ĐT: 0939.923988
Thứ hai, 28-7-25 02:57:40
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Vinh quang và bất tử

Báo Cà Mau Sau phong trào Ðồng khởi, tình thế cách mạng ở Cà Mau gặp nhiều khó khăn. Ðịch tăng cường lực lượng, khí tài tối tân, thực hiện chiến lược thâm độc, là dồn dân lập ấp chiến lược; tổ chức hàng loạt chiến dịch lớn như “Sóng tình thương”, “Ðức Thắng 1”, “Ðức Thắng 2”, “Lê Lợi” đánh phá mạnh vùng căn cứ.

Thực hiện nghị quyết của Trung ương Cục miền Nam, Khu uỷ và Quân khu miền Tây (T3), Cà Mau được chọn làm địa bàn điểm để triển khai chiến dịch phá “quốc sách ấp chiến lược” mà Mỹ, nguỵ đang ráo riết thực hiện. Ðầm Dơi và Cái Nước là 2 chi khu được Bộ Tư lệnh Quân khu và Tỉnh uỷ Cà Mau lựa chọn làm điểm mở màn chiến dịch, nhằm tiêu diệt, tiêu hao sinh lực địch, hỗ trợ quần chúng nổi dậy, mở rộng vùng giải phóng Nam Cà Mau. Ngay sau đó là trận đánh cứ điểm Chà Là tạc vào sử sách.

Nhãn quan quân sự đúng đắn, tài tình

Ðại tá Lê Quang Luật, Phó chính uỷ Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Cà Mau, đánh giá: “Chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là được tạo nên bởi nhiều nguyên nhân, trong đó sự lãnh đạo đúng đắn, tài tình của Trung ương Cục, trực tiếp là vai trò của Ðảng uỷ, Bộ Tư lệnh Quân khu và Tỉnh uỷ Cà Mau, trong chỉ đạo chiến dịch”.

Theo Ðại tá Lê Quang Luật, căn cứ theo bối cảnh lịch sử, tương quan lực lượng cụ thể, việc lựa chọn “điểm nổ” cho chiến dịch này có ý nghĩa hết sức quan trọng với tình thế cách mạng của Tây Nam Bộ thời điểm ấy.

“Một phương án khác, khi đó được Khu uỷ gợi ý, là tuyến kênh xáng Xẻo Rô, Vĩnh Thuận lên Vị Thanh ra Ngã Năm, nếu thắng lợi thì sẽ mở rộng vùng giải phóng rất lớn, nhưng ta sau khi trinh sát nắm thì thấy những nơi này dày đặc đồn bót, ấp chiến lược, sức đề kháng lớn, có thắng cũng không thắng to, đánh cũng chưa chắc thắng. Với mục tiêu phải thắng, nên tuyến Nam Cà Mau có nhiều điều kiện thuận lợi hơn cả, là địch mỏng, hậu phương ta rộng, phong trào 3 mũi giáp công khí thế đang cao”, Ðại tá Lê Quang Luật phân tích.

Một yếu tố khác tạo nên thắng lợi của chiến dịch, đó là quyết tâm tạo và nắm chắc thời cơ, kịp thời nổ súng tiến công, thực hiện đánh bồi, đánh nhồi để giành thắng lợi. Ðại tá Lê Quang Luật cho biết: “Diễn biến chiến dịch Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là thể hiện rõ vấn đề này. Như đã biết, lúc 0 giờ 40 phút ngày 10/9/1963, ta nổ súng tiến công Chi khu Cái Nước, chỉ trong 1 giờ chiến đấu, ta đã tiêu diệt và bắt sống gần như toàn bộ quân địch. Lúc này, ở Chi khu Ðầm Dơi, giặc được báo động nên tăng cường cảnh giác, ta mất đi yếu tố bí mật, bất ngờ. Trước khó khăn này, lãnh đạo, chỉ huy Tiểu đoàn U Minh ở phía Ðầm Dơi vẫn bình tĩnh, ém quân chờ thời cơ. Ðến 4 giờ 10 phút sáng, khi địch lơi lỏng cảnh giác, ta đã nổ súng tiến công giành thắng lợi”.

