ĐT: 0939.923988
Thứ bảy, 8-2-25 04:09:10
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Nhớ những giọng ngâm thơ nữ một thời

Báo Cà Mau (CMO) Có một thời gian dài (từ những năm 2000 đến hơn 10 năm sau đó), phong trào thơ ca tại tỉnh nhà rất sôi nổi. Ðêm thơ Nguyên tiêu nghiễm nhiên trở thành hoạt động thường niên, một điểm hẹn đẹp đối với khách văn nghệ. Trong những cuộc tao ngộ đó, nhiều giọng ngâm thơ quen thuộc lần lượt cất lên, như nhịp cầu nối liền mạch tri âm, tri kỷ. Lần giở về mạch ký ức đã qua, công chúng mến mộ thường nhắc đến 3 nghệ sĩ: Thanh Xuân, Việt Tiên và Mỹ Phượng. Ðây là ba giọng ngâm thơ nữ tiêu biểu nơi miền đất cuối trời.

Nghệ sĩ Thanh Xuân - Thơ ca là tình yêu nồng nàn...

Ảnh: TRẦN NGỌC LÂM

Nghệ sĩ Thanh Xuân (nguyên Giám đốc Thư viện tỉnh Cà Mau) là một trong những cánh chim tiên phong trong việc khởi xướng phong trào đọc thơ, tổ chức những đêm thơ Nguyên tiêu tại Cà Mau. Say mê thơ ca từ khi còn là cô bé diễn viên của Ðoàn Văn công Giải phóng, trong miền nhớ của bà vẫn lưu hoài quyển nhật ký chép những bài thơ hay rồi cùng đồng đội chuyền tay nhau đọc sau những đêm biểu diễn phục vụ chiến sĩ, đồng bào.

Bên cạnh vai trò lãnh đạo, tổ chức chương trình, MC, công chúng lại yêu mến giọng ngâm của Nghệ sĩ Thanh Xuân qua bài thơ “Trở lại U Minh” của Nhà thơ Nguyễn Bá.

Chiếc xuồng con vượt hàng trăm cây số

Cùng với tôi trở lại đất U Minh

Nơi con sông mùa sa mưa nước đỏ

Nơi chân trời mát mẻ bóng tràm xanh

Nơi quê hương bao người thương đang đợi

Chiếc lá rơi cũng xao động tâm tình...

Bài thơ vốn dĩ đã rất hay, khi bà ngâm lên lại cho người nghe thêm cảm nhận được cả tâm tình của đứa con xa trở về, những lát cắt U Minh một thời bom đạn, bao hoài niệm về một thanh xuân cách mạng, hồn cốt mộc mạc của quê hương... như đan xen, quyện hoà rất sống động. “Trở lại U Minh” đã là một phần kỷ niệm đẹp, đã đi theo bà suốt hành trình dài nửa thế kỷ qua, bởi vậy mỗi lần ngâm là cảm xúc cứ vẹn nguyên.

“Bài thơ này đã ăn sâu vào hơi thở của tôi, thương từng câu từng chữ. Nhiều lần vinh dự được ngâm trực tiếp cho Nhà thơ Nguyễn Bá nghe, ông đều xúc động và ngợi khen. Nhớ hoài câu nói của ông: “Hễ tới ngày thơ Việt Nam là lại nhớ về Cà Mau, mà nhắc ngâm thơ Cà Mau là nhớ ngay đến Thanh Xuân và Việt Tiên!”. Nhận được những lời quý giá này chúng tôi ấm lòng lắm...”, Nghệ sĩ Thanh Xuân tâm tình.

Nghệ sĩ Việt Tiên - Cảm xúc làm nên sự sáng tạo của người nghệ sĩ

Ảnh nhân vật cung cấp

Nghệ sĩ Việt Tiên và Nghệ sĩ Thanh Xuân là đôi bạn thân thiết từ khi còn là diễn viên của Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh, đến Ðoàn Cải lương Hương Tràm và nhất là sau này khi cả hai đều công tác tại Thư viện tỉnh Cà Mau. Chớp mắt, đôi bạn thơ đã bỏ xa tuổi lục tuần, nhưng đi đến đâu, nghe nhắc về lĩnh vực ngâm thơ, ánh mắt bà lại chợt long lanh đến lạ.

