(CMO) Chi phí, bao gồm cả “chi phí không chính thức” và “chi phí thời gian thực hiện các quy định của Nhà nước”, là 2 chỉ số thành phần được người dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư đặc biệt quan tâm. Ðây cũng chính là nhóm chỉ số mà tỉnh bị tụt hạng mạnh và có vị trí xếp hạng rất thấp so với các tỉnh, thành phố trong cả nước.
Kết quả này phần nào cho thấy, hiệu quả và chất lượng hoạt động của một bộ phận cán bộ, công chức trong hệ thống chính quyền các cấp chưa cao, chậm trong đổi mới tư duy, cách làm, trong chỉ đạo điều hành và thực hiện nhiệm vụ được giao, thậm chí còn phát sinh tiêu cực.
Sự thân thiện và hiệu quả chưa như kỳ vọng
Chính quyền điện tử, chính quyền số xây dựng nền hành chính dân chủ, minh bạch, chuyên nghiệp, từng bước hiện đại; sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, hiệu lực, hiệu quả, có năng lực kiến tạo phát triển, liêm chính, phục vụ người dân, doanh nghiệp là mục tiêu mà tỉnh hướng tới. Tuy nhiên, đến nay mục tiêu này còn rất xa khi kết quả chỉ số “chi phí thời gian trong thực hiện các quy định của Nhà nước” năm 2022 tụt giảm đáng lo ngại, đến 29 bậc so với năm 2021.
Nếu như năm 2021, “chi phí thời gian trong thực hiện các quy định của Nhà nước” được xếp hạng 9/63 tỉnh, thành phố thì sang năm 2022 tụt xuống đứng ở vị trí 38. 14 chỉ tiêu thành phần của chỉ số này đều liên quan mật thiết đến cán bộ, công chức trong bộ máy hành chính Nhà nước. Tuy nhiên, có 10 chỉ tiêu trong số đó được đánh giá chuyển biến tiêu cực so với điểm số trung bình cả nước.
Trung tâm Giải quyết thủ tục hành chính tỉnh tăng cường hỗ trợ, để có thể giải quyết nhanh, gọn, chính xác các TTHC của doanh nghiệp.
Qua phân tích của Trung tâm Giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) tỉnh Cà Mau cho thấy, có rất nhiều nguyên nhân, từ khách quan đến chủ quan, khiến chỉ số này tụt hạng. Trong đó, đáng chú ý là chất lượng phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức dù có nâng lên nhưng sự thân thiện và hiệu quả trong giải quyết công việc chưa đạt như kỳ vọng của doanh nghiệp, chưa thật sự đặt người dân, doanh nghiệp làm trung tâm của sự phục vụ. Từ đó, có doanh nghiệp đánh giá cán bộ, công chức lợi dụng thực thi công vụ để nhũng nhiễu.
Ngoài ra, công tác cải cách TTHC liên quan đến đầu tư, kinh doanh vẫn còn rất rườm rà, giấy tờ chưa được đơn giản hoá như kỳ vọng; cơ sở dữ liệu dân cư, dữ liệu doanh nghiệp đang trong giai đoạn thiết lập hoặc làm sạch nên quá trình thực hiện các dịch vụ công của doanh nghiệp còn khó khăn nhất định; thời gian khi giải quyết hồ sơ trực tuyến dài hơn so với trực tiếp do các quy định về bảo mật, xác thực thông tin.
Vẫn còn phải “bôi trơn”
Thiếu sự phối hợp, dẫn đến chồng chéo, trùng lặp trong thanh tra, kiểm tra của các cơ quan hành chính Nhà nước và cơ quan thuế, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp và cả phát sinh tiêu cực, từ đó đẩy chi phí không chính thức của doanh nghiệp lên cao.
“Chi phí không chính thức” được hiểu là khoản chi không có trong quy định của pháp luật, được doanh nghiệp chi ra cho cán bộ, công chức cơ quan Nhà nước giải quyết TTHC, nhằm giải quyết công việc nhanh hơn. Ðó như khoản “bôi trơn” để tránh bị gây phiền hà, sách nhiễu, chậm trễ... “Chi phí không chính thức” là chỉ số nhạy cảm trong chỉ số thành phần cấu thành PCI. Sự hiện hữu của chỉ số này là rào cản lớn trong hoạt động cải cách hành chính, cũng là trở ngại trong thu hút đầu tư, phát triển kinh tế, gây ra mất công bằng trong hoạt động kinh doanh.
Theo ông Nguyễn Phương Lam, chi phí không chính thức là vấn đề lớn hiện nay. Hiện các doanh nghiệp đang phải gồng gánh các khoản chi phí rất lớn. Trong đó, chi phí không chính thức trong các cơ quan hành chính Nhà nước còn khá cao. Riêng đối với tỉnh Cà Mau, khoản chi phí này nằm ở mức trung bình của cả nước, tức không quá cao nhưng cũng chưa thấp.
Có 12 trong 16 chỉ tiêu của chỉ số chi phí không chính thức năm 2022 chuyển biến tiêu cực so với điểm số trung bình cả nước, cho thấy vẫn còn tình trạng “bôi trơn” để tránh bị gây phiền hà, sách nhiễu, chậm trễ... Cụ thể, các doanh nghiệp cùng ngành thường phải trả thêm các khoản chi phí không chính thức (45%); công việc đạt kết quả mong đợi sau khi đã trả chi phí không chính thức (51%); tỷ lệ doanh nghiệp chi trả chi phí không chính thức cho cán bộ thanh tra, kiểm tra (16%); tỷ lệ doanh nghiệp trả chi phí không chính thức cho cán bộ thanh tra, kiểm tra phòng cháy, chữa cháy (46%); tỷ lệ doanh nghiệp trả chi phí không chính thức cho cán bộ quản lý thị trường (57%); tỷ lệ doanh nghiệp trả chi phí không chính thức cho cán bộ thanh tra, kiểm tra thuế (45%); DN phải chi hơn 10% doanh thu cho các loại chi phí không chính thức (10%); tỷ lệ DN chi trả chi phí không chính thức để đẩy nhanh việc thực hiện thủ tục đất đai (56%); chi trả hoa hồng để có cơ hội thắng thầu (46%).
Là đơn vị được giao nhiệm vụ tham mưu cho Tỉnh uỷ, UBND tỉnh trong thực hiện một số chỉ tiêu thành phần để cải thiện chỉ số PCI của tỉnh, trong đó có chỉ số chi phí không chính thức, ông Nguyễn Minh Phụng, Chánh Thanh tra tỉnh, nhận định, vẫn còn tình trạng cán bộ, công chức, viên chức thiếu trách nhiệm. Thái độ phục vụ Nhân dân và doanh nghiệp của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế, một số còn phát sinh tiêu cực “chung - chi”. Vai trò của người đứng đầu một số đơn vị và địa phương chưa thật sự quyết tâm trong việc triển khai các giải pháp, phân công, kiểm tra, đôn đốc và mạnh dạn xử lý tiêu cực liên quan đến hoạt động doanh nghiệp.
Theo ông Trịnh Văn Lên, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, hiện nay Trung tâm Phát triển quỹ đất của Sở đang quản lý 33 khu đất. Tuy nhiên, các khu đất này phần lớn chưa đủ điều kiện hoặc không có khả năng kêu gọi đầu tư do mặt bằng chưa sạch, các thửa đất có diện tích nhỏ, vị trí không thuận lợi để thực hiện dự án, thu hút đầu tư.
Nguyễn Phú
Bài cuối: BẮT ÐẦU TỪ GỐC
Xem thêm bình luận