Thứ năm, 2-10-25 03:08:02
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

លក្ខណៈដ៏ប្រពៃនៃពិធីបុណ្យសែនដូនតា

Báo Cà Mau ប្រព្រឹត្តឡើងចាប់ពីថ្ងៃ ១៤រោច ខែភទ្របទ រហូតដល់ ថ្ងៃ ១កើត ខែអាស្សុជ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌសែនដូនតា ដែលជាពិធីបុណ្យប្រពៃណីដ៏ធំ និងមានអត្ថន័យសំខាន់មួយរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer Nam Bộ។

ថ្ងៃទី២ ជាថ្ងៃ “សែនទទួល” តាំងពីព្រឹងព្រលឹម មាមីង Khmer បាននាំគ្នាយកបាយស្ពកទៅវត្ត រួមជាមួយគ្រឿងដង្វាយផ្សេងៗជាច្រើនទៀតដើម្បីនិមន្តព្រះសង្ឃដារឧទ្ទិសជូនបុព្វការីជនរបស់ខ្លួន។

ស្រដៀងជាមួយបុណ្យ Vu Lan តបស្នងគុណរបស់បងប្អូនជនជាតិ Kinh ផងដែរ យោងតាមទំនៀមប្រជាប្រិយរបស់ Khmer ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតា ជាឱកាសដែលយមបាលបានបើកទ្វារនរក ដូច្នេះហើយបណ្តាដូងព្រលឹងពួកអមនុស្សទាំងឡាយនឹងត្រូវបានដោះលែងឱ្យវិលត្រឡប់មកឋានមនុស្សដើម្បីស្វែងរកសាច់ញាតិសន្តានរបស់ខ្លួន។ អាស្រ័យដូច្នេះហើយ រដូវកាន់បិណ្ឌ ក៏ជាឱកាសសម្រាប់កូនចៅសម្តែងនូវការដឹងគុណចំពោះឪពុកម្តាយ ជីដូនជីតា និងបុព្វការីជន ព្រមទាំងបុព្វបុរសទាំងឡាយដែលមានគុណបំណាច់ក្នុងការបង្ករបង្កើតទឹកដី​ និងការពារភូមិស្រុកផងដែរ។ នេះក៏ជារយៈពេលសម្រាប់កូនចៅដែលបានទៅធ្វើការរកស៊ីនៅស្រុកឆ្ងាយ វិលត្រឡប់មកជួបជុំគ្រួសារទទួលអំណរបុណ្យភ្ជុំដោយភាពកក់ក្តៅ។

មាមីងពុទ្ធបរិស័ទទៅវត្តបោះបាយបិណ្ឌ និងនិមន្តព្រះសង្ឃដារឧទ្ទិសជូនដួងវិញ្ញាណក្ខន្ធរបស់បុព្វការីជន។

បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតា តែងប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈពេល ៣ ថ្ងៃ​ ដោយមានយ៉ាងច្រើនពិធីកិច្ចជំនឿផ្សេងៗដ៏មានអត្ថន័យ។ ថ្ងៃដំបូង “ពិធីសែនទទួល” គ្រួសារ  Khmer ទាំងឡាយនាំគ្នាបោសសម្អាតលំនៅឋានយ៉ាងជ្រះស្អាត រៀបតុបតែងទីសក្ការៈ និងត្រៀមបាយស្ពក មុខម្ហូបឆ្ងាញ់ៗសម្រាប់សែនជូនបុព្វការីជនដែលកាលគាត់នៅរស់រានមានជីវិតតែងនិយមចូលចិត្ត។

ថ្ងៃទី២ជាថ្ងៃ “សែនធំ” ប្រព្រឹត្តឡើងនៅក្នុងវត្ត។ តាំងពីព្រឹកព្រលឹមស្រាងស្រាង មាមីងបងប្អូន Khmer ស្លៀកសំលៀកបំពាក់ប្រពៃណីដ៏សែនស្រស់ស្អាត យកចង្ហាន់ទៅវត្ត មានទាំងផ្លែឈើ នំនេក ចេកអំពៅជាដើម រួចនិមន្តព្រះសង្ឃដារឧទ្ទិសជូនដួងវិញ្ញណក្ខន្ធបុព្វការីជនទាំងឡាយ។ ដល់ពេលថ្ងៃត្រង់ នៅតាមគ្រួសារនីមួយៗក៏មានរៀបចំបាយស្ពកសម្រាប់សែនដូនតាជាមុន រួចហើយនាំគ្នាទទួលរាក់ទាក់ភ្ញៀវជិតខាង បង្កើនចំណងមិតភាពរវាងភូមិផងរបងជាមួយទៀតផង។

ក្នុងរដូវបុណ្យភ្ជុំ បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer តែងមានស្លៀកសំលៀកបំពាក់ប្រពៃណីដើម្បីទៅវត្តបោះបាយបិណ្ឌ។

