Thứ ba, 16-12-25 22:32:53
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Ký ức một thời “cô đỡ” đất Tân Ân

Báo Cà Mau Với gương mặt phúc hậu, dáng dấp khoan thai, lời nói nhẹ nhàng, nếu không nghe được câu chuyện về cô khó ai hình dung người phụ nữ này đã từng vào sinh ra tử, cống hiến hết mình với lòng quả cảm của người chiến sĩ và sức chịu đựng, hy sinh to lớn của người mẹ, người vợ.

Với gương mặt phúc hậu, dáng dấp khoan thai, lời nói nhẹ nhàng, nếu không nghe được câu chuyện về cô khó ai hình dung người phụ nữ này đã từng vào sinh ra tử, cống hiến hết mình với lòng quả cảm của người chiến sĩ và sức chịu đựng, hy sinh to lớn của người mẹ, người vợ.

Cô là Dư Thị Phiến (Tư Phiến), sinh năm 1931 ở Ấp Thủ, xã Tam Giang Tây, huyện Ngọc Hiển. Cô sớm giác ngộ bởi quê hương cô có truyền thống cách mạng, cả gia tộc đều tham gia kháng chiến, 15 tuổi cô công tác thiếu nhi rồi cán bộ Xã đoàn. Thời điểm chuẩn bị Ðồng Khởi giặc bủa vây, bắn phá vùng giải phóng, cô Tư Phiến lúc đó đảm nhiệm công tác phụ nữ xã. Mới ở tuổi đôi mươi, cô tham gia nhiều cuộc đấu tranh trực diện ở các chi khu, đồn bót giặc ở huyện Năm Căn và vùng lân cận. Sau Ðồng Khởi, lực lựơng vũ trang ra đời, vai trò của cán bộ phụ vận càng quan trọng và rất nặng nề.

Vợ chồng bà Tư Phiến đang sống an nhàn cùng con cháu tại Phường 9, TP Cà Mau.  Ảnh: KHÁNH PHƯƠNG

Do yêu cầu cấp bách của điạ phương cần đào tạo cán bộ hộ sinh và y tá, cô được tổ chức đưa đi học lớp hộ sinh. Năm 1965, cô được điều về Văn phòng Huyện uỷ Duyên Hải, đến năm 1966 về cơ quan dân y huyện, nơi đây công việc rất đa đoan bởi ngoài bảo vệ sức khoẻ cho cán bộ Huyện uỷ, cô còn đảm trách y tế cho cán bộ trại giam và cả tù nhân.

Lúc này cô đã có 2 con, chồng là ông Ðặng Công Thường, cán bộ ngành quân giới, công tác xa, ít khi được gặp nhau. Lần về phép hiếm hoi, vợ chồng về thăm quê nhưng rủi ro thay chuyến đi ấy bị biệt kích phát hiện, chúng xả súng vào 2 vợ chồng và các con trên chiếc xuồng ba lá. Những loạt đạn oan nghiệt đã cướp đi mạng sống của đứa con trai 15 tháng tuổi, chồng cô bị thương nặng, cô may mắn thoát chết.

Khi bọn biệt kích rút đi, chồng cô được anh em du kích xã Năm Căn đưa vô quân y huyện Duyên Hải điều trị vết thương. Sáng hôm sau, bà con ở xã Hàm Rồng chèo xuồng ra chợ Cái Keo, thấy thi thể một đứa trẻ nổi lờ đờ ở kinh xáng Cái Ngay, biết con cô bị biệt kích bắn chết nên dùng dây buộc cháu bé vô gốc cây ven sông rồi ra chợ mua cao su đem về chôn cất giùm.

Một lần khác, cô mới sinh hơn 1 tháng nhưng phải đi công tác, đứa nhỏ gởi ở cơ quan, cô chở theo đứa con 2 tuổi cùng các đồng chí khác đi từ cơ quan dân y về trại giam của huyện. Trên xuồng chở tài liệu, vũ khí, thuốc men… Không ngờ bọn biệt kích đã ém quân sẵn, xuồng đến Kinh 17, xã Tam Giang, bọn biệt kích xả súng vào 2 chiếc xuồng. Khi người chèo xuồng trúng đạn, xuồng tròng trành giữa dòng nước chảy xiết. Người đồng đội là anh Ba Hoà đã bơi được gần tới bờ, nhìn thấy 2 mẹ con cô giữa sông, anh quyết định trở ra để cứu giúp.

Lúc đó Ba Hoà có thể chết ngay khi bọn biệt kích quay lại, nhưng tình đồng chí và lòng nhân ái anh quyết  đưa được 2 mẹ con vào bờ. Trong lúc nguy kịch nhưng tài liệu, vũ khí được bảo vệ an toàn. Trận này, một chiến sĩ cùng đi với cô hy sinh. Ba Hoà đưa 2 mẹ con vô bờ rồi tìm đường về cơ quan báo tin để được hỗ trợ.

