Thứ năm, 2-10-25 03:08:03
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

វត្តឃោសិតារាម - សារមន្ទីរសិល្បៈ

Báo Cà Mau ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ៥ គីឡូម៉ែត្រពីមណ្ឌលនៃសង្កាត់ Bạc Liêu (ចាស់) វត្តឃោសិតារាម (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Cù Lao ឃុំ Hưng Hội) ប្រៀបបាននឹងសារមន្ទីរដែលរស់រវើកសម្រាប់ផ្នែកខាងសិល្បៈនៃស្ថាបត្យកម្ម Khmer ដែលត្រូវបានថែរក្សា និងអភិរក្សអស់រយៈពេលជាង ១៦០ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ។

នៅតាមជញ្ជាំងមានរូបចម្លាក់ជាច្រើនដែលបង្ហាញពីទស្សនវិជ្ជារបស់ព្រះពុទ្ធ។

ខាងមុខទីធ្លាវត្តរួមមានបណ្តាក្បាច់កម្លាក់ដ៏ល្អប្រណិត រួមទាំងសរាយដុះរាយលើក្បឿង បង្កើតបានជាទិដ្ឋភាពដ៏ស្រណោះស្រណោក ប៉ុន្តែបង្កប់ដោយភាពអាថ៌កំបាំងផងដែរ។

វត្តនេះត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៨៦០ លើផ្ទៃដីទំហំ ៤ ហិកតា រួម ដូចជា៖ ព្រះវិហារ កុដិ ឧបដ្ឋានសាលា សាលារៀនអក្សរ Khmer និងសំណង់ផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត។

ពេលដើរឆ្លងកាត់ខ្លោងទ្វារវត្ត ភ្ញៀវទេសចរនឹងចាប់អារម្មណ៍ដោយបានឃើញស្ថាបត្យកម្មដ៏ស្កឹមស្កៃ និងក្បាច់លម្អដ៏រស់រវើក។ សំណង់ទាំងនេះបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ពីលក្ខណៈនៃពុទ្ធសាសនាទក្ខិណានិកាយ ឆ្លងតាមរយៈដំបូលមានច្រើនជាន់ និងងកោង ដោយរូបបដិមារាប់រយដែលត្រូវបានរៀបចំរចនាបទយ៉ាងប៉ិនប្រសប់ទាំងក្នុងព្រះវិហារ និងក្រៅបរិវេណ។

ក្បាច់ផ្កាឈូកដ៏ស្រស់ស្រទន់នៅតាមព្រះវិហារ កុដិ សាលានិងលើសសរ បង្អួចជាដើម។ល។ ចំណែកតាមញ្ជាំងព្រះវិហារវិញ មានរូបចម្លាក់អណ្តែតដែលនិទានពីពុទ្ធប្រវត្តិ រឿងរ៉ាវនៃព្រះត្រៃបិដក បានបង្ហាញតាមរយៈទេពកោសល្យចម្លាក់ ហាក់ដូចជានាំអ្នកទេសចរណ៍ឱ្យត្រឡប់ទៅកាន់រឿងទេវកថានៃព្រះពុទ្ធសាសនារាប់ពាន់ឆ្នាំមុន។

នៅក្បែរព្រះវិហារមានព្រះពុទ្ធរូបធំមួយអង្គដាក់នៅលើកំពូលចេតិយដែលខ្ពស់ជាងគេ។

អ្វីដែលពិសេសនៅវត្តឃោសិតារាម មិនមែនត្រឹមតែស្ថាបត្យកម្មនោះទេ បណ្តាផ្តាំងគំនូរ និងរូបចម្លាក់ផ្សេងៗសុទ្ធតែជាផ្នែកមួយដ៏រស់រវើកផ្នែកខាងលក្ខណៈវប្បធម៌ខ្មែរ ដែលបង្ហាញពីជំនឿព្រះពុទ្ធសាសនាផង និងបង្ហាញពីទេពកោសល្យរបស់សិប្បករផងដែរ។ ដើម្បីបញ្ចប់ពីរបរចម្លាក់ក្បាច់ និងលម្អទាំងអស់ សិប្បករ Khmer បានរចនាយ៉ាងលំបាកអស់រយៈពេល ៤ ឆ្នាំ ដោយបានប្រមូលផ្តុំកម្លាំងកាយចិត្តដើម្បីជួសជុល និងបង្កើតសោភ័ណភាពដ៏ស្រស់ស្អាតនិងអាថ៌កំបាំងសម្រាប់វត្តផងដែរ។

