Hồng Dân, miền quê giàu truyền thống cách mạng, níu chân du khách bởi vẻ đẹp yên bình miền sông nước, bởi tiếng mái chèo, bờ tre và cả những âm thanh quen thuộc của lò rèn, tiếng đục đẽo trong xưởng mộc. Nơi đây, những làng nghề truyền thống đã tồn tại hàng trăm năm không chỉ mang lại sinh kế cho bao thế hệ, mà còn góp phần lưu giữ hồn cốt văn hóa của vùng đất phương Nam.
- Bảo tồn và phát huy các làng nghề truyền thống
- Làng nghề truyền thống vào vụ Tết
- Mai một những làng nghề truyền thống
- Phát triển du lịch từ những làng nghề truyền thống
Sức sống bền bỉ
Trên địa bàn xã Hồng Dân, nhiều làng nghề truyền thống lâu năm như: nghề mộc, nghề rèn, đan đát, dệt chiếu, làm bánh tráng... vẫn duy trì hoạt động. Trải qua biết bao thăng trầm, đối mặt sự cạnh tranh của sản phẩm thị trường hiện đại, các làng nghề tưởng sẽ dần mai một, thậm chí không còn đủ sức tồn tại, nhưng với tấm lòng thuỷ chung, tâm huyết giữ nghề của bà con, nét tinh hoa nghề truyền thống hàng trăm năm tuổi vẫn còn lưu giữ.
Ông Trương Minh Danh (ấp Thống Nhất) từ nhỏ đã theo nghề của mộc của cha, dù cuộc sống không giàu có như bao người nhưng ông vẫn luôn yêu nghề và muốn làm nghề.
Không khó để tìm đến lò rèn của vợ chồng ông Trần Văn Tân và bà Nguyễn Thị Giang tại ấp Thống Nhất, bởi đây là một trong vài lò rèn gia đình còn đỏ lửa mỗi sớm mai giữa nhịp sống hiện đại hối hả. Bà Giang kể, bà vốn là con gái xứ Cần Thơ, vì bén duyên nên về xứ này làm dâu. Từ ngày ba mẹ chồng còn sống, bà đã biết nghề rèn là nghề truyền nối của gia đình.
“Ban đầu cũng nhiều anh em bên chồng theo nghề, nhưng dần dà vì nỗi nhọc nhằn, vì sự lấn át của máy móc hiện đại thay thế tay chân, nghề rèn truyền thống từ đó yếu thế, mọi người cũng từ giã nghề cha ông để lại, chỉ còn vợ chồng tôi vì yêu nghề mà nguyện gắn bó”, bà Giang trải lòng.
Ông Trần Văn Tân (ấp Thống Nhất) gắn bó với nghề rèn gia truyền 3 đời.
Hộ ông Tân và bà Giang là số ít hộ ở ấp Thống Nhất linh hoạt thích nghi thời cuộc khi lấy bí quyết rèn gia truyền kết hợp hài hoà với kiểu dáng hiện đại để cạnh tranh với những sản phẩm gia công, nhập khẩu ngày nay. Vốn giữ được sự chỉn chu trong từng sản phẩm cũng như độ bền, nên dù số lượng làm ra hàng ngày chỉ khiêm tốn vài chục sản phẩm nhưng những mặt hàng như: dao yếm, dao phay, dao bào, kéo, phảng... của vợ chồng ông Tân vẫn được người tiêu dùng địa phương ưa chuộng và khách hàng khắp nơi tìm mua "dao Ngan Dừa" nổi danh (Ngan Dừa là địa danh thị trấn trước hợp nhất, nay là xã Hồng Dân - PV).
Giữ nghề bằng tình yêu
Bà Nguyễn Thị Giang sửa soạn các mặt hàng mỗi sáng trước khi đem đi bán ở chợ và bỏ sỉ.
Theo UBND xã Hồng Dân, hiện nay trên địa bàn xã có 159 hộ duy trì các nghề truyền thống như nghề rèn, dệt chiếu, làm mộc, làm bánh tằm..., giải quyết việc làm cho khoảng hơn 500 lao động. Nghề truyền thống tuy cho thu nhập không cao vượt trội để người dân nơi đây có thể làm giàu, nhưng là công việc ổn định, đã giúp nuôi sống các gia đình qua nhiều thế hệ cũng như nuôi dạy nhiều lớp trẻ trưởng thành, có nghề nghiệp, cuộc sống vững chãi.
Đến với làng nghề truyền thống ở Hồng Dân, cảm nhận điều rất đặc biệt, đó là những người giữ nghề luôn mang tình yêu sâu nặng với nơi chôn nhau cắt rốn, không muốn ly hương, và dù vật đổi sao dời, họ luôn một lòng gắn bó với nghề.
Nhiều người thích tự ghé các gia đình làm nghề rèn truyền thống để mua dao, kéo về sử dụng cho nhu cầu sinh hoạt của gia đình.
Bằng cách đổi thay để hoà nhập thời đại, những người dân nông thôn tuổi U60 kết hợp đồng thời việc tiêu thụ tại chỗ với mang đi giới thiệu những sản phẩm nghề truyền thống tâm huyết của mình với khách hàng ở các chợ liên xã, liên tỉnh. Thậm chí, họ còn biết cách giới thiệu sản phẩm do chính gia đình làm ra qua mạng xã hội như Zalo, Facebook, hay gửi hàng giới thiệu tại các hội chợ, triển lãm trong và ngoài tỉnh, từ đó tăng tính kết nối với cộng đồng, duy trì lượng khách sỉ, lẻ.
Sản phẩm mang thương hiệu "Dao Ngan Dừa" của làng nghề truyền thống xã Hồng Dân có mặt ở các hội chợ, triển lãm.
Cứ như thế, họ đã và đang góp phần quan trọng “giữ lửa” cho những làng nghề hàng trăm năm tuổi, giữ gìn nét văn hoá đặc sắc và truyền cho con cháu đời sau niềm tự hào tiếp nối bảo tồn nghề truyền thống của gia đình, của quê hương mình.
Thanh Hải - Tú Quyên