Thứ năm, 2-10-25 03:02:43
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

ភ្លឺចិញ្ចាចនៃប្រពៃណីស្នេហាជាតិ

Báo Cà Mau ជាប់ដងផ្លូវជាតិលេខ ៦៣ នៃភូមិលេខ៧ ឃុំ Tân Lộc មានតំបន់បេតិកភណ្ឌដ៏ពិសេសមួយ នោះគឺវត្តសិរីមានជ័យវង្សស្រង់ ក្របីឃ្លៀច (chùa Cao Dân) ជាទីតាំងតម្កល់អធិដ្ឋាតុរបស់ព្រះសង្ឃមួយអង្គដែលបានពលីជីវិតនាសម័យសង្គ្រាមប្រឆាំងចក្រពតអាមេរិក (Mỹ) រំដោះប្រទេស ហើយត្រូវបានប្រជាជននិយមហៅថា “ចេតិយគោរពបូជាវិរៈបុព្វជិតអតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem”។

រដ្ឋអំណាចភូមិភាគរួមជាមួយព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទអុជធូបរំលឹកគុណអតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem នៃទិវាយុទ្ធជនពិការ-ពលី ​និងថ្ងៃបុណ្យខួបរបស់ព្រះឧបជ្ឈាយ៍។

វត្តនេះដែរក៏មានការផ្សារភ្ជាប់នៃសកម្មភាពធ្វើបដិវត្តន៍របស់ព្រះសង្ឃ គ្រូអាចារ្យ Khmer ជាច្រើនរូបផងដែរ។ អ្នកទាំងអស់នេះធ្លាប់បានផ្សព្វផ្សាយអំពី គោលមាគ៌ានៃបដិវត្តន៍ រួមចំណែកក្នុងការថ្កោលទោសរបបអាណានិគម និងខ្ញុំបម្រើរបស់អាណានិគមបារាំង (Pháp) និងចក្រពតអាមេរិក (Mỹ) បំផុសចលនាតស៊ូប្រឆាំងបដិវត្តន៍ដណ្តើមឯករាជ្យសេរីភាព។ ក៏នៅវត្តនេះដែរ មានព្រះសង្ឃ និងគ្រូអាចារ្យជាច្រើនអង្គនិងរូប ដឹងក្តីដោយសារប្រពៃណីតស៊ូធ្វើបដិវត្តន៍របស់ជនជាតិ ហើយក្នុងនោះក៏មានអ្នកជាច្រើនបានក្លាយជាកម្មាភិបាលលំដាប់ថ្នាក់ខ្ពស់ក្នុងជួរបក្សទៀតផង។

អតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem គឺជាយុទ្ធជនបដិវត្តន៍ដ៏ឆ្នើមមួយអង្គចេញពីវត្តនេះដែរ។ ព្រះអង្គប្រសូត្រក្នុងឆ្នាំ១៩២៩ (មានស្រុកកំណើតនៅភូមិ Mũi Đước ឃុំ Khánh Lâm ស្រុក U Minh ​ក្នុងត្រកូលគ្រួសារដែលសម្បូរដោយប្រពៃណីបដិវត្តន៍។ ឆ្នាំ១៩៤៣ ព្រះអង្គបានចូលសាងផ្នួសនៅវត្តវង្សស្រង់ ក្របីឃ្លៀច  (Cao Dân) ហើយត្រូវបានលោក Lý Tích បង្ហាត់បង្រៀន ព្រមទាំងចាត់ចូលជាសមាជិកបក្សកុម្មុយនិស្ត Việt Nam កាលពីឆ្នាំ១៩៥២។

ថ្ងៃបុណ្យខួបលើកទី៥៨ ក៏មានក្រុមសិល្បៈ Khmer ខេត្តចូលរួមសម្តែងឈុតរបាំក្រោមចំណងជើង “ថ្វាយផ្ការំលឹកគុណអតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem”។