ក្បាច់លម្អិតយ៉ាងប្រណិត ប៉ុន្តែនៅតែរក្សាបាននូវស្មារតី និងរចនាបទនៃស្ថាបត្យកម្មពិសេសរបស់វត្ត Khmer នៅតំបន់ Nam Bộ។

ក្រៅពីលន្លែងទេសចរណ៍ដូចជា៖ តំបន់ទេសចរណ៍ Nhà Mát តំបន់រំលឹកវិញ្ញាណក្ខន្ធតន្ត្រីករ Cao Văn Lầu ឬគេហដ្ឋាន Công Tử Bạc Liêu។ល។ វត្តឃោសិតារាមក៏ជាកន្លែងមួយសម្រាប់ថតរូប និងជាកន្លែងទេសចរណ៍បែបសាសនាដែលយុវជនជាច្រើននិយមចូលចិត្ត  ពីព្រោះទីតាំងនេះនៅជិតមណ្ឌលសង្កាត់ Bạc Liêu។

នៅខាងមុខព្រះវិហារមានដងទង់ក្រពើពីរដែលខ្ពស់ជាង ៤០ ម៉ែត្រ។

នៅចំមណ្ឌលបរិយាកាសដ៏ស្ងប់ស្ងាត់ បរិសុទ្ធ និងមានសរាយដុះរាយនៅលើក្បឿងនីមួយៗ ការទស្សនាវត្តឃោសិតារាមពិតជានឹងនាំមកនូវបទពិសោធន៍ថ្មីៗ និងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ជាច្រើន ដោយបន្សល់ទុកនូវការចងចាំដ៏ជ្រាលជ្រៅក្នុងចិត្តអ្នកទេសចរណ៍នៅពេលមានឱកាសបានមកទស្សនា និងគោលរពបូជា៕

Hữu Nghĩa

វត្ត Khmer: “សារមន្ទីររស់” នៅកណ្តាលភូមិស្រុក

សម្រាប់តំបន់ភោគផលដូចជាខេត្ត Cà Mau បណ្តាវត្ត Khmer ទាំងឡាយ មិនត្រឹមតែជាសំណង់សាសនាដ៏សក្តិសិទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជា "សារមន្ទីររស់" ដ៏វិសេសវិសាល និងជាកន្លែងអភិរក្ស និងពង្រីកនូវព្រលឹងនៃអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌សម្រាប់បញ្ញវន្តគ្រាប់ជំនាន់ទៀតផង។

លក្ខណៈដ៏ប្រពៃនៃពិធីបុណ្យសែនដូនតា

ប្រព្រឹត្តឡើងចាប់ពីថ្ងៃ ១៤រោច ខែភទ្របទ រហូតដល់ ថ្ងៃ ១កើត ខែអាស្សុជ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌសែនដូនតា ដែលជាពិធីបុណ្យប្រពៃណីដ៏ធំ និងមានអត្ថន័យសំខាន់មួយរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer Nam Bộ។

វត្តឃោសិតារាម - សារមន្ទីរសិល្បៈ

ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ៥ គីឡូម៉ែត្រពីមណ្ឌលនៃសង្កាត់ Bạc Liêu (ចាស់) វត្តឃោសិតារាម (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Cù Lao ឃុំ Hưng Hội) ប្រៀបបាននឹងសារមន្ទីរដែលរស់រវើកសម្រាប់ផ្នែកខាងសិល្បៈនៃស្ថាបត្យកម្ម Khmer ដែលត្រូវបានថែរក្សា និងអភិរក្សអស់រយៈពេលជាង ១៦០ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ។

លក្ខណៈបុរាណនៃវត្តចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát)

វត្តរតនារង្សី ចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát) មានទីតាំងស្ថិតនៅសង្កាត់ Rạch Giá ខេត្ត An Giang ជាវត្ត Khmer បុរាណផងដែរសម្រាប់ខេត្ត An Giang។ វត្តត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាបេតិកភណ្ឌប្តវត្តិសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិតាមសេចក្តីកំណត់លេខ ៩២១-QĐ/BT ចុះថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៤។

ចលនាសង្គម ដើម្បីបម្រើសង្គមវិញ

ជនរួមជាតិ Hoa នៅ Cà Mau មានប្រមាណ ៦.២០០ គ្រួសារ ដោយមានប្រជាជនចំនួន ២៤.៦២៥ នាក់។ ជនជាតិ Hoaនៅទីនេះ បើទោះជាមិនច្រើនធៀបទៅនឹងខេត្តជិតខាងក៏ដោយ ប៉ុន្តែមានបញ្ញវន្ត គ្រូបង្រៀន និងពាណិជ្ជករយ៉ាងច្រើន។ ពួកគាត់មានស្មារតីសាមគ្គី ជួយឧបត្ថម្ភគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយរស់នៅយ៉ាងចុះសម្រុងជាមួយសហគមន៍ជនជាតិដទៃទៀត។

