HÐND là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân; thay mặt Nhân dân quyết định những vấn đề quan trọng ở địa phương bằng việc ban hành các nghị quyết tại các kỳ họp trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hoá - xã hội, quốc phòng - an ninh và trong phạm vi thẩm quyền theo quy định pháp luật.
Nhiệm kỳ 2021-2026, HÐND 3 cấp tỉnh Cà Mau đã có nhiều dấu ấn đổi mới; hiệu lực, hiệu quả, chất lượng hoạt động không ngừng được nâng lên. Ðó là hành trình thể hiện rõ khát vọng, quyết tâm và hành động của đại biểu dân cử, cơ quan dân cử trong bối cảnh mới, gắn chặt với trọng trách đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân; chung sức xây dựng quê hương Cà Mau, Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa phồn vinh, hạnh phúc.
Bài 1: Ðổi mới, chuyên nghiệp ở các kỳ họp
Công tác chuẩn bị và tổ chức các kỳ họp HÐND 3 cấp tại Cà Mau được thực hiện chu đáo, chặt chẽ, nghiêm túc, đúng theo quy định và có nhiều đổi mới, chuyên nghiệp, phù hợp với yêu cầu, tính chất của mỗi kỳ họp.
Ông Nguyễn Tiến Hải, Uỷ viên BCH Trung ương Ðảng, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HÐND tỉnh Cà Mau, khẳng định: “Lần đầu tiên, HÐND tỉnh Cà Mau đã cụ thể hoá yêu cầu, nhiệm vụ, mục tiêu và giải pháp đổi mới hoạt động bằng Nghị quyết số 14-NQ/HÐND (Nghị quyết số 14) về Ðề án tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HÐND tỉnh Cà Mau khoá X, nhiệm kỳ 2021-2026. Ðây là kết quả của quá trình đúc rút kinh nghiệm, sự đổi mới trong tư duy và thực tiễn hành động của cơ quan dân cử trong tình hình mới”.
Mỗi kỳ họp, mỗi nghị quyết được ban hành đều góp phần vào sự ổn định, phát triển của địa phương, sự hạnh phúc của Nhân dân. (Ảnh: Ðại biểu biểu quyết thông qua nghị quyết tại kỳ họp).
Hướng tới những kỳ họp không giấy
Số hoá tài liệu, ứng dụng công nghệ thông tin để hướng tới những kỳ họp không giấy chính là sự đổi mới rõ nét và mang lại những hiệu ứng tích cực của HÐND 3 cấp tại Cà Mau nhiệm kỳ 2021-2026. Bà Lê Thị Nhung, Phó chủ tịch Thường trực HÐND tỉnh, cho biết: “Tài liệu kỳ họp của HÐND tỉnh được đăng tải kịp thời trên các trang thông tin của địa phương, đảm bảo sự chia sẻ và kết nối thông tin, tài liệu đầy đủ, góp phần tạo nên thành công của các kỳ họp không giấy, phù hợp với yêu cầu chuyển đổi số. HÐND cấp huyện, xã cũng đã bước đầu tiếp cận và tổ chức thực hiện công việc này với kết quả tích cực”.
Khối lượng tài liệu chuẩn bị cho các kỳ họp rất nhiều, việc số hoá tài liệu vừa tiết kiệm thời gian, công sức, vừa tạo điều kiện thuận lợi nhất để các đại biểu và cơ quan chức năng tiếp cận, nghiên cứu, đóng góp ý kiến, đảm bảo chất lượng văn bản trình tại kỳ họp.