Nếu như trên sân khấu cải lương, Nghệ sĩ Việt Tiên được công chúng yêu mến bởi nét diễn xuất tự nhiên thì ở lĩnh vực ngâm thơ bà lại tiếp tục để lại dấu ấn đẹp qua những bài thơ: “Nguyên tiêu” (Hồ Chí Minh), “Ðất Viên An” (Nguyễn Bá), “Quê hương” (Giang Nam)... với lối ngâm mềm mại, trong trẻo. Theo bà, ngâm thơ rất khó bởi không có bài bản, tiết tấu giai điệu cố định mà mỗi người ngâm mỗi kiểu, tuỳ thuộc vào độ thẩm thấu ngôn từ, khả năng thiên phú... Ðặc biệt, cảm xúc là “nguyên liệu” quan trọng nhất để người nghệ sĩ ngâm thơ sáng tạo nên giai điệu của riêng mình. Chính vì thế, để truyền tải thành công được cái “thần” của bài thơ đến khán thính giả, trước khi ngâm phải tìm hiểu kỹ nội dung, đặt tâm tư tình cảm, dồn hết sức lực nghiên cứu chỗ nào cần lắng đọng, cao trào, những thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm.

Nhớ có lần, đêm giao lưu thơ được tổ chức ở Bạc Liêu, vẫn bài thơ Nguyên tiêu nhưng Nghệ sĩ Việt Tiên lại ngâm bằng 3 cách đưa hơi Oán, Xuân, Ai... Dưới vầng trăng sáng, thanh âm mặc nhiên len lỏi vào trái tim của bao khách mộ điệu.

Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên

Xuân giang, xuân thuỷ, tiếp xuân thiên

Yên ba thâm xứ đàm quân sự

Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền

Ðoạn, miền kỷ niệm ùa về, những câu thơ lại trỗi lên. Thời gian trôi đã đưa những thăng trầm nghệ thuật về miền kỷ niệm đẹp, từ lâu, bà quyết định lui về phía sau vẹn tròn vai trò vợ, mẹ rồi bà, hết lòng vun vén mái ấm nhỏ của mình. Ðể rồi, nhớ đến cô đào Việt Tiên, ngoài những vai diễn hay, người ta còn nhớ đến giọng ngâm thơ mềm mại, dễ thương của người nghệ sĩ đã bền bỉ cống hiến cho nghệ thuật, với tất cả lòng nhiệt thành.

Mỹ Phượng - Tiếng thơ đầy nội lực

Ảnh nhân vật cung cấp

Thỉnh thoảng có dịp gặp Nghệ sĩ Mỹ Phượng, tôi cứ như được tiếp thêm nguồn năng lượng tích cực bởi người phụ nữ đặc biệt này mang lại. Mỹ Phượng xuất thân là một ca sĩ của Ðoàn Ca múa nhạc Minh Hải, sau đó chuyển công tác về Toà soạn Báo Cà Mau, từng đoạt Huy chương Vàng Tiếng hát người làm báo toàn quốc năm 1991. Những năm sau này, chị lại khá quen thuộc với công chúng trong vai trò là một nghệ sĩ ngâm thơ.

“Khoảng năm 1997, trong một dịp đến dự chương trình giới thiệu tác giả - tác phẩm của Nhà thơ Nguyễn Trọng Tín, lật đến bài thơ “Nửa vầng trăng” của anh, lòng thích quá không kìm được, mình ngâm lên vừa như một lời chúc mừng nhà thơ, vừa là một mạch đồng điệu của bản thân. Mọi người cùng ngồi chăm chú lắng nghe rồi ủng hộ quá chừng. Ai có dè, lần ngâm thơ đầu tiên đó đã trở thành cơ duyên đẹp để mình đến với lĩnh vực nghệ thuật này luôn...”, nở nụ cười thật tươi, chị nhớ lại.

Từ đây, tiếng thơ của Mỹ Phượng từng bước chinh phục khán giả qua những chương trình giới thiệu tác giả - tác phẩm, đêm Nguyên tiêu hàng năm của Thư viện tỉnh, Hội Văn học - Nghệ thuật, cũng như góp mặt đều đặn trong chương trình tiếng thơ của Ðài PT-TH Cà Mau. Lần giở hành trang nghệ thuật ngâm thơ, đến nay, chị đã thể hiện trên 100 bài, những cái tên tác giả quen thuộc được điểm lại đầy trân quý như: Nguyễn Bá, Nguyễn Trọng Tín, Lưu Xông Pha, Trần Hữu Nghiễm, Ðàm Ngọc Thơ... Với sự linh hoạt, phong cách thể hiện đa dạng, Mỹ Phượng cho rằng chị không kén thể loại, đề tài, trước mỗi lần ngâm thơ chị đều tìm hiểu kỹ về nội dung để cảm hồn thơ hoặc cố gắng trao đổi với tác giả để hiểu nhiều hơn về giá trị tư tưởng, thông điệp gửi gắm và từ đó thăng hoa theo cách của riêng mình. Giọng ngâm của chị đã tạo được nét riêng bởi chất trầm mặc, khắc khoải, có thế mạnh khi ngâm những bài thơ mang nhiều nỗi niềm hay đề tài chiến tranh. Không ít lần đang biểu diễn, vì quá nhập tâm, giọt nước mắt cứ tuôn khiến phần ngâm bị gián đoạn tưởng chừng không thể tiếp tục; đáp lại, phía dưới khán giả im lặng chờ đợi và những tràng vỗ tay đồng điệu, với Mỹ Phượng đó là những khoảnh khắc kỷ niệm đẹp khi xúc cảm nghệ sĩ và vẻ đẹp ngôn từ giao hoà. Từ thơ ca, Mỹ Phượng như con tằm cần mẫn nhả những sợi tơ đẹp dâng tặng cuộc đời./.

