(CMO) Nói về đường Hồ Chí Minh trên biển, phải kể đến những hy sinh thầm lặng của các cán bộ, chiến sĩ Đoàn 962 và người dân Tân Ân - Rạch Gốc. Chính tấm lòng sắt son, thuỷ chung, một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ của người dân nơi đây đã tạo nên một bến cảng vô cùng đặc biệt, bến cảng lòng dân.
Đã 60 năm trôi qua, những cán bộ, chiến sĩ của Đoàn 962 năm xưa giờ đã là người cao tuổi. Trong muôn ngàn ký ức về một thời hào hùng cống hiến sức trẻ theo tiếng gọi non sông, có một ký ức không thể nào quên, đó chính là lòng dân Tân Ân, Rạch Gốc.
Ông Dương Thanh Hải, nguyên cán bộ Đoàn 962 (áo trắng) giới thiệu cho thế hệ trẻ quá trình tiếp nhận, cất giữ vũ khí bến Vàm Lũng. |
Lòng dân sắt son bảo vệ bến cảng
Vàm Lũng là bến cuối cùng của đường Hồ Chí Minh trên biển, tiếp nhận và cất giữ vũ khí an toàn cho những đoàn tàu không số từ Bắc vào Nam. Trong quá trình tiếp nhận vũ khí luôn có sự đóng góp to lớn của cán bộ, chiến sĩ Đoàn 962, với nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho đoàn tàu không số ra vào bến; bí mật tiếp nhận, cất giữ, bảo quản vũ khí. Tính đến năm 1970, bến Vàm Lũng đã tiếp đón hơn 70 chuyến tàu và trên 4.400 tấn vũ khí, đạn dược, góp phần làm nên chiến thắng Mùa Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Suốt hành trình tiếp nhận, vận chuyển vũ khí của Đoàn 962 chi viện cho chiến trường, trong những chặng đường hiểm nguy, gian khó ấy, luôn có sự yêu thương đùm bọc, che chở, đồng lòng góp sức của người dân Tân Ân - Rạch Gốc như luỹ sắt, thành đồng.
Ông Dương Thanh Hải, nguyên cán bộ Đoàn 962, cho biết: “Ngày 19/10/1962, tàu Phương Đông 1 đã cập bến Vàm Lũng an toàn, mở ra đường Hồ Chí Minh trên biển, tạo tiền đề cho chuyến tàu vận chuyển vũ khí bằng đường biển từ miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam. Một điều ghi nhận ở tấm lòng của người dân Tân Ân, Rạch Gốc, Ngọc Hiển, là luôn sắt son chở che, đùm bọc những chiến sĩ hoạt động cách mạng tại nơi này.
Ông Hải cho rằng, để có các chuyến tàu vận chuyển vũ khí được thành công thì phải có bến bãi để tiếp nhận vũ khí. Vàm Lũng là nơi tiếp nhận hàng ngàn tấn vũ khí để phục vụ cho công cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Bến bãi, kho cất giữ vũ khí, đạn dược và hoạt động của Đoàn 962 người dân thời đó đều biết nhưng không một ai hé môi, để lộ thông tin trước kẻ thù tàn bạo. Nếu không có tấm lòng sắt son, đùm bọc, chở che của người dân thì không có bến cảng.
Ông Tăng Quốc Đoàn, cháu ngoại của Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Bông Văn Dĩa, nhớ lại: "Tôi nghe người lớn kể lại về hoạt động của ông ngoại và cán bộ, chiến sĩ Đoàn 962 thời gian đó rất ác liệt. Chỉ sơ suất, lộ một thông tin là địch càn quét ngay, dùng mọi thủ đoạn để phá hoại các bến bãi, vũ khí của ta. Nhân dân nơi đây, ngoài giữ bí mật còn hỗ trợ thực phẩm, che giấu cán bộ, góp sức bảo vệ bến bãi".
Tiếp nối truyền thống cách mạng
Trong ngôi nhà khang trang, ông Trần Văn Hùng, khóm Tam Hiệp, thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển cảm thấy ấm lòng bởi sự quan tâm của đồng chí, đồng đội Trung đoàn 962 (nay là Lữ đoàn 962) và Quân khu 9, đã hỗ trợ ông 100 triệu đồng để xây mới căn nhà tình nghĩa. Năm 1969, ông Hùng tham gia Đoàn 962 với nhiệm vụ giữ kho, vận chuyển vũ khí cho chiến trường miền Nam. Nhìn những huân, huy chương trên tay, ông nhớ lại những ngày tham gia Đoàn 962, cùng đồng đội sát cánh bên nhau, một tấc không đi, một ly không rời để bảo vệ vũ khí, đạn dược được an toàn. Những lúc khó khăn vì thiếu lương thực, chiến sĩ Đoàn 962 phải ăn trái mắm thay cơm, dùng nước biển cất thành nước ngọt để uống nhưng họ vẫn không sờn lòng, gục ngã.
Ông Trần Văn Hùng tâm sự, ngày trước hoạt động cách mạng vì mục tiêu đấu tranh trước kẻ thù để giải phóng, thống nhất đất nước. Tôi đâu nghĩ rằng Nhà nước sẽ chăm lo cho mình sau này. Giờ cuộc sống gia đình tạm ổn, nhà cửa khang trang, vất vả đã qua, bản thân rất biết ơn đồng chí, đồng đội.
Đến thăm Nhà tưởng niệm của Anh hùng Bông Văn Dĩa, người con ưu tú của quê hương Ngọc Hiển, thăm Di tích Bến Vàm Lũng, các bạn đoàn viên, thanh niên không khỏi bồi hồi, xúc động khi được nghe lại những chiến công vang dội của Chính trị viên Bông Văn Dĩa cùng Thuyền trưởng Lê Văn Một, đã gan dạ, mưu trí, anh dũng lèo lái con tàu Phương Đông 1 vượt hàng ngàn hải lý, từ Bắc vào Nam, vượt qua vòng vây của địch để cập bến an toàn. Với những chiến công oanh liệt của các thế hệ cha ông đi trước đã để lại bài học quý báu về tinh thần bất khuất, kiên trung, yêu nước để lớp con cháu hôm nay tiếp nối truyền thống cách mạng, của quê hương, ra sức lao động, học tập, công tác, góp sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.
Anh Đỗ Trọng Nghĩa, Phó bí thư Huyện đoàn Ngọc Hiển, cho biết, bến Vàm Lũng hôm nay được nhắc nhớ là bến cảng của lòng dân. Đây là niềm tự hào của người dân Tân Ân - Rạch Gốc. Bản thân luôn biết ơn đến những cán bộ, chiến sĩ, người con quê hương không tiếc máu xương đã ngã xuống vì độc lập, tự do cho dân tộc. Giữ vững thành quả của thế hệ cha ông gầy dựng là trách nhiệm thiêng liêng của mỗi người dân vùng cực Nam Tổ quốc./.
Hồng My - Chí Hiểu