ĐT: 0939.923988
Thứ ba, 25-3-25 02:44:39
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Hành hương về Cà Mau

Báo Cà Mau Những ngày này, trong sâu thẳm tâm thức của người Việt Nam, tiếng vọng cội nguồn luôn thôi thúc: “Dù ai đi ngược về xuôi/Nhớ ngày Giỗ Tổ mùng Mười tháng Ba” (ca dao). Theo hành trình “mang gươm mở cõi”, vùng đất mới Cà Mau với lớp lớp con người khai phá, dựng xây, khôn nguôi nỗi niềm: “Hằng năm ăn đâu, làm đâu/Cũng biết cúi đầu nhớ ngày Giỗ Tổ” (đoạn trích Ðất Nước - Nguyễn Khoa Ðiềm).

Và ở địa đầu cực Nam Tổ quốc, những ký thác của tiền nhân, sự tiếp nối trao truyền của bao thế hệ đã kết tinh thành những địa chỉ văn hoá - tâm linh, tín ngưỡng thiêng liêng, để người về Cà Mau là thực hiện chuyến hành hương về với những giá trị văn hoá cao đẹp ngàn đời của dân tộc.

Trong 13 tỉnh, thành khu vực đồng bằng sông Cửu Long, Cà Mau tự hào là một trong những nơi có Ðền thờ Vua Hùng lâu đời nhất, ghi dấu một cách xuyên suốt, đậm nét trong đời sống văn hoá tinh thần của cư dân. Những nghiên cứu đáng tin cậy từ nhiều nguồn cho thấy, Ðền thờ Vua Hùng ở vùng Giao Khẩu (nay là ấp Giao Khẩu, xã Tân Phú, huyện Thới Bình) đã hình thành trên 150 năm.

Dòng người thành kính tri ân Ðức Quốc Tổ, tại Ðền thờ Quốc Tổ Lạc Long Quân, Khu Du lịch Mũi Cà Mau, ngày mùng 6 tháng 3 âm lịch vừa qua.

Ông Phan Văn Do, hơn 80 tuổi, thành viên Ban Quản lý Ðền thờ Vua Hùng, cho biết: “Ban đầu, Ðền thờ Vua Hùng được tiền nhân xây cất bằng cây lá, đề tên là Miếu Ông Vua. Không ai biết là vua nào, nhưng theo lệ, cứ đến mùng 10 tháng 3 âm lịch là cúng bái. Tôi là đời thứ 2 trong dòng họ Phan kế tục việc chăm lo hương khói cho đền thờ. Nếu tính theo cách của người trước thuật lại thì ước chừng khoảng 200 năm chớ không ít. Về sau, khi Ðền thờ Vua Hùng và lễ Giỗ Tổ đã được chính danh, thì bà con càng thờ phụng chu đáo, trang trọng”.

Trải qua biết bao thăng trầm của thời gian, biến cố lịch sử, nhưng hương khói ở Ðền thờ Vua Hùng tại Cà Mau chưa bao giờ gián đoạn. Kể cả đạn bom, chiến tranh tàn phá, cái chết cận kề, người Giao Khẩu vẫn tề tựu với tấm lòng thành, với hương khói, lễ vật để cung kính dâng lên các vị Vua Hùng đúng ngày ước hẹn. Ông Lê Văn Quý, Chủ tịch UBND xã Tân Phú, tâm đắc: “Tiền nhân đã dựng xây, lớp lớp thế hệ tiếp nối giữ gìn, để Ðền thờ Vua Hùng ở Cà Mau bây giờ là tài sản tinh thần quý báu cho tất cả mọi người. Công lao và tấm lòng của bà con vùng Giao Khẩu là không gì đo đếm được”.

“Năm 2011, Ðền thờ Vua Hùng tại Cà Mau được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hoá cấp tỉnh. Ðến năm 2022, công trình trùng tu, nâng cấp đền thờ hoàn tất, đây là niềm vui rất lớn của địa phương. Những mùa Giỗ Tổ gần đây, Ðền thờ Vua Hùng ngày càng thu hút đông đảo dòng người cả trong và ngoài tỉnh về cúng bái, hành hương. Công tác chuẩn bị ngày Giỗ Tổ năm sau cũng bài bản hơn, chu đáo hơn năm trước, quy mô lớn hơn, không khí nhộn nhịp hơn”, ông Trần Minh Nhân, Phó chủ tịch UBND huyện Thới Bình, chia sẻ.

Dù chỉ được khánh thành khoảng 5 năm nay (năm 2019), thế nhưng Ðền thờ Quốc Tổ Lạc Long Quân và cụm Tượng Mẹ - biểu tượng của Quốc Mẫu Âu Cơ (tại Khu Du lịch Mũi Cà Mau, xã Ðất Mũi, huyện Ngọc Hiển) đã nhanh chóng trở thành không gian văn hoá tinh thần linh thiêng với người Cà Mau và cũng là chốn hành hương của du khách khắp mọi miền đất nước tìm về.

