Thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp - nông dân - nông thôn, đặc biệt là gắn với chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (XDNTM) vai trò của người nông dân không ngừng được phát huy. Những công trình giao thông, những mô hình sản xuất mới được nông dân đầu tư hàng trăm tỷ đồng đã phản ánh sự chung sức của bà con cho sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp - nông thôn.
Đầu tư của doanh nghiệp còn rất thấp
Chỉ tính riêng nguồn vốn đầu tư cho chương trình XDNTM, đến nay, nông dân đã đóng góp hơn 3.297 tỷ đồng cho các công trình chung và phát triển sản xuất. Trong khi đó, vốn của các doanh nghiệp đầu tư vào khu vực này chỉ chiếm hơn 833 tỷ đồng. Con số khiêm tốn trên cho thấy, ở nông thôn đang thiếu vắng vai trò của doanh nghiệp và nguồn lực quan trọng này vẫn chưa được phát huy đúng mức.
![]() |
Lao động nông thôn làm việc trong một cơ sở may ở huyện Giá Rai. Ảnh: L.D |
Thiếu đầu tư của doanh nghiệp, nông dân không chỉ đối mặt với khó khăn về đầu ra trong tiêu thụ sản phẩm, mà còn bị ảnh hưởng đến quy trình sản xuất (từ khâu chuẩn bị sản xuất như cây, con giống…) đến đầu tư về vật tư nông nghiệp trong suốt thời gian canh tác (phân bón, thuốc bảo vệ thực vật…), và cả khâu cuối cùng (thu hoạch). Bằng chứng là ở vụ hè thu 2013, lợi dụng trời mưa, một số thương lái cố tình làm giá, chèn ép nông dân bán lúa với giá thấp hơn vài trăm đồng/kg so với những ngày trời nắng (vì trời mưa lúa sập, rớt hạt, lúa kém chất lượng…).
Cần những chính sách đặc thù
Phản ánh vấn đề trên để thấy rằng, vai trò của doanh nghiệp rất quan trọng trong XDNTM. Tuy nhiên, muốn doanh nghiệp đầu tư vào phát triển nông nghiệp - nông thôn và nông dân, cần phải tính lại bài toán cơ chế và các chính sách ưu đãi.
Theo các doanh nghiệp, đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn hiện nay còn nhiều rủi ro, chậm thu hồi vốn. Điển hình là các dự án xây dựng chợ nông thôn. Khi chợ xây xong lại không thu hút tiểu thương. Trong khi đó, do doanh nghiệp vay vốn ngân hàng nên phải đóng lãi hàng tháng. Mặt khác, do nông dân chưa thực hiện tốt chữ “tín” nên khi hàng nông sản được giá, nông dân hay bán theo kiểu “xé rào”, không tuân thủ các hợp đồng đã ký kết. Ngoài ra, hạ tầng giao thông phát triển chưa đồng bộ cũng là lực cản, làm các doanh nghiệp do dự, chưa mạnh dạn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn…
Ông Trần Tấn Đạt, Phó Chủ tịch UBND huyện Hồng Dân, cho rằng: “Thu hút doanh nghiệp đầu tư vào vùng nông thôn rất khó. Vì vậy, chính sách ưu đãi về đất vẫn chưa đủ, mà cần những cơ chế, chính sách hấp dẫn hơn”.
Điều mà các doanh nghiệp cần chính là những giải pháp để tháo gỡ các khó khăn nêu trên. Đồng thời, cần có nguồn vốn, chương trình tín dụng ưu đãi gắn với những chính sách mang tính đặc thù, dài hạn để doanh nghiệp an tâm đầu tư và góp một phần công sức, trách nhiệm của mình cho công cuộc XDNTM.
Nếu phát huy được nguồn lực của doanh nghiệp, không những các địa phương sẽ tăng nguồn thu từ ngân sách, mà còn giải quyết thêm nhiều việc làm và mở ra nhiều cơ hội mới cho lao động nông thôn tiếp cận với công nghệ mới trong việc chuyển giao, đào tạo từ các doanh nghiệp.
KIM TRUNG