ចំណែកថ្ងៃចុងបញ្ចប់ គឺជាថ្ងៃ “សែនជូន” គ្រួសារ Khmer ទាំងឡាយបានរៀបចំបានស្ពកសម្រាប់សែនជូនយាយតាវិលត្រឡប់ទៅប្រភពដើមរបស់ខ្លួនវិញ។ បន្ទាប់ពីសែនព្រេនរួចរាល់ ក៏មានគ្រួសារជាច្រើនបានធ្វើសំពៅដោយស្រទបចេក ខាងក្នុងវេចខ្ជាប់ស្បៀងអាហារ និងគ្រឿងដង្វាយផ្សេងៗរួចហើយបណ្តែតតាមខ្សែទឹក ដោយមានអត្ថន័យដើម្បីបញ្ញើនូវអានីតវត្ថុសម្រាប់ពួកអមនុស្សទាំងឡាយ។

ក្នុងថ្ងៃចុងបញ្ចប់នៃបុណ្យភ្ជុំ គ្រួសារជាច្រើនបានធ្វើសំពៅដោយស្រទបចេក ខាងក្នុងវេចខ្ជាប់ស្បៀងអាហារ និងគ្រឿងដង្វាយផ្សេងៗរួចហើយបណ្តែតតាមខ្សែទឹក ដោយមានអត្ថន័យដើម្បីបញ្ញើនូវអានីតវត្ថុសម្រាប់ពួកអមនុស្សទាំងឡាយ។

ទំនៀមនៃពិធិបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតា គឺជាលក្ខណៈវប្បធម៌ប្រពៃណីដ៏ល្អផូរផង់ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីក្រមសីលធម៌ “ផឹកទឹកនឹកប្រភព” របស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer រួមចំណែកធ្វើឱ្យកាន់តែសម្បូរបែបនូវផ្ទាំងរូបភាពវប្បធម៌ដ៏វិសេសវិសាល ​និងបរិបូរណ៌ថែមទៀតនៃខឿនវប្បធម៌ Việt Nam៕

Đờ Ni - Danh Điệp

វត្ត Khmer: “សារមន្ទីររស់” នៅកណ្តាលភូមិស្រុក

សម្រាប់តំបន់ភោគផលដូចជាខេត្ត Cà Mau បណ្តាវត្ត Khmer ទាំងឡាយ មិនត្រឹមតែជាសំណង់សាសនាដ៏សក្តិសិទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជា "សារមន្ទីររស់" ដ៏វិសេសវិសាល និងជាកន្លែងអភិរក្ស និងពង្រីកនូវព្រលឹងនៃអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌សម្រាប់បញ្ញវន្តគ្រាប់ជំនាន់ទៀតផង។

លក្ខណៈដ៏ប្រពៃនៃពិធីបុណ្យសែនដូនតា

ប្រព្រឹត្តឡើងចាប់ពីថ្ងៃ ១៤រោច ខែភទ្របទ រហូតដល់ ថ្ងៃ ១កើត ខែអាស្សុជ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌសែនដូនតា ដែលជាពិធីបុណ្យប្រពៃណីដ៏ធំ និងមានអត្ថន័យសំខាន់មួយរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer Nam Bộ។

វត្តឃោសិតារាម - សារមន្ទីរសិល្បៈ

ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ៥ គីឡូម៉ែត្រពីមណ្ឌលនៃសង្កាត់ Bạc Liêu (ចាស់) វត្តឃោសិតារាម (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Cù Lao ឃុំ Hưng Hội) ប្រៀបបាននឹងសារមន្ទីរដែលរស់រវើកសម្រាប់ផ្នែកខាងសិល្បៈនៃស្ថាបត្យកម្ម Khmer ដែលត្រូវបានថែរក្សា និងអភិរក្សអស់រយៈពេលជាង ១៦០ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ។

លក្ខណៈបុរាណនៃវត្តចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát)

វត្តរតនារង្សី ចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát) មានទីតាំងស្ថិតនៅសង្កាត់ Rạch Giá ខេត្ត An Giang ជាវត្ត Khmer បុរាណផងដែរសម្រាប់ខេត្ត An Giang។ វត្តត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាបេតិកភណ្ឌប្តវត្តិសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិតាមសេចក្តីកំណត់លេខ ៩២១-QĐ/BT ចុះថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៤។