Sau khi đánh Chi khu Ðầm Dơi xong, trên đường lui quân, Tiểu đoàn U Minh và các lực lượng phối thuộc tiếp tục đánh quân can viện đến giải cứu đồng bọn. Với tinh thần, ý chí quyết tâm, quyết chiến, quyết thắng dù gặp nhiều bất lợi, ta tiêu diệt hơn 100 tên, gây tổn thất lớn cho địch. Hãng thông tấn Mỹ UPI, ngày 12/9/1963, thú nhận: “2 trận tấn công dữ dội vào Cái Nước và Ðầm Dơi thực tế là một thắng lợi lớn của du kích cộng sản”.

Trận cứ điểm Chà Là diễn ra vào ngày 23/11/1963, hơn 2 tháng sau trận mở màn của chiến dịch, là chiến thuật đánh bồi, đánh nhồi của ta. Lúc này, sau thất bại ở Chi khu Ðầm Dơi, Cái Nước, địch tăng cường, tô dày các vị trí phòng thủ còn lại phía Tây Nam Cà Mau, yểm trợ âm mưu “bình định”, lấn chiếm. Chà Là đã trở thành cứ điểm quân sự đầu não của địch ở quận Cái Nước, sức đề kháng cả về khí tài và lực lượng được tăng cường, xây dựng trận địa phòng thủ liên hoàn, vững chắc.

Trong trận đánh cứ điểm Chà Là, chúng ta đã dùng cách đánh táo bạo, vào nơi địch tự cho là an toàn để tạo yếu tố bất ngờ. Bên cạnh đó, chiến thuật “công đồn đả viện”, nghi binh lừa địch, bài học quý giá vừa mới đúc rút từ trận Chi khu Ðầm Dơi, đã giáng cho kẻ địch những đòn đánh liên hồi, không kịp trở tay. Ðại tá Lê Quang Luật cho biết: “Khi ta tiến công dồn dập cứ điểm Chà Là, buộc địch ở Tiểu khu An Xuyên phải tăng viện. Giặc đưa quân đổ bộ đường không cứu viện như đoán định của ta. Tiểu đoàn U Minh, Ðại đội địa phương quân Cái Nước, Ðầm Dơi và Tiểu đoàn 306, Tiểu đoàn súng máy phòng không 12,7 mm của Quân khu đã thực hiện các trận đánh bồi, đánh nhồi tiêu diệt phần lớn quân cứu viện, diệt và bắt sống gần 600 tên địch, bắn cháy đến 19 máy bay các loại. Ðây là trận chiến đấu đạt hiệu suất rất cao”.

Chiến công vang dội

60 năm đã qua, nhưng hồi nhớ của Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Võ Văn Khởi (Năm Khởi), nhân chứng tham gia sự kiện chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là, vẫn còn nguyên vẹn. Tháng 7/1962, ông Năm Khởi biên chế về Tiểu đoàn U Minh. Trước trận đánh Chi khu Ðầm Dơi, Cái Nước 6 ngày (3/9/1963), ông Năm Khởi vinh dự đứng vào hàng ngũ của Ðảng. Nói về không khí trước trận đánh lớn cách đây 60 năm, ông Năm Khởi xúc động: “Tinh thần của anh em lên rất cao, thề quyết đánh, quyết thắng. Còn bà con thì dốc sức ủng hộ cách mạng, từ bí mật vận chuyển vũ khí, đạn dược, lương thực, thực phẩm đến che chở, cưu mang bộ đội từ lúc chuẩn bị cho đến lúc tiến công giành thắng lợi”.

60 năm chiến thắng Đầm Dơi - Cái Nước - Chà Là cũng là dấu mốc Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Võ Văn Khởi vinh dự nhận Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng. (Trong ảnh: Phó bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Phạm Thành Ngại trao tặng Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng cho Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Võ Văn Khởi).

Trong chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là, ngoài lực lượng vũ trang chủ lực, còn có sự phối thuộc, chiến đấu anh dũng của lực lượng địa phương quân và du kích, cùng sự giúp đỡ, bao bọc của Nhân dân. Quá trình chiến đấu, trên 100 cán bộ, chiến sĩ đã ngã xuống, trong đó có những người con máu thịt của Cà Mau.

Chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là đã giáng cho địch một đòn chí mạng, được tổng kết là 1 trong 7 chiến thắng lớn nhất của miền Nam trong năm 1963. Ðây cũng là lần đầu tiên, miền Nam cùng thời điểm tiêu diệt được 2 chi khu; riêng trận cứ điểm Chà Là, ta tiêu diệt được nhiều máy bay địch nhất lúc bấy giờ. Chiến công vang dội này đã đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc trong phong trào đấu tranh cách mạng của Ðảng bộ, dân và quân Cà Mau sau Ðồng khởi. Từ đây, mở màn cho phong trào các lực lượng vũ trang đánh vào chi khu khác của địch; cổ vũ mạnh mẽ phong trào phá ấp chiến lược của địch trên khắp chiến trường Cà Mau. Vùng giải phóng của Cà Mau mở rộng với 17 xã ở Nam Cà Mau và hàng chục xã Bắc Cà Mau, xã liền xã, huyện liền huyện; bảo vệ được khu căn cứ cách mạng và tạo được nguồn lực cho kháng chiến.

Chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là là vinh quang và bất tử đối với quê hương Cà Mau. Ðại tá Lê Quang Luật đúc kết: “Tầm vóc và ý nghĩa của chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là là hết sức to lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân Cà Mau, càng có ý nghĩa, giá trị cho hôm nay. Chiến thắng ấy là kết tinh của những bài học kinh nghiệm quý báu để nghiên cứu, tổng kết, vận dụng sáng tạo vào việc xây dựng thế trận lòng dân, xây dựng khu vực phòng thủ, xây dựng lực lượng vũ trang Nhân dân vững mạnh; xây dựng và phát triển kinh tế kết hợp với quốc phòng - an ninh. Sự kiện này tô thắm thêm truyền thống anh hùng, bất khuất, anh dũng chiến đấu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao để đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới của lực lượng vũ trang Nhân dân”./.

 

Phạm Quốc Rin

 

Ở ngã tư sông

Về trung tâm xã Ðầm Dơi, đi từ đường Dương Thị Cẩm Vân lên cầu, đập vào mắt là tượng đài Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Dương Thị Cẩm Vân sừng sững bên bờ ở ngã tư sông, khắc ghi chiến công của nữ kiện tướng chiến hào trong những năm bao vây, đánh lấn Chi khu Ðầm Dơi. Ở góc tường rào bê-tông là bức phù điêu tái hiện cuộc chiến đấu kiên cường của quân và dân huyện Ðầm Dơi ngày trước trong 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tiếc là ở đây còn thiếu tượng đài khắc hoạ hình ảnh 26 người chết và hàng trăm người bị thương, hàng chục người bị bắt bớ, tù đày trong cuộc đấu tranh trực diện ngày 23/10/1961 quy mô lớn nhất và bị đàn áp đẫm máu nhất trong tỉnh lúc bấy giờ.

Quá khứ hào hùng - Hiện tại vươn xa

Báo - đài là hợp chất gắn kết niềm tin giữa Ðảng với Nhân dân như bê-tông cốt thép, là ngọn lửa giữa đêm đông nung sôi bầu nhiệt huyết hàng triệu trái tim yêu nước, thương dân; là ánh đèn pha giữa đêm đen soi sáng mọi bước đường khi dân tộc ta xông lên chiến đấu và chiến thắng quân thù; là ánh mặt trời chân lý xua tan âm u, tâm tối, đem lại mùa xuân của hạnh phúc con người và tô thắm màu cờ của nhận thức, lý tưởng, lẽ sống đối với biết bao thế hệ...

Một thời làm báo

Cà Mau, mảnh đất tận cùng Tổ quốc, nơi sông ngòi chằng chịt, rừng đước bạt ngàn và con người mang trong mình chất mộc mạc, chân thành, hào phóng của miền Tây Nam Bộ. Ở đó, tôi đã sống và cống hiến với những năm tháng làm báo đầy nhiệt huyết, nơi mà mỗi dòng chữ, mỗi câu chuyện đều thấm đẫm mồ hôi, nước mắt và cả nụ cười. Một thời làm báo tại Cà Mau là ký ức không thể quên, như cuốn sách cũ, dù thời gian có làm phai màu bìa, nhưng những trang bên trong vẫn sống động.