ឆ្នាំ១៩៦១ ព្រះអង្គត្រូវពួកខ្មាំងចាប់ខ្លួន ធ្វើទារុណកម្មសួរចម្លើយយ៉ាងព្រៃផ្សៃ តែដោយឆន្ទៈយ៉ាងមុះមុតជាអ្នកធ្វើបដិវត្តន៍ ព្រះអង្គមិនព្រមចុះចាញ់តាមខ្មាំងជាដាច់ខាត។ មិនអាចសួរយកចម្លើយអ្វីបាន ទីបំផុតពួកវាក៏ដោះលែងព្រះអង្គ។ បន្ទាប់វចេញពីគុក ព្រអង្គបានសហការជាមួយលោក Huỳnh Cương បន្តកសាងប្រពៃណីបដិវត្តន៍ កសាងរណ្តៅសម្ងាត់សម្រាប់ទទួលសំពៅគ្មានលេខលាកបង្គាប់អាវុធនៅ Kinh ២០ Biển Nhị (U Minh)។

ឆ្នាំ១៩៦២ ព្រះអង្គទទួលមុខតំណែងជាអនុប្រធានរណសិរ្សជនជាតិរំដោះតំបន់តីណាមបូ។ ឆ្នាំ១៩៦៣ ព្រះអង្គរួមជាមួយមហាជនបន្តកសាងរណ្តៅសម្ងាត់ចំនួន៤៥០រណ្តៅទៀតដើម្បីលាក់កម្មាភិបាលនិងព្រះសង្ឃដែលនិមន្តមកពីនានាខេត្តដើម្បីចូលរួមមហាសន្និបាតរណសិរ្សជនជាតិរំដោះភាគខាងត្បូង Việt Nam នៅ Lung Lá - Nhà Thể។

លោក Hữu Minh Bận សមាជិកនៃគណៈកម្មការវត្តវង្សស្រង់ ក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) ក៏ជាអ្នកដែលធ្លាបបានសរសេរពីប្រវត្តិនៃការធ្វើបដិវត្តន៍របស់ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ បានរៀបរាប់ថា៖ ជាមួយតួនាទីជាអនុប្រធានរណសិរ្សជនជាតិរំដោះភាគខាងត្បូង Việt Nam ព្រះអង្គទទួលមុខងារយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងររបស់ប្រពៃណីបដិវត្តន៍ ជាពិសេសចំពោះការចលនាមាមីងប្រជាពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរសកម្មចូលរួមជាមួយកងទ័ពនិងប្រជាជនទូទាំងប្រទេស ផ្តើមចលនាតស៊ូប្រឆាំងបដិវត្តន៍។ ព្រះអង្គធ្វើសកម្មភាពមិននឿយហត់ដើម្បីកសាងរណ្តៅសម្ងាត់ដ៏ពិសេសរបស់បដិវត្តន៍។

មានលើកមួយចេញទៅបំពេញការងារ ​កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៦៦ អតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem ក៏បានពលីជីវិតក្រោមព្យុះគ្រាប់រំសេវរបស់ពួកខ្មាំងនៅវត្ត Tam Hiệp (ឃុំ Trần Hợi ស្រុក Trần Văn Thời)​ ជាកន្លែងដែលព្រះអង្គរួមជាមួយព្រះសង្ឃ ព្រមទាំងប្រជាពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរជាច្រើនទៀតកំពុងចលនាកសាងមូលដ្ឋានបដិវត្តន៍។

វត្តវង្សស្រង់ ក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) ជាទីតាំងដែលផ្សារភ្ជាប់រវាងឆាកជីវិតបួសរៀន និងធ្វើបដិវត្តរបស់ព្រះអង្គ។ ក្រោយពីប្រទេសជាតិទទួលបានឯករាជ្យ ដើម្បីកត់សម្គាល់ និងរំលឹកនឹកគុណបំណាច់របស់អតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem ដែលបានពលីជីវិតដើម្បីបុព្វហេតុរំដោះជនជាតិ។ ក្នុងសម័យសង្គ្រាមប្រឆាំងអាមេរិក (Mỹ) រំដោះប្រទេស គណៈកម្មាធិការបក្ស គណៈកម្មាធិការប្រជាជនខេត្ត Cà Mau បានផ្តើមកសាងចេតិយមួយទុកសម្រាប់តម្កល់អធិដ្ឋាតុ និងរំលឹកគុណដួងវិញ្ញាណក្ខន្ធរបស់អតិតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem កាលពីឆ្នាំ២០០២។

លោក Hữu Minh Bận សព្វថ្ងៃជាគ្រូបង្រៀនអក្សរ Khmer នៅវត្តវង្សស្រង់ក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) រៀបរាប់អំពីប្រវត្តិធ្វើបដិវត្តន៍របស់អតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem ជូនប្អូនៗសិស្សានុសិស្ស។