ចលនាសង្គម ដើម្បីបម្រើសង្គមវិញ

ជនរួមជាតិ Hoa នៅ Cà Mau មានប្រមាណ ៦.២០០ គ្រួសារ ដោយមានប្រជាជនចំនួន ២៤.៦២៥ នាក់។ ជនជាតិ Hoaនៅទីនេះ បើទោះជាមិនច្រើនធៀបទៅនឹងខេត្តជិតខាងក៏ដោយ ប៉ុន្តែមានបញ្ញវន្ត គ្រូបង្រៀន និងពាណិជ្ជករយ៉ាងច្រើន។ ពួកគាត់មានស្មារតីសាមគ្គី ជួយឧបត្ថម្ភគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយរស់នៅយ៉ាងចុះសម្រុងជាមួយសហគមន៍ជនជាតិដទៃទៀត។

ទេសភាពវត្តពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ)

វត្តសិរីពោធិមង្គល ពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ) មានទីតាំងស្ថិតនៅទីរួមស្រុក A1 ឃុំ Hoà Bình ខេត្ត Cà Mau ជាវត្ត Khmer បុរាណមួយដែលត្រូវបានផ្តើមកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៥៥៦។ នេះក៏ជាវត្តដែលមានសគុណលើបដិវត្តន៍ផងដែរ។ ថ្វីត្បិតតែបានឆ្លងកាត់ជាច្រើនសម័យកាលនៃប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ដោយ វត្តពុតធ្លេចាស់នូវតែរក្សាបានតម្លៃផ្នែកខាងស្ថាបត្យកម្មបែបប្រពៃណីបុរាណ ព្រមទាំងក្លាយជាកន្លែកទេសចរណ៍ជំនឿសានសាដ៏សំខាន់ផងដែរសម្រាប់សហគម Khmer នៅភូមិភាគ។

អស្ចារ្យនៃស្ថាបត្យកម្មវត្ត Vĩnh Hưng

ទីក្រុង Cần Thơ ជាក្រុងមួយដែលភ្ជាប់ជាមួយប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអត្តសញ្ញាវប្បធម៌ដ៏យូរឡុងណាស់មកហើយ។ នេះក៏ជាតំបន់ទីតាំងដែលសម្បូរដោយសំណង់ខាងសាសនានៃវត្តអារាមរបស់បណ្តាជនជាតិជាបងប្អូន Kinh - Khmer - Hoa ដ៏ល្បីរន្ទឺ មានដូចជា៖ វត្តស្រឡូង (Chén Kiểu) វត្តសំរោង វត្តលោកយាយ Thiên Hậu និងវត្ត Đất Sét រាល់វត្តនីមួយៗតែងមានលក្ខណៈស្ថាបត្យកម្មដ៏ពិសេសផ្ទាល់ខ្លួន និងមានអាយុកាលរាប់រយឆ្នាំទៀតផង ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ជិតឆ្ងាយមកគោរពបូជា និងសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្នុងនោះមានវត្ត Vĩnh Hưng ផងដែរ។

បុណ្យ Vu Lan ជាពិធីសម្រាប់រំលឹក និងតបស្នងគុណ

បុណ្យ Vu Lan តាំងពីយូរណាស់មកហើយបានក្លាយជាពិធីបុណ្យវប្បធម៌ខាងព្រះពុទ្ធសាសនា និងជនជាតិ ដែលត្រូវបានចាត់តាំងក្នុងអំឡុងខែ៧ (ចន្ទគតិ) ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សម្រាប់តបស្នងគុណឪពុកម្តាយ និងរំលឹកនឹកគុណបុព្វការីជនទាំងឡាយគ្រប់ជំនាន់ផងដែរ។

វត្តពងទឹកចាស់៖ ជិតមានព្រះវិហារថ្មី

វត្តមុនីសោភ័ណ ពងទឹកចាស់ ជាវត្ត Khmer បុរាណមួយក្នុងចំណោម ៧ វត្ត Khmer ដទៃទៀតរបស់ឃុំ Thạnh Trị (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Tân Lợi ឃុំ Thạnh Trị ខេត្ត Cần Thơ)។ វត្តត្រូវបានកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៨៣០ គិតមកទល់បច្ចុប្បន្ន វត្តក៍ឆ្លងកាត់ ១៣ ជំនាន់ចៅអធិការដែរហើយ។

ភ្លឺចិញ្ចាចនៃប្រពៃណីស្នេហាជាតិ

ជាប់ដងផ្លូវជាតិលេខ ៦៣ នៃភូមិលេខ៧ ឃុំ Tân Lộc មានតំបន់បេតិកភណ្ឌដ៏ពិសេសមួយ នោះគឺវត្តសិរីមានជ័យវង្សស្រង់ ក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) ជាទីតាំងតម្កល់អធិដ្ឋាតុរបស់ព្រះសង្ឃមួយអង្គដែលបានពលីជីវិតនាសម័យសង្គ្រាមប្រឆាំងចក្រពតអាមេរិករំដោះទឹកដី ហើយត្រូវបានប្រជាជននិយមហៅថា “ចេតិយគោរពបូជាវិរៈបុព្វជិតអតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem”។