Trước bia đá khắc lời dạy của Bác Hồ: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước" bên cạnh Đền thờ Quốc Tổ Lạc Long Quân. (Ảnh: Diễn viên Trung tâm Văn hoá tỉnh Cà Mau thao luyện trước giờ biểu diễn văn nghệ chào mừng Lễ Tri ân Quốc Tổ năm 2024).

Ông Trần Hiếu Hùng, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch, cho biết: “Ðền thờ Quốc Tổ nằm ở chóp đất địa đầu cực Nam Tổ quốc, trở thành biểu tượng bất tử cho cội nguồn chung của dân tộc, cho ý chí gìn giữ vẹn toàn cơ đồ đất nước; nơi hội tụ, lan toả tinh thần đoàn kết, sức mạnh của nòi giống Tiên Rồng. Từ năm 2021, Lễ Tri ân Quốc Tổ và Giỗ Tổ Hùng Vương ở Cà Mau trở thành những sự kiện văn hoá tiêu biểu nằm trong Chương trình “Cà Mau - Ðiểm đến” hằng năm, tạo nên sức hút lớn đối với du khách, bạn bè khắp nơi khi về với Cà Mau”.

Từ năm 2021, đúng mùng 6 tháng 3 âm lịch hằng năm, dòng người khắp nơi thành kính hành hương về tri ân công đức cao dày của Ðức Quốc Tổ Lạc Long Quân. Ðúng với truyền thống hiếu đễ của người Việt Nam, Cà Mau tổ chức Lễ Tri ân Quốc Tổ trước, sau đó là đến giỗ các vị Vua Hùng. Những chân hương (nhang) từ Mũi Cà Mau (xã Ðất Mũi, huyện Ngọc Hiển) sẽ được cung thỉnh về Giao Khẩu (xã Tân Phú, huyện Thới Bình) để thực hiện nghi thức khai lễ.

Bà Trương Thị Vạn, ấp Mũi, xã Ðất Mũi, huyện Ngọc Hiển, xúc động: “Năm nào tôi cũng sắm sửa lễ vật, đến khấn bái Quốc Tổ cho quốc thái, dân an, cho mọi điều tốt đẹp trong cuộc sống. Riêng năm nay, Lễ Tri ân Quốc Tổ được tổ chức lớn lắm, vui lắm. Tôi tự hào là người dân ở Mũi Cà Mau, tự hào vì quê hương mình có nơi để mọi người cùng nhau tưởng nhớ về cội nguồn chung của dân tộc”.

Bà Trương Thị Vạn, ấp Mũi, xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển với lễ vật và tấm lòng thành kính dâng lên Đức Quốc Tổ.

Trong dòng người hành hương về Ðất Mũi để tri ân Quốc Tổ, bà Trần Mỹ Liên, đại diện cho 30 bà con huyện Tháp Mười, tỉnh Ðồng Tháp, bồi hồi chia sẻ: “Chúng tôi hành hương về đây, dâng lễ vật và cả tấm lòng thành kính để tưởng nhớ công đức trời biển của tiền nhân, nguyện cầu quê hương, đất nước ngày càng giàu mạnh. Có anh linh của Quốc Tổ, Quốc Mẫu, các vị Vua Hùng, với chúng tôi, Cà Mau đã trở thành miền đất thiêng để mỗi năm sẽ cùng hẹn nhau trở về chiêm bái”.

Tâm thức ngàn đời qua của người Việt Nam, ai cũng chung nguồn cội là cháu con của Quốc Tổ, Quốc Mẫu từ nghĩa đồng bào “trăm trứng nở trăm con”. Nhớ công đức tiền nhân từ thời “Vua Hùng dựng nước”, trong thời đại Hồ Chí Minh, theo lời dạy của Người: “Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Và hôm nay, là khát vọng chung sức dựng xây cơ đồ đất nước hùng cường, thịnh vượng. Một chuyến về Cà Mau, nơi “ngón chân cái chưa khô bùn vạn dặm”, với rừng vàng, biển bạc, với lòng người thơm thảo, cũng là một chuyến hành hương trở về với những giá trị văn hoá trường tồn và thiêng liêng của dân tộc./.

 

Phạm Hải Nguyên

 

Thân thương hai tiếng Cà Mau

Cà Mau không chỉ là điểm cuối của đất nước, nơi ai cũng mong một lần được ghi dấu bước chân mình tại cột mốc toạ độ, mà còn là vùng đất để lại trong tim nhiều người những tình cảm khó quên.

Biệt khu Hải Yến - Bình Hưng - Lịch sử không thể lãng quên

Tôi đồng tình với ông Sáu Sơn (ông Ðỗ Văn Nghiệp, tác giả chủ trì đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh “Ðiều tra, sưu tầm chứng tích tội ác Mỹ - Nguỵ tại Biệt khu Hải Yến - Bình Hưng” cách đây 20 năm), rằng: “Khép lại quá khứ, không có nghĩa là lãng quên quá khứ. Bài học đúc kết từ quá khứ là bài học bằng xương máu, sẽ có nhiều bổ ích cho hiện tại và tương lai”.