រយៈពេលជិត៦០ឆ្នាំកន្លងមក រដ្ឋអំណាចភូមិភាគ រួមទាំងព្រះសង្ឃនិងប្រជាពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរតែងប្រារព្ធពិធីរំលឹកនឹកគុណអតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ នាឱកាសទីវាយុទ្ធជនពិការ - ពលី (២២ឧសភា) ជាថ្ងៃបុណ្យខួបរបស់ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ ទីនេះមិនត្រឹមជាអាយដ្ឋានក្រហម ទីកន្លែងចាត់តាំងរាល់សកម្មភាពសាសនាប៉ុណោ្ណះទេ ថែមទាំងជាសំណង់សម្រាប់អប់រំប្រពៃណីបដិវត្តន៍ក្នុងជនរួមជាតិខ្មែរ ដើម្បីស្ងើចសរសើរ និងរំលឹកនឹកគុណព្រះសង្ឃដែលមានស្នាដៃជាមួយប្រទេសជាតិ មាតុភូមិ៕

 

Lâm Đươl

វត្ត Khmer: “សារមន្ទីររស់” នៅកណ្តាលភូមិស្រុក

សម្រាប់តំបន់ភោគផលដូចជាខេត្ត Cà Mau បណ្តាវត្ត Khmer ទាំងឡាយ មិនត្រឹមតែជាសំណង់សាសនាដ៏សក្តិសិទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជា "សារមន្ទីររស់" ដ៏វិសេសវិសាល និងជាកន្លែងអភិរក្ស និងពង្រីកនូវព្រលឹងនៃអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌សម្រាប់បញ្ញវន្តគ្រាប់ជំនាន់ទៀតផង។

លក្ខណៈដ៏ប្រពៃនៃពិធីបុណ្យសែនដូនតា

ប្រព្រឹត្តឡើងចាប់ពីថ្ងៃ ១៤រោច ខែភទ្របទ រហូតដល់ ថ្ងៃ ១កើត ខែអាស្សុជ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌសែនដូនតា ដែលជាពិធីបុណ្យប្រពៃណីដ៏ធំ និងមានអត្ថន័យសំខាន់មួយរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer Nam Bộ។

វត្តឃោសិតារាម - សារមន្ទីរសិល្បៈ

ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ៥ គីឡូម៉ែត្រពីមណ្ឌលនៃសង្កាត់ Bạc Liêu (ចាស់) វត្តឃោសិតារាម (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Cù Lao ឃុំ Hưng Hội) ប្រៀបបាននឹងសារមន្ទីរដែលរស់រវើកសម្រាប់ផ្នែកខាងសិល្បៈនៃស្ថាបត្យកម្ម Khmer ដែលត្រូវបានថែរក្សា និងអភិរក្សអស់រយៈពេលជាង ១៦០ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ។

លក្ខណៈបុរាណនៃវត្តចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát)

វត្តរតនារង្សី ចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát) មានទីតាំងស្ថិតនៅសង្កាត់ Rạch Giá ខេត្ត An Giang ជាវត្ត Khmer បុរាណផងដែរសម្រាប់ខេត្ត An Giang។ វត្តត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាបេតិកភណ្ឌប្តវត្តិសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិតាមសេចក្តីកំណត់លេខ ៩២១-QĐ/BT ចុះថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៤។

ចលនាសង្គម ដើម្បីបម្រើសង្គមវិញ

ជនរួមជាតិ Hoa នៅ Cà Mau មានប្រមាណ ៦.២០០ គ្រួសារ ដោយមានប្រជាជនចំនួន ២៤.៦២៥ នាក់។ ជនជាតិ Hoaនៅទីនេះ បើទោះជាមិនច្រើនធៀបទៅនឹងខេត្តជិតខាងក៏ដោយ ប៉ុន្តែមានបញ្ញវន្ត គ្រូបង្រៀន និងពាណិជ្ជករយ៉ាងច្រើន។ ពួកគាត់មានស្មារតីសាមគ្គី ជួយឧបត្ថម្ភគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយរស់នៅយ៉ាងចុះសម្រុងជាមួយសហគមន៍ជនជាតិដទៃទៀត។

