Là một tỉnh thuần nông, Cà Mau có diện mạo nông nghiệp phát triển khá toàn diện cả ngư - nông - lâm nghiệp. Tuy nhiên, thế mạnh lớn nhất của tỉnh là ngư nghiệp do môi trường thuận lợi đã tạo ra nhiều sản phẩm đặc sản mang đậm nét Cà Mau, nhất là các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ.
Ông Lê Văn Sử, Phó chủ tịch UBND tỉnh, nhận định, để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu người tiêu dùng trong nước và thế giới, thời gian qua, tỉnh đã có những chính sách thúc đẩy phát triển nông nghiệp hữu cơ và theo hướng hữu cơ. Cụ thể, tỉnh đã tập trung khuyến khích người dân tại những vùng đủ điều kiện phát triển sản xuất theo các quy trình để cho ra sản phẩm xanh - sạch, trong đó có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận và hợp tác với nông dân để xây dựng những vùng sản xuất hữu cơ.
Xu hướng nông nghiệp hữu cơ ngày càng thể hiện rõ trên địa bàn tỉnh, nhất là khi hiện nay đã có khoảng 10 doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thuỷ sản phối hợp với nông dân xây dựng vùng sản xuất hữu cơ hơn 20.000 ha, hiện tỉnh đang mở ra sản xuất hữu cơ và theo hướng hữu cơ ở các lĩnh vực khác.
Nhiều vùng chuyên canh hoa màu của huyện Trần Văn Thời đang chuyển dịch dần theo hướng hữu cơ.
Ông Lê Văn Sử chia sẻ, Cà Mau có đa dạng vùng sinh thái phục vụ phát triển nông nghiệp. Do đó, thời gian qua, với vùng sinh thái mặn, tỉnh định hướng phát triển hữu cơ theo hướng tôm - rừng. Ðối với vùng sinh thái lợ, mà đặc biệt là nơi canh tác theo mô hình lúa - tôm, thì điều kiện vô cùng thuận lợi để phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ. Cà Mau đã xây dựng mô hình sản xuất hữu cơ cho cả đối tượng con tôm và cây lúa, có hơn 500 ha được chứng nhận ASC, và có thể nhân rộng trên diện tích hơn 40.000 ha của toàn tỉnh.
Dù đã có bước phát triển, tuy nhiên, để sản xuất được sản phẩm hữu cơ là điều không hề đơn giản. Nó đòi hỏi rất nhiều yếu tố, từ điều kiện tự nhiên thổ nhưỡng cho đến việc tuân thủ đầy đủ các quy trình kỹ thuật, đến liên kết và cả các điều kiện hạ tầng phục vụ sản xuất... Hầu như những điều kiện này đều đang gây khó cho nền nông nghiệp của tỉnh.
Ông Lê Văn Sử chỉ rõ, khó khăn đầu tiên là sự hợp tác của người nông dân. Do tập quán sản xuất của tỉnh là nhỏ lẻ nên việc áp dụng đồng bộ và nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật trên cả một vùng theo hướng hữu cơ là vô cùng khó. Ngoài ra, liên kết trong sản xuất cũng là rào cản lớn thứ hai. Bởi muốn có sản phẩm hữu cơ phải có nguyên liệu, con giống từ đầu vào đến đầu ra, các dịch vụ phải đảm bảo đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Khó khăn được xem là lớn nhất là hạ tầng phục vụ vùng sản xuất. Ðể tuân thủ đầy đủ quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt theo hướng hữu cơ đòi hỏi hạ tầng phải hoàn chỉnh, trong khi đó hầu hết các vùng nông nghiệp của tỉnh hiện nay trong tình trạng đầu tư dang dở.
Thực tế đã qua, không chỉ chính quyền địa phương, các ngành, lĩnh vực đều nhận thấy liên kết là yếu tố đặc biệt quan trọng trong sản xuất hữu cơ nói riêng và tạo đột phá cho cả nền nông nghiệp nói chung. Theo đó, thời gian qua, có rất nhiều mô hình liên kết được triển khai trên địa bàn tỉnh với nhiều lĩnh vực, tuy nhiên, cần phải thẳng thắn nhìn nhận kết quả không như kỳ vọng, các liên kết này rất dễ bị đứt gãy. Ông Lê Văn Sử nhận định, đây là việc khó, đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu để có mô hình, cách làm chuẩn cho từng đối tượng sản xuất, cho từng vùng có đặc điểm khác nhau.
Nhằm thực hiện đạt các mục tiêu nhiệm vụ đã đề ra trong nghị quyết của Chính phủ, Tỉnh uỷ, HÐND tỉnh và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2024, UBND tỉnh ban hành Chương trình hành động năm 2024. Theo đó, xác định rõ trên lĩnh vực nông nghiệp tiếp tục tổ chức lại sản xuất theo hướng tăng cường thực hiện phương thức liên kết, hợp tác sản xuất theo chuỗi giá trị và phát triển bền vững đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Ngoài ra, khuyến khích phát triển nông nghiệp xanh, sạch, sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn, công nghệ cao, thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu trên, trước tiên cần có hạ tầng đáp ứng được nhu cầu sản xuất. Thời gian qua ngân sách Trung ương, địa phương đã tập trung nhiều nguồn lực để đầu tư hạ tầng phục vụ phát triển sản xuất, thế nhưng nhu cầu hiện vẫn còn rất lớn. Ðể tháo gỡ khó khăn này, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử cho rằng, ngoài nỗ lực thu xếp nguồn lực từ ngân sách, cần có cơ chế, chính sách để có thể huy động nguồn lực xã hội tham gia đầu tư hạ tầng, nhất là hạ tầng thuỷ lợi.
Cà Mau đang tiếp tục đầu tư phát triển hạ tầng để tạo điều kiện bứt phá cho nền kinh tế. (Ảnh chụp công trình nâng cấp tuyến đường Rau Dừa - Vàm Ðình, đoạn thuộc huyện Cái Nước, ngày 26/1/2024).
Với mục tiêu phát triển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, tỉnh đã và đang tiếp tục thực hiện quyết liệt các công trình, dự án kết cấu hạ tầng giao thông, nhất là các công trình, dự án trọng điểm. Huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực đầu tư tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nhất là kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn đáp ứng yêu cầu của nền sản xuất nông nghiệp hiện đại với quy mô sản xuất hàng hoá lớn, hội nhập quốc tế. UBND tỉnh đã giao nhiệm vụ cho các cơ quan chuyên môn cũng như chính quyền địa phương quản lý chặt chẽ và sử dụng hiệu quả đất đai, tài nguyên, bảo vệ môi trường, hướng đến tăng trưởng xanh, tạo đột phá cho nền kinh tế./.
Song Nguyễn