 

Minh Hoàng Phúc

 

Những người “dệt” mùa xuân

Ðối với văn nghệ sĩ, mùa xuân vốn là đề tài vô tận. Qua cảm xúc của mình, họ đã "dệt" nên những sắc xuân rực rỡ, đầy sức sống và rất riêng trong các tác phẩm thi ca, nhạc hoạ.

Mâm cơm ngày Tết

Quê tôi ở Bạc Liêu, giáp bán đảo Cà Mau của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Tôi thấy mâm cơm ngày Tết quê mình cứ hằn sâu trong tâm khảm, đi đâu, làm gì cũng nhớ khi mấy ngọn gió chớm xuân len lỏi kéo về.

Về nơi phù sa

Mẫn nói với tôi, trong người thấy âm u quá, muốn đi đâu đó xa xa "chữa lành". Người đầu tiên nó nghĩ đến là tôi, bởi trong đầu đã ghim sâu cái ấn tượng “nghe nói Cà Mau xa lắm”. Tôi và Mẫn học cùng khoá ngành du lịch, sau khi tốt nghiệp thì cùng vào làm một công ty lữ hành. Cho đến thời điểm dịch bùng phát, mọi thứ đảo lộn. Tôi nghiệm ra chân lý, không đâu bằng quê mình, thế là về Cà Mau phụ tía má làm điểm homestay nho nhỏ. Còn Mẫn vẫn mải miết với những chuyến đi.

Nhớ thời diễn hài ở Miền Tây

Hài là món ăn tinh thần không thể thiếu của khán giả nói chung và người dân miền Tây nói riêng vào thập niên 80, 90 của thế kỷ trước. Thế nên, cứ đến tết Nguyên đán, bà con lại mong ngóng các đoàn về quê biểu diễn, với những tên tuổi nghệ sĩ nổi tiếng, để ngày Tết được cười “thả ga”.

Khơi nguồn cảm hứng

Trong thế giới đầy biến động của nghệ thuật, có những nghệ sĩ không chỉ chinh phục trái tim công chúng bằng những tác phẩm tuyệt vời mà còn góp phần truyền cảm hứng mạnh mẽ đến những người xung quanh. Một trong số đó là Hoạ sĩ Lý Cao Tấn.

Khai mạc Hội thi lân - sư - rồng và biểu diễn võ thuật mừng xuân Ất Tỵ

Sáng 26/1, tại sân quần vợt Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể thao tỉnh, Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch khai mạc Hội thi lân - sư - rồng và biểu diễn võ thuật mừng xuân Ất Tỵ năm 2025. Đại diện các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, các huyện, TP Cà Mau, các doanh nghiệp, các đội lân sư rồng, các câu lạc bộ võ thuật trong tỉnh và hơn 800 người dân đến xem và cổ vũ.

Bé vui Tết xưa

Những ngày giáp tết Nguyên đán, tại các trường mầm non, không gian ngập tràn sắc xuân với hình ảnh đặc trưng của phiên chợ quê như: thúng, nia, bánh chưng, bánh tét, dưa hấu, cành mai, cành đào, câu đối đỏ...

Xuân Quê hương 2025-Gắn kết kiều bào với nhân dân trong nước

Tối 19/1, Chương trình giao lưu nghệ thuật đặc biệt Xuân Quê hương 2025 với chủ đề “Việt Nam - Vươn lên trong kỷ nguyên mới" - chương trình thường niên thu hút sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, trên toàn thế giới đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội.

Danh hài Hồng Tơ - Nhớ thời hoàng kim tấu hài Tết

Danh hài Hồng Tơ không giấu sự tiếc nuối khi thời hoàng kim của tấu hài qua đi, khiến cái Tết cũng đôi phần vơi bớt không khí rộn ràng.

KHI THÁNG CHẠP VỀ

Ai thả chút nắng mềm lên tháng Chạp Mà ngày như chìm giữa khoảng trời đông Sương sớm vẫn ngủ vùi trong ngọn bấc Cho người còn khoe áo lạnh cuối năm