Giai đoạn 2019 - 2021, số người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) chưa mang tính ổn định và có xu hướng giảm. Cụ thể, năm 2019, toàn tỉnh có 723.643 người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ 79,6% so với dân số của tỉnh; năm 2020 số người tham gia BHYT là 717.074 người, đạt 78,5%; năm 2021, số người tham gia BHYT chỉ còn 575.487 người, đạt 62,7%. Nguyên nhân giảm tỷ lệ tham gia BHYT có nhiều, trong đó không loại trừ những tồn tại từ việc chấp hành các chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội (BHXH), BHYT thời gian qua.
Đoàn giám sát của HĐND tỉnh làm việc với BHXH tỉnh về tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT, BHXH. Ảnh: K.P
VƯỚNG MẮC TỪ NHỮNG QUY ĐỊNH
Nan giải và khó xử lý nhất là nhóm do người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động đóng với tỷ lệ tham gia BHXH, BHYT thấp. Mặc dù thuộc đối tượng bắt buộc phải tham gia BHYT nhưng vẫn còn hiện tượng trốn đóng BHXH, BHYT cho NLĐ, nhất là khối doanh nghiệp (DN) ngoài quốc doanh. Tỷ lệ người tham gia BHYT nhóm này năm 2021 đạt 45,5% so với tổng số lao động bắt buộc phải tham gia BHYT. Nhóm này dùng nhiều cách để “lách luật”, né đóng BHYT, gây thiệt thòi quyền lợi cho chính NLĐ. Tuy nhiên, việc xử lý đến nay vẫn hết sức khó khăn do những vướng mắc từ các quy định, chính sách, pháp luật. Nhiều DN giảm hợp đồng lao động và chuyển sang trả lương công nhật, hợp đồng thời vụ, thậm chí không ký hợp đồng lao động và trả lương theo ngày, thường xuyên luân chuyển lao động giữa các nhà máy gây khó khăn cho công tác thanh tra, kiểm tra.
Bên cạnh đó, với Quyết định phê duyệt danh sách các xã khu vực III, II, I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, các đối tượng dân tộc sinh sống vùng khó khăn và người sinh sống vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh không còn được ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng BHYT và các xã được công nhận nông thôn mới cũng không còn được hỗ trợ nên tỷ lệ tham gia BHYT giảm mạnh. Ngoài ra, những đối tượng có điều kiện tham gia BHYT thì lại không “mặn mà” với chất lượng khám chữa bệnh (KCB) bằng BHYT, từ đó dẫn đến việc không muốn tham gia BHYT theo hộ gia đình. Mặt khác, do những chính sách khuyến khích nhóm hộ gia đình tham gia BHYT chưa thật sự thu hút, nhất là với những hộ có con đang đi học (phải tham gia trong trường), số nhân khẩu còn lại không đủ để được giảm. Riêng đối tượng tham gia BHYT theo diện hộ nông - lâm - ngư nghiệp, dù theo quy định của pháp luật, nhóm đối tượng này hiện đang được Nhà nước hỗ trợ 30% mức mua nhưng đến nay vẫn chưa có địa phương nào trong tỉnh khai thác được đối tượng này tham gia. Do quy định về thủ tục quá rườm rà, và cũng không ưu đãi gì hơn so với với BHYT theo hộ gia đình, nên quy định này thực chất chỉ trên giấy chứ chưa đi vào cuộc sống.
CẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG KCB BHYT
Cuối năm 2021, toàn tỉnh có 15 cơ sở y tế ký hợp đồng KCB BHYT với cơ quan BHXH. Trong đó có 8 cơ sở công lập gồm 7 trung tâm y tế huyện, thị xã, thành phố với 60 trạm y tế trực thuộc các trung tâm y tế và Bệnh viện Quân dân y tỉnh; 3 cơ sở ngoài công lập là Bệnh viện Đa khoa Thanh Vũ Medic Bạc Liêu I, Bệnh viện Đa khoa Thanh Vũ Medic Bạc Liêu II và Phòng khám Đa khoa tư nhân Nhân Hòa.
Nhìn chung, chất lượng khám và điều trị bệnh cho người tham gia BHYT vẫn còn chưa đồng đều ở các tuyến. Đơn cử như nếu tuyến tỉnh tốt, tuyến huyện đảm bảo yêu cầu thì tuyến xã chưa đảm bảo chất lượng. Từ đó dẫn đến tình trạng, người dân không thích KCB ở tuyến xã. Tuy có rất nhiều cơ sở y tế nằm trên địa bàn tỉnh, nhưng khả năng đáp ứng nhu cầu cho người dân chưa được đảm bảo, mức độ hài lòng của người dân đối với một số cơ sở KCB BHYT chưa cao. Điều này thể hiện qua thái độ phục vụ của cán bộ, nhân viên y tế chưa nhiệt tình, chưa chu đáo, vẫn còn một số cơ sở y tế chưa đảm bảo cung ứng đầy đủ thuốc trong KCB BHYT. Tình trạng còn để người KCB BHYT phải tự mua một số loại thuốc mà đúng ra người tham gia BHYT được thụ hưởng hiện tại đang bị rất nhiều người có thẻ BHYT phàn nàn. Mặc dù BHXH tỉnh đã có văn bản chấn chỉnh nhưng trên thực tế, tình trạng này vẫn rất phổ biến.
KIM KIM
Xem thêm bình luận