(CMO) LTS: Cà Mau với 3 mặt giáp biển cùng hàng trăm cửa sông thông ra biển đã hình thành nên nhiều khu vực đô thị sầm uất. Sông Đốc, Cái Đôi Vàm, Rạch Gốc, Khánh Hội… từ lâu đã trở thành những điểm nhấn độc đáo trong bức tranh tổng thể của mảnh đất cuối trời cực Nam. Ở đó, biển đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống của người dân nói riêng và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nói chung. Việc tập trung khai thác, kết nối để các đô thị ven biển phát triển nhanh, bền vững và độc đáo đang được tỉnh đặc biệt quan tâm triển khai.
Bài 1: Hành trình khó nhọc
“Hoang vu” là từ mà những ngư dân dùng để miêu tả vùng đất ven các cửa biển những ngày đầu khai phá. Để biến những nơi gần như không có gì này thành các trung tâm đô thị ven biển sầm uất như hiện nay là một hành trình vô cùng gian nan nhưng rất đỗi tự hào của người dân và chính quyền các cấp.
Không chỉ các cửa biển lớn, trung tâm mà các khu vực ven biển khác trên địa bàn tỉnh đều phát triển nhanh trong khoảng chục năm qua. Tiến trình đô thị hoá không chỉ diễn ra tại các cửa biển hạt nhân mà còn lan rộng ra các vùng nông thôn xung quanh. Hình hài của đô thị ven biển đang dần hiện rõ, mở ra bước phát triển mới cho ngư dân ngày đêm bám biển.
 |
| Hạ tầng khu vực thị trấn Sông Đốc đang được đầu tư với nhiều dự án trọng điểm. |
Từ con số 0
Cửa Sông Đốc, nơi đổ ra biển của con sông bắt nguồn từ ngã ba Cái Tàu - Sông Trẹm. Nhìn những nhà máy, xí nghiệp, công ty, cơ sở sản xuất kinh doanh và cả những ngôi nhà cao tầng… san sát nhau nối thành một dãy dọc dài hai bên bờ sông Ông Đốc, ít ai nghĩ rằng nơi đây hơn 40 năm về trước là vùng đất hoang vu. Như bao cửa biển khác, Sông Đốc bắt đầu từ một xóm nhỏ chỉ với vài chục căn nhà của ngư dân làm nghề khai thác ven biển.
Ông Nguyễn Văn Quân, Khóm 3, thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, bồi hồi nhớ lại: "Cách nay khoảng 40-50 năm, cửa biển này vẫn còn là vùng đất hoang vu, vắng lặng. Dọc theo bãi biển chỉ có vài chục mái nhà, nói là nhà nhưng đúng hơn chỉ là những căn chòi để ngư dân tá túc sau các chuyến khai thác. Cuộc sống vất vả, thiếu thốn trăm bề. Dần dần ăn nên làm ra, bà con đưa nhau về đây tìm kế mưu sinh ngày một đông đúc hơn. Đến nay phố xá sầm uất, tàu ghe tấp nập, doanh nghiệp, công ty san sát nhau".
Cũng như cửa biển Sông Đốc, khu vực cửa biển Cái Đôi Vàm của huyện Phú Tân cũng xuất phát điểm từ con số 0 tròn trĩnh. Với ông Huỳnh Hiếu Trường, người sinh ra, lớn lên và gần như đã dành hết cuộc đời mình để cống hiến cho xứ biển này thì Cái Đôi Vàm hôm nay đã thật sự lột xác.
 |
| Một góc cửa biển Cái Đôi Vàm. |
Thị trấn Cái Đôi Vàm đã trở thành một phần ký ức không thể quên của vị cán bộ đã hơn 30 năm tuổi Đảng này. Ông kể, trước đây chủ yếu là thắp đèn dầu, còn đường sá thì hoàn toàn lộ đất đen. Đến những năm 1990-1992, từ trụ sở cơ quan lội bộ đến chợ chỉ vài trăm mét mà không dám đi. “Nhớ nhất là cảnh đi họp hội, nếu đi họp hội trên huyện Cái Nước phải bắt đầu đi từ 3 giờ sáng và về đến nhà cũng ít nhất 10 giờ đêm”, ông Trường nhớ lại.
Là cán bộ trẻ thuộc thế hệ 8X, nhưng ông Trần Quốc Yên, Chủ tịch UBND thị trấn Cái Đôi Vàm có không ít kỷ niệm với mảnh đất này. Do nhà ở huyện Cái Nước, khi tách huyện về đây công tác dù chỉ khoảng 30 cây số, nhưng mỗi chuyến đi về cũng mất hơn 2 giờ đồng hồ. Sau mỗi chuyến đi, từ đầu đến chân và xe cộ đều đỏ tươi, do đường còn trải đất đỏ.
