(CMO) Nếu ai đã từng ăn những món được chế biến từ kiểu “của một đồng, công một nén”, hoặc những món phải nấu qua mấy lửa, phải chịu khó canh vớt bọt, đảo nhẹ tới lui cho gia vị thấm đều… thì mới thấy, phải tốn thời gian và tâm sức vào đó nhiều đến như thế nào.
Cứ ngỡ những món như vậy sẽ khiến người nấu thấy “ngán”, vậy mà thật bất ngờ khi nghe một phụ nữ trung niên tâm sự rằng: “đó là khoảng thời gian quý báu nhất trong ngày để kết nối các thành viên trong nhà với nhau như truyền thống bao đời nay của gia đình chị”.
Chị kể, ngay từ khi lẩm chẩm biết đi, ngoại và mẹ đã để chị “phụ” bếp, dĩ nhiên là với những việc tránh xa củi lửa và dao thớt, chẳng hạn như đưa một vài cọng rau, hướng dẫn cách lặt rồi cứ thế để chị “tự thực hành” hay cầm tay chỉ cách lột tỏi, lựa đậu… dần dần đến rửa rau, vo gạo và rồi cứ thế tịnh tiến đến khi tài nội trợ của chị thành thục.
Nhưng đó không phải là lý do khiến khoảng thời gian (học tập) nấu nướng ấy trở thành khoảng thời gian quý báu như lời chị nói, mà đó chính là trong suốt thời gian đó, mẹ, ngoại và chị luôn thủ thỉ chuyện trò.
Khi thì nói về cách kho cá làm sao không bị tanh, cách chiên không bị văng dầu mỡ, cách “chữa cháy” nồi canh bị nêm muối quá tay… hỏi han chuyện học hành của chị, lắng nghe chị kể chuyện trường lớp, bạn bè.
Cũng có khi họ nói về chuyện nắng, chuyện mưa, chuyện làng, chuyện xóm, những dự định trong tương lai đến mức chị hầu như không nhận ra đó thực sự là những lúc nấu nướng hay chuyện trò của những người phụ nữ trong gia đình.
Chị lấy chồng, của hồi môn mang theo là cả một kho bí quyết nấu nướng từ mẹ, từ bà truyền dạy kèm theo đó là cảm giác ấm áp, thân thiết của những thủ thỉ chuyện trò nên ngay từ những giây phút biết mình đang tạo dựng nên một gia đình mới, chị đã tiếp tục biến những thời khắc ấy trong bếp ấy thành dịp để vợ chồng, con cái vừa nấu nướng vừa chuyện trò.
Dĩ nhiên, không phải ai cũng may mắn được như chị khi được ngoại, được mẹ tặng cho gia tài vô giá ấy, nhưng dường như đặc điểm chung của những người biết cách tự tay chăm chút cho bữa ăn gia đình thường là những người được “truyền nghề bếp” từ chính những lần vừa phụ bà, phụ ba, phụ mẹ nấu nướng.
Và dĩ nhiên, không ai có thể “câm như hến” nếu như phải hướng dẫn cách luộc rau sao cho xanh, cách luộc gà, hấp cá sao cho giữ được mùi vị tươi ngon…, nhất là đối với con cái của mình.
Hơn nữa, những gia đình nào giữ bếp luôn đỏ lửa thường đó là những gia đình sum vầy, cha mẹ quan tâm đến con cái, cụ thể là qua bữa ăn, giấc ngủ, để ý đến nỗi buồn, niềm vui của con nên việc hỏi han, chuyện trò trước, trong và sau bữa ăn thường sẽ như là điều tự nhiên phải đến, là “một phần tất yếu” của nếp sinh hoạt gia đình.
Tự tay nấu nướng và cùng nấu nướng với những người thân trong gia đình còn tạo nên được niềm vui nấu ăn, nhất là khi nhìn thấy những món ăn do mình nấu được vét cạn dĩa, cạn nồi, mỉm cười khi nghe những mẩu chuyện không đầu, không đuôi, những câu hỏi han, rồi gắp thức ăn cho nhau…
Giữ được nếp sinh hoạt đó cũng giúp dễ dàng nhận ra nếu như một thành viên nào đó trong gia đình biếng ăn, biếng nói hơn mọi khi để kịp thời hỏi han, chia sẻ những vấn đề mà người đó gặp phải.
Từ gian bếp nhỏ, những thủ thỉ chuyện trò râm ran, những bữa cơm gia đình sum vầy và biết đâu một ngày không xa, đó sẽ là khoảng kí ức êm đềm và ngọt ngào nhất hoặc sẽ là “của hồi môn” quý giá cho con gái tạo dựng một gia đình mới, cho đứa con trai biết trân quý những giá trị của gia đình… để rồi lại cùng nhau giữ gìn và trân trọng nhau hơn.
Những hạnh phúc lớn lao đôi lúc được tạo thành từ những điều tưởng chừng như bình dị và giản đơn nhất…
Đoàn Ngọc