ទេសភាពវត្តពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ)

វត្តសិរីពោធិមង្គល ពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ) មានទីតាំងស្ថិតនៅទីរួមស្រុក A1 ឃុំ Hoà Bình ខេត្ត Cà Mau ជាវត្ត Khmer បុរាណមួយដែលត្រូវបានផ្តើមកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៥៥៦។ នេះក៏ជាវត្តដែលមានសគុណលើបដិវត្តន៍ផងដែរ។ ថ្វីត្បិតតែបានឆ្លងកាត់ជាច្រើនសម័យកាលនៃប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ដោយ វត្តពុតធ្លេចាស់នូវតែរក្សាបានតម្លៃផ្នែកខាងស្ថាបត្យកម្មបែបប្រពៃណីបុរាណ ព្រមទាំងក្លាយជាកន្លែកទេសចរណ៍ជំនឿសានសាដ៏សំខាន់ផងដែរសម្រាប់សហគម Khmer នៅភូមិភាគ។

អស្ចារ្យនៃស្ថាបត្យកម្មវត្ត Vĩnh Hưng

ទីក្រុង Cần Thơ ជាក្រុងមួយដែលភ្ជាប់ជាមួយប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអត្តសញ្ញាវប្បធម៌ដ៏យូរឡុងណាស់មកហើយ។ នេះក៏ជាតំបន់ទីតាំងដែលសម្បូរដោយសំណង់ខាងសាសនានៃវត្តអារាមរបស់បណ្តាជនជាតិជាបងប្អូន Kinh - Khmer - Hoa ដ៏ល្បីរន្ទឺ មានដូចជា៖ វត្តស្រឡូង (Chén Kiểu) វត្តសំរោង វត្តលោកយាយ Thiên Hậu និងវត្ត Đất Sét រាល់វត្តនីមួយៗតែងមានលក្ខណៈស្ថាបត្យកម្មដ៏ពិសេសផ្ទាល់ខ្លួន និងមានអាយុកាលរាប់រយឆ្នាំទៀតផង ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ជិតឆ្ងាយមកគោរពបូជា និងសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្នុងនោះមានវត្ត Vĩnh Hưng ផងដែរ។

បុណ្យ Vu Lan ជាពិធីសម្រាប់រំលឹក និងតបស្នងគុណ

បុណ្យ Vu Lan តាំងពីយូរណាស់មកហើយបានក្លាយជាពិធីបុណ្យវប្បធម៌ខាងព្រះពុទ្ធសាសនា និងជនជាតិ ដែលត្រូវបានចាត់តាំងក្នុងអំឡុងខែ៧ (ចន្ទគតិ) ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សម្រាប់តបស្នងគុណឪពុកម្តាយ និងរំលឹកនឹកគុណបុព្វការីជនទាំងឡាយគ្រប់ជំនាន់ផងដែរ។

វត្តពងទឹកចាស់៖ ជិតមានព្រះវិហារថ្មី

វត្តមុនីសោភ័ណ ពងទឹកចាស់ ជាវត្ត Khmer បុរាណមួយក្នុងចំណោម ៧ វត្ត Khmer ដទៃទៀតរបស់ឃុំ Thạnh Trị (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Tân Lợi ឃុំ Thạnh Trị ខេត្ត Cần Thơ)។ វត្តត្រូវបានកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៨៣០ គិតមកទល់បច្ចុប្បន្ន វត្តក៍ឆ្លងកាត់ ១៣ ជំនាន់ចៅអធិការដែរហើយ។

ភ្លឺចិញ្ចាចនៃប្រពៃណីស្នេហាជាតិ

ជាប់ដងផ្លូវជាតិលេខ ៦៣ នៃភូមិលេខ៧ ឃុំ Tân Lộc មានតំបន់បេតិកភណ្ឌដ៏ពិសេសមួយ នោះគឺវត្តសិរីមានជ័យវង្សស្រង់ ក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) ជាទីតាំងតម្កល់អធិដ្ឋាតុរបស់ព្រះសង្ឃមួយអង្គដែលបានពលីជីវិតនាសម័យសង្គ្រាមប្រឆាំងចក្រពតអាមេរិករំដោះទឹកដី ហើយត្រូវបានប្រជាជននិយមហៅថា “ចេតិយគោរពបូជាវិរៈបុព្វជិតអតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem”។