Từ những xóm chài nhỏ Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển hay Khánh Hội, huyện U Minh…, qua thời gian, những căn chòi, căn nhà tạm bợ bằng cây lá địa phương đã được thay thế bằng nhà máy, xí nghiệp, công ty và những căn nhà tường khang trang, hình thành nên những trung tâm kinh tế sầm uất ven biển.
Đến đô thị văn minh
“Từ năm 2000 đến nay, kinh tế, xã hội, hạ tầng của thị trấn Cái Đôi Vàm phát triển vượt bậc, nhất là điện, đường, trường, trạm, thu nhập đầu người", ông Huỳnh Hiếu Trường nhận định..
Như bao đô thị ven biển khác, kinh tế mũi nhọn của thị trấn Cái Đôi Vàm vẫn là khai thác và nuôi thuỷ sản. Với hơn 1.000 ha nuôi thuỷ sản theo nhiều loại hình nuôi cùng 272 phương tiện hành nghề khai thác trên biển, thị trấn Cái Đôi Vàm đang dọn mình tiến tới đạt chuẩn đô thị văn minh. Ông Yên chia sẻ, thị trấn đang tập trung nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả để nâng cao thu nhập cho người dân. Bởi nguồn lực chính để xây dựng đô thị đạt chuẩn văn minh là từ người dân, do đó thị trấn tập trung chỉ đạo phát triển sản xuất”.
Mục tiêu đề ra là đến cuối năm 2022, thị trấn Cái Đôi Vàm đạt chuẩn đô thị văn minh. Hiện nay, qua rà soát thị trấn còn 8 tiêu chí chưa đạt. Ông Yên cho biết thêm, những nội dung tiêu chí phải thực hiện hoàn thành đến cuối năm để đạt chuẩn văn minh tương đối nhẹ, chỉ còn một tiêu chí mà thị trấn không thể chủ động là thêm 1 trường đạt chuẩn quốc gia. Thị trấn đã xây dựng kế hoạch rất chi tiết, cụ thể cho nội dung của từng khóm.
Tuyến đường “Sáng - xanh - sạch - đẹp”; “Sáng - xanh - sạch - đẹp, an ninh trật tự”; “Sáng - sạch - đẹp, vệ sinh môi trường”… là những mô hình mà thị trấn đang tập trung xây dựng cho từng tuyến đường, từng khóm để tiến tới đô thị văn minh.
Thị trấn Rạch Gốc cũng đang trong giai đoạn dọn mình hướng tới đô thị văn minh. Theo đó, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Ngọc Hiển đã ban hành Nghị quyết số 04 về xây dựng thị trấn Rạch Gốc đạt chuẩn văn minh đô thị giai đoạn 2021-2022 và những năm tiếp theo. Đến nay, thị trấn Rạch Gốc đạt 2/9 tiêu chí, 34/52 nội dung của đô thị văn minh. Kinh tế - xã hội phát triển, quốc phòng - an ninh ổn định, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân ngày càng được nâng lên, nếp sống văn minh từng bước được hình thành, diện mạo đô thị phát triển ngày càng rõ nét…
Sông Đốc là 1 trong 3 đô thị động lực mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2020-2025 xác định sẽ tập trung đầu tư để trở thành một trong các đột phá chiến lược. Hiện nay, thị trấn Sông Đốc đã đạt 3 trong số 5 tiêu chí với 41/60 tiêu chuẩn của một đô thị loại III. Tuy nhiên, theo ông Hồ Song Toàn, Phó chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời, nếu căn cứ vào các tiêu chí của thị trấn đảo (Sông Đốc được Thủ tướng Chính phủ công nhận thị trấn đảo ngày 9/11/2017) thì hiện nay đô thị Sông Đốc đảm bảo các điều kiện để trở thành đô thị loại III.
Trong kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của tỉnh cũng đã đề ra mục tiêu xây dựng, phát triển đô thị Sông Đốc trở thành đô thị loại III vào năm 2025. Ưu tiên đầu tư các cụm kinh tế ven biển Tân Thuận, Rạch Gốc, Cái Đôi Vàm, Đá Bạc, Khánh Hội. Đến năm 2030, đời sống vật chất, tinh thần của người dân vùng ven biển được nâng cao, đảm bảo thu nhập ổn định, bình quân đầu người cao hơn mức thu nhập bình quân của tỉnh.
Nguyễn Phú
Bài 2: PHÁT SINH NHIỀU BẤT CẬP
Xem thêm bình luận