Xa nhà cũng là một thử thách. Cuộc sống xa nhà dạy ta nhiều thứ. Tôi từng nhiều bận rời xa, nhưng đó chỉ là khoảng thời gian ngắn rời đi học tập, xong lại quay về để lớn, để trưởng thành. Lần này thật sự là chuyến rời quê để xây dựng tổ ấm, sự nghiệp cho riêng mình.
Ở chốn xa, mùi chướng ùa về cũng y như mùi vị ở quê. Tiết trời se lạnh, gợi nhớ nhiều kỷ niệm của chuỗi ngày trên mảnh đất quê hương. Chưa bao giờ trong thâm tâm nghĩ có ngày phải mang nỗi niềm về miền đất chôn nhau cắt rốn đến thế! Khi làm “khách” ở quê mình, nhiều thứ trở thành kỷ niệm sâu sắc.
Nhớ mỗi lần đi tác nghiệp là một câu chuyện vui. Có lần, tôi cùng đồng nghiệp lặn lội về xã Nguyễn Phích (huyện U Minh) để làm công tác thiện nguyện và thực hiện phóng sự về xứ rừng.
Minh hoạ: KIỀU LOAN
Ðến giờ tôi vẫn nhớ như in - hai người trên chiếc xe honda len lỏi qua những xóm lâm phần U Minh Hạ, hai bên là rừng tràm xanh mát, hương tràm thơm nức mũi. Năm ấy, dù không có nhiều phương tiện hiện đại như bây giờ, nhưng chúng tôi vẫn cố gắng thu thập thông tin, phỏng vấn, ghi hình, lưu lại từng câu chuyện cuộc sống bình dị, thấm đẫm nghĩa tình. Chuyến đi lần đó, khi quay về trời mưa tầm tã, chúng tôi phải dừng lại trú mưa bên mái hiên căn chòi lá ven đường. Ðó là căn chòi nhỏ để bà con canh vó dọc theo kênh Si Rô. Nhờ vậy, tôi bắt gặp được khoảnh khắc hiếm hoi của hai dòng nước đang dần hoà quyện vào nhau. Một dòng nước mưa đục ngầu từ bờ mương, mép lộ mang theo nhiều bùn hoà vào dòng nước đỏ quạch chảy xiết phía U Minh. Cơn mưa đầu mùa nên những thân cá ốm tong teo như bị đày suốt mùa nước mặn bắt đầu trườn lên tìm phương trời mới để đẻ trứng. Bạn đồng nghiệp đi cùng giục tôi lái xe dưới mưa dọc theo kênh Si Rô hướng thẳng từ cống Khai Hoang về Sông Trẹm.
Ðể có cuộc trải nghiệm thú vị, tôi chọn cung đường phía bờ Ðông kênh Si Rô, đó là con đường đá gồ ghề từ thời kháng Pháp, khi nắng đã khó đi vì mặt đường gập ghềnh, lởm chởm, nay gặp mưa, đất dưới mặt lộ vữa ra, trơn nhầy nhụa. Những hố sâu do sức nặng của phương tiện vận tải khoét to trên mặt đường, giờ no căng nước mưa pha lẫn bùn, cát tạo thành những vũng nước đục ngầu. Cảnh tượng chiều mưa xứ rừng tưởng chừng buồn tênh, trái lại trở nên huyên náo vì từng tốp người rượt bắt cá lên. Bạn đi chung xe cũng hí hửng, bị hút bởi khung cảnh thân thuộc, ký ức tuổi thơ chợt hiện về. Không cưỡng lại được, tôi dừng xe, cùng xắn quần rượt, bắt mớ cá rô đang trườn mình lớp ngớp.
Người bản xứ thấy người lạ lao ra bắt cá dưới mưa, không chút ngại ngần họ cũng ra tận bờ kênh để chia sẻ những câu chuyện thân quen. Ðó là những khoảnh khắc đẹp trong đời làm báo, đánh thức cảm nhận trong tôi sự đồng hành, sự sẻ chia chân thành của người dân chất phác. Trở về từ chuyến đi, bài phóng sự thu hút sự quan tâm của địa phương vì góp phần nói lên tâm tư, nguyện vọng của người dân vùng đệm xứ rừng. Dù khó khăn họ vẫn lạc quan, kỳ vọng quê hương bứt phá vươn mình. Ðó cũng chính là niềm tự hào và động lực lớn trong tôi trên con đường làm nghề. Kỷ niệm ấy luôn nhắc nhớ người làm báo không chỉ cần ngòi bút sắc, mà còn cần có tấm lòng, sự bền bỉ và dấn thân.
Nhắc về Cà Mau, tôi nhớ bạn đồng nghiệp hơn 6 tuổi đời và cũng ngần ấy tuổi nghề. Gọi là anh, dù tánh tình “lập dị” nhưng sống chân thành, tình cảm. Anh cộc tính, ít khi giao lưu với người ngoài, khuôn mặt luôn giữ nét nghiêm nghị, khiến người mới gặp lần đầu không khỏi dè chừng. Tôi may mắn là trường hợp “đặc biệt”. Từng nghe anh tuyên bố, không thết bạn ở nhà, vì sau buổi tiệc phải mất nhiều thời giờ lau, dọn! Vậy mà anh mời tôi ghé nhà "đối ẩm" bao nhiêu chuyến, không nhớ hết.
Anh “kết” tôi vì tánh làm nghề là đi đến ngọn ngành câu chuyện. Ði để thấy tận mắt, nghe tận tai, cảm nhận thực tế hơi thở cuộc sống. Vậy nên cả thời gian dịch Covid-19 bùng phát, tôi và anh thực hiện rất nhiều chuyến đi xuyên ngày đêm tận vùng giáp ranh; nơi bờ ruộng, liếp rau; những cánh đồng lúa chín ngập chìm trong nước mênh mông... Dịp gặp lại, anh cười khưa khứa: “Xíu nữa là anh em mình “hoả táng” và “hưởng dương” vì dịch, còn đâu nghĩ ngợi chuyện Ðông - Tây”.
Cuộc sống bon chen, anh em bên nhau cũng có ngày như chim rời tổ, ai cũng bay tìm những chân trời cho riêng mình. Tôi và gia đình xa nơi chôn nhau cắt rốn, rời mái nhà nuôi dưỡng ước mơ, định cư miền đất mới. Những người bạn đồng nghiệp và anh cũng về ngôi nhà mới, môi trường mới nhưng vẫn bám nghề báo ở quê. Giờ về Cà Mau, tôi bỗng dưng trở thành khách! Khi thì bạn rủ ly cà phê không đường hớp vào đắng chát; lúc thì bạn mời thưởng thức món bánh xèo nhân củ hủ dừa thơm nức mũi và cả những bữa cơm quê dung dị nghĩa tình. Những chuyến làm khách, lắng đọng biết bao điều muốn nói!
Năm nay, nghề báo vinh dự kỷ niệm 100 tuổi, tôi bắt đầu sự nghiệp năm 2007, so với tuổi nghề mới là hạt cát nhỏ chìm nổi giữa dòng Cửu Long! Cuộc sống mới nơi thành phố biết bao điều thú vị nhưng trong lòng vẫn canh cánh quê hương, vẫn thèm được nhiều lần làm khách ở quê mình...
Phong Phú
Xem thêm bình luận