nhóm. Cách tốt nhất là cứ đón con từ trường về, sau đó đưa con sang các lớp dạy thêm để nhờ thầy cô ôn bài kết hợp "giữ con" hộ mình.
Anh Trương Minh Bằng, ngụ Khóm 5, Phường 5, hiện có 2 con đang học tại Trường Tiểu học Quang Trung, chia sẻ: “Cả tôi và vợ đều bận việc ở công ty. Ông bà cũng lớn tuổi không thể trông giữ 2 cháu. Buổi tối, đôi lúc chúng tôi còn ôm việc về làm cho xong nên không thể ngồi tra bài cho con. Thay vì thời gian ở nhà, các con xem tivi hay chơi game thì cho đi học thêm, có thầy cô kèm cặp cũng đỡ áp lực hơn cho cha mẹ”.
Kèm con học bài cũng là một thử thách không hề dễ dàng đối với các ông bố, bà mẹ thời hiện đại. Khó nhưng không bỏ qua được, lớp học thêm quen thuộc đóng cửa đã tạo ra những sự xáo trộn của các gia đình. Các phụ huynh liên tục giục con ngồi vào bàn học, lúng túng hướng dẫn con làm bài tập tại nhà... Gác lại công việc ở cơ quan, công ty, phụ huynh đành trở thành những giáo viên bất đắc dĩ.
Chị Lê Thanh Tâm, ngụ Khóm 1, Phường 6, TP Cà Mau, có 2 con đang học tại Trường Tiểu học Quang Trung và Trường THCS Võ Thị Sáu. Chị Tâm cho biết: “Ðứa lớn tự học nhóm với bạn trên Zalo thì còn đỡ. Còn đứa nhỏ, khi tôi dạy con học là nó ý kiến, sao mẹ dạy không giống cô?. Bản thân mình cũng không đủ kiến thức rộng để kèm con ở nhiều môn học như thầy cô ở trường. Áp lực bây giờ là chọn trung tâm để đưa con đến học và chi phí thuê gia sư hay tại trung tâm cũng không phải là chuyện nhỏ. Có những chỗ đông quá, không có lớp phù hợp giờ giấc của con”.
Cấp tiểu học hiện tại đã không còn tình trạng dạy thêm, học thêm tại nhà. Các em học sinh dành nhiều thời gian học nhóm tại trường.
Ðồng lòng trợ lực
Trái với các nền giáo dục phương Tây, là sự tự chủ trong việc giảng dạy và áp dụng các phương pháp đào tạo chuyên sâu để hỗ trợ từng học sinh, tại Việt Nam giáo viên phải chạy theo chương trình quá nặng nề và phải răm rắp tuân thủ các bài giảng soạn sẵn cũng như đã qua kiểm duyệt. Ðiều này đồng nghĩa với việc thời gian trên lớp không đủ để dạy hết kiến thức. Không còn cách nào khác là phải dạy thêm để chạy trước, bắt kịp chương trình.
Cô Trần Thị Tuyết, giáo viên Ngữ văn tại Trường THCS Nguyễn Thái Bình (TP Cà Mau), chia sẻ: “Dạy tại các trung tâm đỡ áp lực hơn và tiền thù lao nhận được cũng ổn định. Tôi dạy một tiết 90 phút là 100 ngàn đồng. Bên cạnh đó còn được sáng tạo hơn trong cách truyền đạt kiến thức cho các em. Một lớp tại trung tâm cũng không đông học sinh nên các em đều được tham gia đóng góp ý kiến. Giáo viên cũng nhanh chóng phát hiện lỗ hổng kiến thức của các em để có giải pháp ngay”.
Từ khi có Thông tư số 29/2024/TT-BGDÐT (Thông tư 29) của Bộ Giáo dục và Ðào tạo (GD&ÐT) quy định về dạy thêm, học thêm, nhiều giáo viên cũng thay đổi tư duy và có sự sáng tạo nhiều hơn trong cách giảng dạy. Thầy Trần Xuân Hải, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Thái Bình (TP Cà Mau), cho biết: “Các giáo viên cố gắng thể hiện mình trước học sinh, vì trung tâm sẽ đánh giá chất lượng giảng dạy của giáo viên thông qua học sinh bằng các buổi kiểm tra. Cũng từ Thông tư 29, giáo viên phải trau chuốt hơn trong từng bài giảng của bản thân".
Theo báo cáo của ngành giáo dục, giáo viên ở các trường học trên địa bàn tỉnh đều đồng lòng thực hiện Thông tư 29 của Bộ GD&ÐT. Tại các trường có điều kiện mở lớp bồi dưỡng cho học sinh giỏi và kèm cặp học sinh yếu kém, công tác quản lý từ phía ban giám hiệu được triển khai sát sao. Một số trường có giáo viên dạy tại các trung tâm cũng tự có ý thức cập nhật tình hình và bài giảng để ban giám hiệu xem qua.
Một nền giáo dục bền vững phải tạo ra một môi trường học tập không cần học thêm, chứ không phải chỉ dùng quy định hành chính để quản lý. Tất cả phụ huynh đều mong muốn con cái của mình có thể học tập trong một môi trường công bằng, không áp lực. Ðể làm được điều đó, Bộ GD&ÐT cần có một kế hoạch dài hơi, thay đổi từ gốc rễ thay vì chỉ ban hành các lệnh cấm mang tính hình thức./.
Lam Khánh - Hoàng Vũ
Bài cuối: Ðổi mới phương pháp dạy và học
Xem thêm bình luận