Ông Nguyễn Sơn Ca, Trưởng ban Pháp chế, HÐND tỉnh, phân tích: “Số hoá là xu thế, những kỳ họp không giấy sẽ giúp các đại biểu dân cử, cơ quan dân cử có điều kiện, thời gian tập trung phát huy vai trò, trách nhiệm, trí tuệ trong những quyết sách quan trọng của địa phương. Sự chậm trễ, sai sót trong tài liệu chuẩn bị kỳ họp đã dần được khắc phục; việc hoàn thiện các văn bản được thực hiện khoa học, nhanh chóng, kịp thời, vừa tiết kiệm, vừa hiệu quả. Có những tài liệu văn bản dài hàng chục trang, mỗi kỳ họp ban hành hàng chục nghị quyết, đó là chưa tính đến các tài liệu liên quan đến quá trình thẩm tra, đóng góp ý kiến hoàn thiện, vậy mới thấy sự cần thiết, nhất thiết phải số hoá văn bản trong các kỳ họp HÐND các cấp”.
Số hoá đã giúp các đại biểu tiếp cận, nghiên cứu thảo luận các văn bản trình kỳ họp, tham gia thảo luận, tranh luận, đóng góp nội dung các văn bản, làm rõ những vấn đề còn ý kiến khác nhau. Từ đó, các nghị quyết đều được thông qua với sự đồng thuận cao.
Phiên thẩm tra văn bản trình kỳ họp HĐND tỉnh khoá X luôn sôi nổi các ý kiến đóng góp, trao đổi, phản biện.
Chất lượng văn bản quyết định đến thành công của kỳ họp, do đó công tác thẩm tra, hoàn thiện văn bản trình kỳ họp được HÐND các cấp tại Cà Mau đặc biệt chú trọng. Các văn bản chuẩn bị cho các kỳ họp dù là văn bản quy phạm pháp luật hay văn bản cá biệt đều có quy trình thực hiện kỹ lưỡng, qua nhiều bước, nhiều khâu chặt chẽ, đúng quy định. Tuỳ theo nội dung, chương trình kỳ họp, số lượng văn bản có thể khác nhau, nhưng công tác thẩm tra thì lúc nào cũng phải được tổ chức thực hiện nghiêm cẩn. Càng chu đáo bao nhiêu thì chất lượng văn bản trình kỳ họp sẽ càng được đảm bảo bấy nhiêu.
Thường trực HÐND các cấp phân công các ban HÐND thẩm tra các văn bản trình kỳ họp theo lĩnh vực phụ trách. Các ban nêu cao tinh thần trách nhiệm, chủ động phối hợp và tham gia đầy đủ, xuyên suốt trong quá trình xây dựng dự thảo các văn bản trình kỳ họp; đôn đốc, nhắc nhở các cơ quan liên quan chuẩn bị các văn bản trình kỳ họp đạt chất lượng, đúng quy định. Công tác thẩm tra đảm bảo kỹ lưỡng, có tính phản biện cao.
Ông Lê Thanh Phùng, Phó chủ tịch HÐND huyện Ngọc Hiển, tâm đắc: “Kỳ họp HÐND là một trong những hoạt động cơ bản, chủ yếu, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng quyết định chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử. Việc số hoá tài liệu đã giúp HÐND huyện tháo gỡ điểm nghẽn về sự chậm trễ, chất lượng chưa đảm bảo trong công tác chuẩn bị tài liệu trình kỳ họp trong thời gian trước đây”.
Hiệu quả - Thực chất
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HÐND các cấp đã tổ chức 914 kỳ họp, ban hành 4.524 nghị quyết trên các lĩnh vực. Bà Lê Thị Nhung thông tin: “Công tác tuyên truyền trước, trong và sau kỳ họp được HÐND các cấp ngày càng quan tâm. Hoạt động kỳ họp được phản ánh kịp thời, đầy đủ, chính xác trên các phương tiện thông tin đại chúng; hầu hết các kỳ họp đều được truyền hình hoặc truyền thanh trực tiếp, tạo điều kiện để cử tri theo dõi diễn biến của kỳ họp. Trong đó, phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại nghị trường trong các kỳ họp của HÐND tỉnh đã thu hút sự quan tâm của đông đảo cử tri”.