Nhưng bọn biệt kích tiếp tục truy lùng, cô đi sâu vô rừng và bị mất phương hướng. Không cơm ăn, không nước uống, 2 mẹ con đói lả, không còn sức lực. Cô cố lần đến những căn chòi bỏ trống để xem còn vật gì có thể ăn đỡ lòng. Nghe đứa con gái vừa nói bập bẹ: “Má ơi con khát quá!” mà cô đứt từng đoạn ruột. Không còn cách nào, cô rót nước trong mấy cái chén bể quanh chòi để cho con gái đỡ khát. Bé bảo: "Má ơi nước mặn và hôi quá!". Những tiếng thỏ thẻ thắt lòng hơn 50 năm rồi cô còn nghe văng vẳng...

Do sinh non ngày tháng phải dầm nước, lội rừng nên cô bị băng huyết, con gái bị uống nược mặn nên tiêu chảy rất nguy kịch. Mấy ngày sau, nhờ đồng đội tìm gặp ứng cứu kịp thời nên 2 mẹ con đã vượt qua nguy hiểm. Thời điểm này, chồng cô đang thực hiện chiến dịch chống bình định ở huyện Thới Bình nên một thân một mình chống chọi với biết bao bất trắc nhưng không hề nao núng, không sợ hy sinh. Chưa bình phục cô đã quyết lòng trở về đơn vị để tiếp tục nhiệm vụ.

Sau đó, theo yêu cầu, tổ chức luân chuyển cô nhiều đơn vị khác. Ðến đâu cô cũng hết lòng hết sức phục vụ bệnh nhân, vừa cứu thương, vừa điều trị bệnh và hộ sinh. Hàng trăm đứa trẻ ra đời do bàn tay cô mụ Tư Phiến hết lòng nâng niu, giúp đỡ đều “mẹ tròn con vuông”. Cô không nhớ hết bao nhiều lần bị giặc ruồng bố, bỏ bom, biệt kích…, cái chết cận kề nhưng vẫn bảo vệ thương binh, chu toàn với sản phụ, cất giữ tài liệu, bảo vệ tài sản của Nhà nước chu đáo. Mặc cho hiểm nguy, vất vả, cô luôn làm tốt nhiệm vụ của một người đảng viên kiên trung, người thầy thuốc, người đồng đội hết lòng vì anh em, đồng chí. Bà con vùng căn cứ không thể nào quên sự tận tuỵ của người thầy thuốc, của bà mụ dịu hiền Tư Phiến, tình cảm đó còn giữ đến bây giờ.

Có những lúc tình hình chiến sự gay go, cô phải đem con gởi mỗi đứa một nơi để làm nhiệm vụ. Vợ chồng thành hôn đã 10 năm nhưng thời gian được ở bên nhau cộng chung chưa đến 90 ngày. Dù xa mặt nhưng không cách lòng, 2 người vẫn nỗ lực cống hiến cho cách mạng và hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.

Sau giải phóng, gia đình chưa được đoàn tụ vì phải tiếp tục nhiệm vụ mới. Cô chuyển về huyện Thới Bình làm trạm trưởng hộ sinh của một xã, chồng cô sang Campuchia làm nghĩa vụ quốc tế, là Phó Chủ nhiệm hậu cần tiền phương giữ cấp hàm đại uý. Thời điểm đó kinh tế hết sức khó khăn, trạm y tế không có lương chỉ là phụ cấp, mấy mẹ con lại vất vả mưu sinh. Cô vừa làm nhiệm vụ tại trạm, vừa phục vụ sản phụ quanh vùng. Những lần gặp ca đẻ khó, cô thức trắng để chăm sóc. Con còn nhỏ, nhà không có ai chăm, cô phải mang con theo nên con cô cũng chịu cảnh vất vả. Về sau, cô chuyển về công tác ở Trạm Y tế Phường 5, thị xã Cà Mau cho đến hết tuổi lao động.

 Cô công tác liên tục từ năm 15 tuổi, không quản ngại gian khổ, hy sinh, đối mặt với biết bao hiểm nguy vẫn không sờn lòng, nhưng hiện cô không được hưởng chế độ hưu trí do thời gian công tác ở trạm y tế xã tại huyện Thới Bình không được tính để hưởng chính sách. Biết là quá thiệt thòi nhưng cô không than phiền, oán trách, xem như mình đã làm tròn trách nhiệm công dân, cống hiến máu xương để giành tự do, độc lập hôm nay. Vợ chồng cô nuôi dạy các con nên người, hiện tham gia công tác ở một số ngành trong tỉnh. Ðối với bà con láng giềng, cô luôn chan hoà tình nghĩa, gia đình cô Tư Phiến rất tiêu biểu về nề nếp, lối sống văn hoá, được mọi người kính trọng. Tuổi cao sức yếu nhưng cô vẫn là chỗ dựa vững chắc cho con cháu, là nơi hội tụ niềm tin yêu của bạn bè, đồng chí thân thương./.