Bến Dựa một lần về

Bến Dựa chỉ là một đoạn sông ngắn, hằng ngày cần mẫn làm người trung chuyển đưa nước lớn về ngã ba Cái Đuốc, ngọn Cái Ngay; tiễn nước ròng ra Cái Nháp, đổ ra ngã ba Tam Giang, xuôi về biển cả. Khu rừng bên bờ Đông Bến Dựa nơi cơ quan Huyện uỷ Tư Kháng (Đầm Dơi ngày nay), làng rừng Huỳnh Ngọc Điệp tồn tại.

Chiều Sài Gòn

Tựa bài viết “Chiều Sài Gòn” nghe như chơi vơi, rất xưa, bởi Sài Gòn - Gia Ðịnh đã có hơn 300 năm tuổi, thì đồng nghĩa cũng có hơn một triệu buổi chiều. Nhưng “Chiều Sài Gòn” tôi viết đây chỉ là chiều 30/4/1975, buổi chiều đầu tiên “Sài Gòn ơi ta đã về đây” như lời bài hát một thời có sức hút mạnh mẽ.

Huyền thoại biệt động thành Cà Mau

Thị xã Cà Mau những năm cuối thập niên 1950, dưới chế độ Mỹ - Diệm, không khí ngột ngạt bởi những cuộc càn quét, bắt bớ. Đám cảnh sát mật vụ, lính bảo an lùng sục khắp nơi, ráo riết truy lùng những người kháng chiến cũ, những người mà chúng nghi là "Việt cộng nằm vùng".

Thăm địa chỉ đỏ

Di tích Hồng Anh Thư Quán (số 43, đường Phạm Văn Ký, Phường 2, TP Cà Mau) là một trong những di tích lịch sử hiếm hoi ghi dấu chặng đường cách mạng của người Cà Mau trước năm 1930. Hồng Anh Thư Quán được công nhận Di tích lịch sử - văn hoá cấp Quốc gia ngày 4/8/1992.

Tri ân người mở cõi

Ðầu xuân năm nay tôi được dự lễ khánh thành khu mộ thân tộc ông bà Phạm Hữu Liêm - Lê Thị Liễu, tại ấp Bàu Vũng, xã Tân Hưng, huyện Cái Nước. Chung quanh khu nghĩa mộ có mấy công trình phụ nhưng ý nghĩa đáng để mọi người suy ngẫm. Ðó là hồ sen, tuy diện tích không lớn nhưng ông Liêm giải thích sen là “Quốc hoa” của dân tộc Việt Nam, “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Phía tay phải là một hồ khác để nuôi cá các loại, chim le le và vịt trời. Phía sau công trình là một bờ cây đước xanh rờn, cao lớn.

Thêm hiện vật quý thời chống Pháp

Vừa qua, trong chuyến công tác tại TP Hồ Chí Minh, Bảo tàng tỉnh Cà Mau vinh dự được tiếp nhận một số hiện vật vô cùng quý giá, gồm 47 hình ảnh và 11 hiện vật liên quan đến 2 nhân vật lịch sử nổi tiếng của tỉnh Cà Mau, là Trần Văn Đại (Bí thư Tỉnh uỷ 1939-1940) và Trần Văn Thời (Bí thư Tỉnh uỷ 1940-1941). Toàn bộ số hiện vật này được ông Trần Hoà Bình, con trai của ông Trần Văn Đại (Tám Đại) hiến tặng.

Ba ông già tuổi tỵ

Ðó là ba ông già cùng làm ở Xưởng Quân giới (XQG) Cà Mau thời kháng chiến chống Mỹ. Nói về XQG này thì những người cùng thời, tham gia kháng chiến ở Cà Mau, hầu như ai cũng biết. Họ hay gọi là xưởng ông Ba Thợ Rèn (thường gọi là Ba Lò Rèn), vì ông Ba Thợ Rèn (Nguyễn Trung Thành) là người chịu trách nhiệm lập xưởng (đầu năm 1960) và rất nổi tiếng với việc sản xuất đạn pháo lăn-xà-bom, được tuyên dương anh hùng ngay đợt đầu tiên trong kháng chiến chống Mỹ (năm 1965); xưởng cũng hai lần được tuyên dương anh hùng.

Đi B

Nhà Bác sĩ Nguyễn Văn Thể nằm trên đường Hoàng Diệu, Phường 2, TP Cà Mau. Gian trước dành một khoảng khiêm tốn làm phòng mạch, thỉnh thoảng có vài bệnh nhân quen tới khám. Kế trong là bàn tiếp khách. Khắp phòng treo khá nhiều tranh ảnh nghệ thuật. Một cây đàn trên giá. Khi không có bệnh nhân thì ông thường ôm đàn, phong cách rất nghệ sĩ, và ông cũng thích giao du với giới văn nghệ sĩ Cà Mau.