Sự đổi mới, tính chuyên nghiệp được thể hiện rõ trong vai trò chủ toạ điều hành chương trình các kỳ họp theo hướng chuyên sâu, có trọng tâm, trọng điểm, ngắn gọn, súc tích, dành nhiều thời gian cho thảo luận, chất vấn. Từ cấp HÐND xã, những chuyển biến mạnh mẽ đã hiển hiện.
Ông Huỳnh Văn Hồi, Phó chủ tịch HÐND xã Tân Ân Tây, huyện Ngọc Hiển, chia sẻ: “Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HÐND xã đã tổ chức thành công 10 kỳ họp, trong đó có 4 kỳ họp chuyên đề. Nội dung, chương trình kỳ họp được đổi mới theo hướng khoa học, hợp lý, trọng tâm, trọng điểm. Ðặc biệt là vai trò điều hành kỳ họp của chủ toạ đã tạo không khí dân chủ, cởi mở, phát huy trí tuệ tập thể để tập trung giải quyết những vấn đề trọng tâm của kỳ họp. Bên cạnh đó, triệt để khắc phục tình trạng ngán ngại nghiên cứu tài liệu, thụ động trong tham gia đóng góp ý kiến của đại biểu”.
Thẩm tra các văn bản trình kỳ họp của HĐND tỉnh ngày càng chuyên nghiệp, chất lượng.
Theo bà Lê Thị Nhung, việc đổi mới công tác tổ chức kỳ họp và nâng cao chất lượng ban hành nghị quyết của HÐND các cấp theo hướng chuyên nghiệp, khoa học, dân chủ đã nhận được sự đồng thuận, ủng hộ từ các đại biểu và cử tri. Một số địa phương có ban hành nghị quyết về quy chế hoạt động của HÐND, nội quy kỳ họp HÐND như HÐND huyện Cái Nước, HÐND huyện Phú Tân, HÐND xã Tân Ân Tây (huyện Ngọc Hiển).
“Những kỳ họp HÐND ngày càng nhận được sự quan tâm theo dõi của cử tri, là nơi hội tụ, kết tinh ý chí, nguyện vọng, quyền làm chủ của Nhân dân; là nơi vai trò, trọng trách, trí tuệ của đại biểu dân cử, cơ quan dân cử được thể hiện cụ thể. Mỗi kỳ họp, mỗi nghị quyết được ban hành đều góp phần vào sự ổn định, phát triển của địa phương, hạnh phúc của Nhân dân”, bà Nhung chia sẻ thêm.
Theo đó, nghị quyết được HÐND các cấp ban hành đúng thẩm quyền, bảo đảm trình tự thủ tục theo luật định. Từ nghị quyết quy phạm đến nghị quyết cá biệt, các nghị quyết cụ thể hoá theo điều, khoản, điểm văn bản Trung ương và các nghị quyết ban hành chính sách, giải pháp để điều hành, quản lý Nhà nước đều bảo đảm chất lượng, phù hợp với yêu cầu thực tiễn, góp phần rất quan trọng thúc đẩy sự ổn định, phát triển toàn diện của quê hương Cà Mau.
Cũng trong nhiệm kỳ 2021-2016, HÐND các cấp trong tỉnh đã tổ chức 223 kỳ họp chuyên đề, theo đánh giá của ông Nguyễn Tiến Hải, không còn tình trạng “đến hẹn lại lên”, những kỳ họp chuyên đề đã điểm trúng, đúng và giải quyết kịp thời những vấn đề nổi cộm, bức thiết và nhiệm vụ cấp bách của địa phương. Ðó là nét mới, là dấu ấn tốt đẹp mà cơ quan dân cử, đại biểu dân cử đã để lại trong niềm tin, sự trân trọng của cử tri tỉnh nhà./.
Phạm Hải Nguyên
Bài 2: Giám sát có trọng tâm, trọng điểm