Ngọc Diễm

Khởi nghĩa Hòn Khoai - Biểu tượng anh hùng bất tử

Cách đây 85 năm, tại Hòn Khoai - đảo tiền tiêu phía Tây Nam Tổ quốc, diễn ra sự kiện lịch sử lừng lẫy: cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai, do Anh hùng Phan Ngọc Hiển lãnh đạo ngày 13/12/1940 giành toàn thắng.

Nhớ mái trường thời chiến

Giữa năm 1967, tôi được địa phương chọn đưa đi học Trường Bổ túc văn hoá tu nghiệp sư phạm huyện Trần Văn Thời, đào tạo giáo viên cho cơ sở.

Nghĩa tình son sắt, vượt thời gian

Mối quan hệ kết nghĩa giữa Ninh Bình (miền Bắc hậu phương) và Bạc Liêu (miền Nam tiền tuyến, nay là tỉnh Cà Mau) là biểu tượng mẫu mực của tình đoàn kết Bắc - Nam, hưởng ứng phong trào kết nghĩa giữa các tỉnh do Trung ương Ðảng phát động năm 1960. Vượt qua khoảng cách địa lý, tình nghĩa keo sơn này được hun đúc và phát triển bền vững từ những năm tháng kháng chiến đến ngày nay.

Treo cờ dụ địch

Hướng tới ngày kỷ niệm Chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là (23/11/1963), tôi xin viết lại câu chuyện treo cờ dụ địch, ghi theo lời kể của đồng chí Châu Thái Biết, nguyên Tiểu đội trưởng Trinh sát đặc công, Tiểu đoàn 306 anh hùng (đã mất cách đây gần 3 năm), như sự tri ân những người trực tiếp làm nên chiến công bất tử trên mảnh đất Cà Mau giàu truyền thống cách mạng.

Thương về đồng đội

Những ngày tháng 10, mưa giăng đầy trời, lòng người cũng thường hoài niệm về quá khứ. Đội Văn nghệ Thị đội Cà Mau năm xưa, những cựu chiến binh tuổi quá lục tuần lại quây quần bên nhau cùng hát, múa, tưởng nhớ đồng đội đã hy sinh.

Chiếc khăn rằn của má Út Bình 

Bằng duyên may lớn, tôi đã gặp được bà Nguyễn Thị Bình, bí danh Út Bình - “Bà má Chính uỷ”, tại căn nhà người thân của bà ở phường An Xuyên. 99 tuổi đời, 77 năm tuổi Đảng, bà Út Bình là tấm gương ngời sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đức hy sinh cao cả và tấm lòng người phụ nữ Nam Bộ nói riêng, phụ nữ Việt Nam nói chung.

Nhớ năm tháng ấy

Hồi đó, tôi trốn nhà đi Thanh niên xung phong chớ ba má tôi đâu có cho. Tôi lên Xã đoàn Phong Lạc, gia đình đi theo lên kiếm bắt về. Lúc đó tôi đang ở nhà anh Lự, nghe ba má tôi lên kiếm, tôi chui vô rẫy mía trốn. Anh Hai, anh Sáu của tôi hy sinh năm 1970. Anh Ba tôi, tức anh Ba Phú, lúc đó đang công tác ở Huyện đoàn Cái Nước cho nên nhà đâu còn ai, tôi đi Thanh niên xung phong năm đó mới có 15 tuổi hà, ba má cưng tôi lắm!

Sáng mãi di nguyện của Người

Tháng 5/1965, Bác Hồ kính yêu của chúng ta đặt bút viết những dòng đầu tiên của bản Di chúc, được Người gọi là “để lại mấy lời....” phòng khi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lênin và các vị cách mạng đàn anh khác thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Ðảng khỏi cảm thấy đột ngột.

Dấu ấn hoạt động đồng chí Võ Văn Kiệt tại Cà Mau

Ðồng chí Võ Văn Kiệt - nguyên Thủ tướng Chính phủ, người được biết đến với bí danh “chú Sáu Dân” thân thương. Đồng chí đã hoạt động cách mạng, gắn bó với mảnh đất, con người Cà Mau.Trên địa bàn tỉnh hiện có 2 di tích lịch sử lưu dấu “chú Sáu Dân” với niềm tri ân, tưởng nhớ của người dân Cà Mau với đồng chí, gồm Di tích cấp tỉnh Nơi ở và Làm việc của đồng chí Võ Văn Kiệt, ở xã U Minh và Di tích Quốc gia đặc biệt Căn cứ Cái Chanh, ở xã Ninh Thạnh Lợi.

Tự hào mái đình quê hương

Trong công cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc, trên quê hương Cà Mau anh hùng, nhiều sự kiện lịch sử trọng đại được khắc ghi. Trong đó, không thể không nhắc đến đình Tân Hưng. Đây là nơi xuất hiện lá cờ Đảng Cộng sản Đông Dương đầu tiên tại Cà Mau, như ánh hào quang chiếu rọi, hun đúc tinh thần yêu nước của quân dân Cà Mau...