(CMO) Cà Mau có thể tận dụng Đề án phát triển nuôi thuỷ sản trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1664/QĐ-TTg, ngày 4/10/2021 để phát triển nghề nuôi hải sản trên biển theo hướng hiện đại, năng suất, hiệu quả, có giá trị kinh tế cao. Đề án sẽ hướng tới việc từng bước khuyến khích ngư dân khai thác để chuyển sang nuôi biển, giảm áp lực khai thác thuỷ sản ven bờ; tăng quy mô, năng suất, sản lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và tạo việc làm, thu nhập của cư dân ven biển.
Nghề nuôi biển của tỉnh Cà Mau mặc dù có nhiều tiềm năng nhưng còn thiếu cơ chế chính sách để thu hút, khuyến khích doanh nghiệp cũng như người dân mạnh dạn đầu tư ứng dụng các công nghệ nuôi xa bờ, cho sản lượng hàng hoá lớn. Do đó, cần xây dựng và áp dụng các cơ chế chính sách nhằm khuyến khích, hỗ trợ các thành phần kinh tế (doanh nghiệp, hợp tác xã…) sản xuất theo hình thức liên kết; đầu tư ứng dụng khoa học - công nghệ tiên tiến vào nuôi cá lồng bè thương phẩm. Bên cạnh đó, Cà Mau cần hỗ trợ chuyển đổi từ nuôi biển gần bờ hoặc khai thác thuỷ sản xa bờ kém hiệu quả sang nuôi biển xa bờ; thu hút đầu tư các lĩnh vực mà tỉnh còn đang yếu (sản xuất con giống, thức ăn công nghiệp và chế biến xuất khẩu cá biển nuôi).
Nhiều mô hình thí điểm
Hiện nay, tỉnh đã triển khai nhiều mô hình thí điểm, qua đó đánh giá mức độ thành công nhằm lan rộng, khuyến khích người dân nuôi cũng như doanh nghiệp tham gia đầu tư. Ông Lê Song Hùng, Phó chi cục trưởng Chi cục Thuỷ sản tỉnh Cà Mau, cho biết: “Giai đoạn 2019-2021, tỉnh đã triển khai một số mô hình như nuôi cá mú Trân Châu, hàu Thái Bình Dương, giống cá mú đen, nuôi thương phẩm cá chẽm bằng lồng nhựa… Qua đánh giá nhiều mô hình phát triển tốt, có thể nhân rộng”.
Điển hình Dự án “Nuôi thí điểm cá mú đen bằng lồng nhựa HDPE tại vùng ven biển hòn Đá Bạc, năm 2020 thí điểm nuôi 5.000 cá mú đen, kích cỡ 10 cm bằng lồng nhựa HDPE. Sau 8 tháng nuôi thương phẩm, cá đạt trọng lượng từ 0,8-1 kg, tổng số cá thu hoạch đạt 3.200 con, tỷ lệ sống 64%. Hộ tiếp nhận mô hình nắm được quy trình kỹ thuật nuôi cá mú đen trong lồng nhựa HDPE, cá phát triển thuận lợi trong môi trường nuôi tại hòn Đá Bạc. Chi cục Thuỷ sản đánh giá kết quả mô hình có khả năng nhân rộng và khuyến khích người dân đầu tư khi có thị trường đầu ra ổn định.
 |
| Mô hình nuôi cá mú tại hòn Đá Bạc, xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời. |
Ông Lê Song Hùng chia sẻ: “Chúng tôi tiếp tục nghiên cứu các chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư, đặc biệt là nuôi theo quy mô công nghiệp, hiện đại để hỗ trợ tối đa cho các hoạt động phát triển nuôi hải sản trên biển của tỉnh. Hỗ trợ thủ tục để doanh nghiệp đầu tư tại tỉnh Cà Mau lâu dài với mục đích phát triển kinh tế; việc thuê đất, thuê mặt nước, giao khu vực biển thực hiện theo quy định của pháp luật”.
Bên cạnh đó, ngành chức năng tiếp tục tuyên truyền, khuyến nghị các hình thức tham gia quản lý cộng đồng, mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã để hỗ trợ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, cũng như bảo vệ môi trường; hình thành kênh cung cấp thông tin thị trường, thông tin về thiên tai, biến đổi khí hậu… để kịp thời khuyến cáo, giảm thiểu rủi ro trong quá trình sản xuất.
Hiện tại, ngành chức năng đã và đang hướng tới tổ chức ương giống và sản xuất giống nhân tạo tại địa phương. Trước mắt, liên hệ một số trại giống thuỷ sản có uy tín trong và ngoài tỉnh để cung cấp nguồn con giống có chất lượng cho nhu cầu của người dân; về lâu dài, liên hệ với các viện, trường và các đơn vị đã sản xuất giống thành công các đối tượng hải sản có giá trị kinh tế để nhận chuyển giao công nghệ sản xuất giống nhân tạo tại Cà Mau.
Tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị
Hiện tại, Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau đã tham mưu UBND tỉnh dự thảo kế hoạch phát triển nuôi thuỷ sản trên biển giai đoạn 2022-2025 và định hướng tới năm 2030. Trong đó sẽ tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng như điện, giao thông. Về hậu cần nghề cá sẽ tập trung cho việc cung cấp vật tư, thức ăn ươm nuôi cá, phương tiện vận chuyển, nhu cầu thiết yếu, liên kết đầu ra sản phẩm.
Ông Lê Song Hùng cho biết: “Chúng tôi sẽ tổ chức các đoàn học tập kinh nghiệm thực tế tại các địa phương trong nước có nghề nuôi hải sản phát triển. Qua đó tìm hiểu những quy trình nuôi, đối tượng nuôi phù hợp với điều kiện tự nhiên của Cà Mau để chuyển giao công nghệ nuôi, quy trình nuôi. Đồng thời, kêu gọi các doanh nghiệp cùng khảo sát thực tế, đầu tư nuôi ven các đảo”.
Ông Lê Song Hùng cho biết: “Ngành chức năng sẽ rà soát địa điểm nuôi các loài hải sản phù hợp với điều kiện tự nhiên khu vực ven sông, biển để sắp xếp lại các hoạt động nuôi hải sản trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Đào tạo, tập huấn, tham quan học tập kinh nghiệm nâng cao trình độ cho ngư dân nuôi biển và cán bộ quản lý. Tìm kiếm phát triển thị trường cho nghề nuôi tại Cà Mau”.
Giải pháp quan trọng là tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm, từ vùng nuôi đến thị trường tiêu thụ, trong đó doanh nghiệp thu mua, chế biến, tiêu thụ đóng vai trò hạt nhân liên kết và tổ chức chuỗi. Doanh nghiệp thu mua, chế biến, tiêu thụ cùng chia sẻ lợi nhuận, rủi ro với người nuôi. Cơ quan chuyên ngành chủ động cung cấp thông tin thị trường, dự báo xu hướng phát triển và hỗ trợ hình thành các nhóm doanh nghiệp từ cộng đồng ngư dân, tổ chức liên kết các khâu sản xuất (kỹ thuật, công nghệ, con giống, thức ăn, lồng bè, tiêu thụ, dịch vụ, thị trường…). Tổ chức lại các hộ nuôi nhỏ lẻ, phân tán theo hình thức quản lý có sự tham gia của cộng đồng, trong đó chú trọng các mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm tăng cường hỗ trợ trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và bảo vệ môi trường.
Ông Lê Văn Út, người nuôi cá bớp bằng lồng bè trên đảo Hòn Chuối, nêu quan điểm: “Để ngư dân nuôi cá bớp phát triển thì ngành chức năng cần có quy hoạch, chính sách hỗ trợ hợp lý. Riêng người nuôi cần nâng cao trình độ để áp dụng khoa học, kỹ thuật mới triển khai vào thực tiễn sản xuất. Bên cạnh đó, cần thành lập các tổ hợp tác sản xuất, HTX để dễ dàng trong liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm”.
 |
| Cá bớp ngư dân Hòn Chuối vừa thu hoạch. |
Để hiện đại nghề nuôi hải sản trên biển theo hướng công nghiệp cần tăng cường đầu tư cho nghiên cứu khoa học, công nghệ nhằm tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất, khả năng thích nghi với điều kiện thời tiết trên biển; tổ chức tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức cho các tổ chức, cộng đồng doanh nghiệp và ngư dân về tầm quan trọng, quan điểm, mục tiêu phát triển công nghiệp nuôi biển; xây dựng và nhân rộng các điển hình thành công trong công nghiệp nuôi biển; nghiên cứu các đối tượng nuôi chủ lực, có trọng tâm, trọng điểm.
Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất vẫn là tìm giải pháp tiêu thụ sản phẩm. Ông Lê Song Hùng cho biết: “Chúng ta cần xây dựng hệ thống thông tin, dự báo thị trường sản phẩm nghề này của Cà Mau. Liên kết với các hệ thống siêu thị, các chợ đầu mối phân phối hải sản trong và ngoài tỉnh. Quảng bá, phân phối và tiêu thụ các sản phẩm đạt tiêu chuẩn, có khả năng truy xuất nguồn gốc xuất xứ, cơ sở sản xuất giống và thức ăn. Tăng cường phối hợp với các tổ chức, cá nhân liên quan, đặc biệt là các hiệp hội chuyên ngành để thúc đẩy xây dựng các liên kết với nhà đầu tư, cộng đồng tài trợ, tổ chức, cá nhân hỗ trợ kỹ thuật, cấp chứng nhận sản phẩm đạt chất lượng”./.
Đặng Duẩn
Xem thêm bình luận