Báo giấy - Ký ức một thời vàng son

Chẳng nhớ rõ từ khi nào, những sạp báo giấy giữa lòng thành phố đã biến mất dần trong xu thế không thể tránh khỏi khi công nghệ thông tin bùng nổ, với sự "lên ngôi" của báo điện tử, mạng xã hội. Báo giấy - mấy ai còn nhớ một thời vàng son...

Những địa chỉ đỏ trên quê hương anh hùng

Trong những năm kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, Cà Mau là căn cứ địa cách mạng, là địa bàn đứng chân hoạt động của nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Ðảng và Nhà nước. Từ rừng đước, rừng tràm thành làng rừng kháng chiến; từ xóm ấp, chùa chiền, nhà dân thành nơi nuôi chứa cán bộ.

Nhà báo Trần Ngọc Hy một lòng trung kiên, bất khuất

Năm 1943, tốt nghiệp Diplôme, Trần Ngọc Hy về quê tham gia phong trào nông dân đấu tranh chống bọn địa chủ ác bá, chống bọn chính quyền tay sai hà khắc bóc lột nông dân, chống sưu cao thuế nặng.

Báo chí cách mạng Cà Mau góp phần động viên, cổ vũ kháng chiến

Báo chí cách mạng không những góp phần động viên, cổ vũ mà còn là “vũ khí sắc bén” trong các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược, thống nhất đất nước. Lịch sử dân tộc Việt Nam là lịch sử của những cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước vĩ đại. Trong nhiều loại vũ khí chống chọi với quân thù, có một thứ vũ khí “thanh cao mà đắc lực”, “có sức mạnh hơn mười vạn quân”. Ðó là văn chương nghệ thuật, đặc biệt là văn chương, báo chí cách mạng Hồ Chí Minh.

Phan Ngọc Hiển - Nhà báo cách mạng trên vùng đất Nam Bộ

Tuần báo Tân Tiến số phát hành trung tuần tháng 2/1937, chủ bút Hồ Văn Sao giới thiệu với độc giả: “Bạn tôi Phan Ngọc Hiển, tức Phan Phan, một nhà văn chân chính - lương tâm, bắt đầu đi khắp Nam Kỳ để làm phận sự nhà báo - năm nay lần lượt bạn Phan Ngọc Hiển sẽ hiến cho độc giả: 1. Ðại náo thôn quê - 2. Tinh thần bạn trẻ nước nhà - 3. Giọt nước mắt của dân - 4. Thương - là 4 vấn đề quan hệ xã hội cần thay đổi - muốn tránh sự sơ sót, ngoài những tài liệu của bạn tôi thâu thập trong những lúc gian nan, nay bạn tôi cần đi viếng các làng, dân quê, bạn trẻ... cho cuộc điều tra thêm chu đáo - luôn tiện biết nhau, biết điều sơ sót của Tân Tiến đặng sửa đổi...”.

Nguyễn Mai và những chuyện đời thường

Người đa tài nhất trong những người cầm bút vùng Tây Nam Bộ những năm đánh Mỹ cứu nước là Nguyễn Mai. Anh viết thạo, viết vững chắc các loại ký, truyện, bình luận, xã thuyết và tuỳ bút... Anh sử dụng được các thể loại thơ, đặc biệt thơ trào lộng.

Những khó khăn, thách thức của người làm báo trong thời kháng chiến

Mùa khô năm 1964, lần thứ hai tôi theo mẹ từ Bến Tre vào Cà Mau thăm ba tôi đang làm ruộng và dạy học tư ở Kinh Hãng Giữa... Ba tôi bất hợp pháp kể từ năm bác ruột thứ tư của tôi - 1 trong 12 người Việt Minh làng Ba Mỹ bị giặc Pháp bắt chặt đầu ở bót Nhà Việc Mỹ Chánh năm 1946... Lần này, ba tôi không cho tôi trở về quê nữa, vì về ngoải mai mốt lớn lên tụi giặc nó bắt lính... Thế là tôi phải ở lại trong này, thành công dân Cà Mau từ đó.