ទេសភាពវត្តពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ)

វត្តសិរីពោធិមង្គល ពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ) មានទីតាំងស្ថិតនៅទីរួមស្រុក A1 ឃុំ Hoà Bình ខេត្ត Cà Mau ជាវត្ត Khmer បុរាណមួយដែលត្រូវបានផ្តើមកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៥៥៦។ នេះក៏ជាវត្តដែលមានសគុណលើបដិវត្តន៍ផងដែរ។ ថ្វីត្បិតតែបានឆ្លងកាត់ជាច្រើនសម័យកាលនៃប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ដោយ វត្តពុតធ្លេចាស់នូវតែរក្សាបានតម្លៃផ្នែកខាងស្ថាបត្យកម្មបែបប្រពៃណីបុរាណ ព្រមទាំងក្លាយជាកន្លែកទេសចរណ៍ជំនឿសានសាដ៏សំខាន់ផងដែរសម្រាប់សហគម Khmer នៅភូមិភាគ។

អស្ចារ្យនៃស្ថាបត្យកម្មវត្ត Vĩnh Hưng

ទីក្រុង Cần Thơ ជាក្រុងមួយដែលភ្ជាប់ជាមួយប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអត្តសញ្ញាវប្បធម៌ដ៏យូរឡុងណាស់មកហើយ។ នេះក៏ជាតំបន់ទីតាំងដែលសម្បូរដោយសំណង់ខាងសាសនានៃវត្តអារាមរបស់បណ្តាជនជាតិជាបងប្អូន Kinh - Khmer - Hoa ដ៏ល្បីរន្ទឺ មានដូចជា៖ វត្តស្រឡូង (Chén Kiểu) វត្តសំរោង វត្តលោកយាយ Thiên Hậu និងវត្ត Đất Sét រាល់វត្តនីមួយៗតែងមានលក្ខណៈស្ថាបត្យកម្មដ៏ពិសេសផ្ទាល់ខ្លួន និងមានអាយុកាលរាប់រយឆ្នាំទៀតផង ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ជិតឆ្ងាយមកគោរពបូជា និងសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្នុងនោះមានវត្ត Vĩnh Hưng ផងដែរ។

បុណ្យ Vu Lan ជាពិធីសម្រាប់រំលឹក និងតបស្នងគុណ

បុណ្យ Vu Lan តាំងពីយូរណាស់មកហើយបានក្លាយជាពិធីបុណ្យវប្បធម៌ខាងព្រះពុទ្ធសាសនា និងជនជាតិ ដែលត្រូវបានចាត់តាំងក្នុងអំឡុងខែ៧ (ចន្ទគតិ) ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សម្រាប់តបស្នងគុណឪពុកម្តាយ និងរំលឹកនឹកគុណបុព្វការីជនទាំងឡាយគ្រប់ជំនាន់ផងដែរ។

វត្តពងទឹកចាស់៖ ជិតមានព្រះវិហារថ្មី

វត្តមុនីសោភ័ណ ពងទឹកចាស់ ជាវត្ត Khmer បុរាណមួយក្នុងចំណោម ៧ វត្ត Khmer ដទៃទៀតរបស់ឃុំ Thạnh Trị (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Tân Lợi ឃុំ Thạnh Trị ខេត្ត Cần Thơ)។ វត្តត្រូវបានកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៨៣០ គិតមកទល់បច្ចុប្បន្ន វត្តក៍ឆ្លងកាត់ ១៣ ជំនាន់ចៅអធិការដែរហើយ។

ភ្លឺចិញ្ចាចនៃប្រពៃណីស្នេហាជាតិ

ជាប់ដងផ្លូវជាតិលេខ ៦៣ នៃភូមិលេខ៧ ឃុំ Tân Lộc មានតំបន់បេតិកភណ្ឌដ៏ពិសេសមួយ នោះគឺវត្តសិរីមានជ័យវង្សស្រង់ ក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) ជាទីតាំងតម្កល់អធិដ្ឋាតុរបស់ព្រះសង្ឃមួយអង្គដែលបានពលីជីវិតនាសម័យសង្គ្រាមប្រឆាំងចក្រពតអាមេរិករំដោះទឹកដី ហើយត្រូវបានប្រជាជននិយមហៅថា “ចេតិយគោរពបូជាវិរៈបុព្វជិតអតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem”។