Bộ NN&PTNT và Hiệp hội Lương thực Việt Nam vừa tổ chức hội nghị triển khai thu mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo vụ đông xuân 2014 - 2015 theo Quyết định 241 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã chấp thuận cho 17 ngân hàng thương mại cấp vốn cho vay thu mua tạm trữ lúa gạo. Giải pháp này hứa hẹn góp phần giải quyết đầu ra cho hạt lúa, đảm bảo nông dân sản xuất có lãi và giúp các doanh nghiệp kinh doanh, xuất khẩu lương thực giảm bớt gánh nặng đầu tư, chủ động thu mua lúa gạo cho nông dân.
![]() |
Nông dân huyện Hòa Bình thu hoạch lúa đông xuân. Ảnh: Tú Anh |
Việc Bộ NN&PTNT triển khai thu mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo ngay thời điểm này là rất kịp thời, vì đây là thời điểm nông dân đang tập trung thu hoạch và dự kiến sẽ thu hoạch dứt điểm trong tháng 4/2015. Tuy nhiên, nhiều nông dân vẫn cho rằng “mừng thì mừng thật, nhưng chưa thật vui”. Lý do là ở vụ đông xuân, nông dân Bạc Liêu thu hoạch với sản lượng hơn 334.700 tấn, nhưng chỉ tiêu phân bổ thu mua cho Bạc Liêu ở vụ đông xuân chỉ có 8.000 tấn.
Thực tế nhiều năm qua cho thấy, việc thu mua tạm trữ lúa gạo ở vụ đông xuân chỉ mang tính chất kích cầu, hoặc chỉ là giải pháp can thiệp thị trường. Qua đó, tạo điều kiện cho nông dân, doanh nghiệp chủ động về đầu ra và ký kết những đơn hàng mới. Bởi Nhà nước và doanh nghiệp không thể thu mua hay hỗ trợ tất cả cho nông dân, vì còn phải lệ thuộc vào nhiều yếu tố khác liên quan đến thị trường. Do vậy, giải pháp ổn định đầu ra cho hạt lúa là cùng với giải pháp kích cầu của ngành Nông nghiệp vẫn là sự chủ động của các địa phương. Trong đó, liên kết sản xuất theo mô hình cánh đồng mẫu lớn là giải pháp tốt nhất. Như Công ty TNHH MTV Lương thực Vĩnh Lộc (xã Ninh Hòa, huyện Hồng Dân, trực thuộc Công ty Cổ phần BVTV An Giang) đã liên kết với nông dân sản xuất vụ đông xuân trên 8.000ha, và gần 49.000 tấn lúa hàng hóa của nông dân đều được công ty bao tiêu theo hình thức khép kín từ cánh đồng đến nhà máy.
Với việc hội nhập kinh tế thế giới hiện nay, Nhà nước không thể hỗ trợ trực tiếp cho nông dân, mà chỉ bằng các giải pháp hữu hiệu nhằm giúp nông dân sản xuất có lãi. Vì vậy, không thể thiếu vai trò liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân. Đây cũng là giải pháp bền vững để tạo thêm sức mạnh, khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp, nông dân trước một sân chơi khốc liệt mà thị trường Việt Nam sẽ phải đối mặt - đó là tự do hóa thương mại.
Kim Trung