ĐT: 0939.923988
Thứ sáu, 20-6-25 11:50:56
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

សែនដូនតា - ថ្ងៃបុណ្យសម្រាប់តបស្នងគុណ

Báo Cà Mau មានអត្ថន័យដូចគ្នានឹងពិធីបុណ្យ Vu Lan របស់ជនជាតិ Kinh ដែរ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតាក៏មានន័យ ថាជាថ្ងៃ "ដោះលែងពពួកប្រេត” ទាំងឡាយផងដែរ។ ដើម្បីតបស្នងគុណបុព្វការីជនដែលបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ព្រមទាំងឪពុកម្តាយអ្នកមានគុណបំណាច់លើខ្លួន។ ពិធីបុណ្យនេះក៏បានក្លាយជាលក្ខណៈវប្បធម៌ដ៏ពិសេសរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer Nam Bộ។

បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតាឆ្នាំនេះ ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី១-៣តុលា។ ដោយយោងតាមលក្ខណៈប្រពៃណី “ដើមឈើមានឫស ទឹកមានប្រភព” គ្រួសារជនជាតិ Khmer ទាំងឡាយក៏បានរៀបចំពិធីយ៉ាងអធិកអធមផងដែរ។ កូន​ចៅ​ដែល​នៅ​ឆ្ងាយក៏បាននាំគ្នាវិលត្រឡប់មកស្រុកដើម្បីជួបជុំគ្រួសារ។

លោក Hữu Xà Rinh​ នៅភូមិលេខ៧ ឃុំ Tân Lộc ស្រុក Thới Bình សម្អាតអាសនៈត្រៀមរៀបចំគ្រឿងសក្ការៈ មានផ្លែឈើជាដើម សម្រាប់សែនដូនតា និងបុព្វការីជនក្នុងរដូវបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតា។

តាមទំនៀមទម្លាប់ ក្នុងពិធីនេះ ក្រៅពីមានសកម្មភាពដូចជា៖ យកចង្ហាន់ទៅវត្តប្រគេនព្រះសង្ឃ និមន្តព្រះសង្ឃសម្តែងព្រះបរឹត្ត ថែមទាំងធ្វើបាយស្ពកសម្រាប់សែននៅតាមគេហដ្ឋានរបស់ខ្លួនទៀតផង។ មានគ្រួសារខ្លះក៏បានមិនម្តព្រះសង្ឃ ដារនៅតាមផ្ទះរបស់ខ្លួន  ដើម្បីឧទ្ទិសជូនដូនតាបុព្វការីជន។

ក្នុងបណ្តាថ្ងៃទាំងនេះ នៅ​តាម​វត្ត​អារាម និងសាលាទានទាំងឡាយក៏បានចាត់តាំងយ៉ាងច្រើនសកម្មភាពវប្បធម៌ជំនឿរតាមប្រពៃណី Khmer ផងដែរ។ មុនដល់ថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតា នៅតាមភូមិស្រុក Khmer ក៏មានភាពឱឡារឹកណាស់ដែរ។ ​វត្តអារាមស្អាតស្អំ គេហដ្ឋានធំទូលាយរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer ជាសញ្ញាបញ្ជាក់ឱ្យយើងរាល់គ្នាបានដឹងថា រដូវបុណ្យភ្ជុំប្រកបដោយភាពកក់ក្តៅ និងសប្បាយរីករាយ។

មុនថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូលតា ប៉ុន្មានថ្ងៃនេះបង Danh Thanh Hường នៅភូមិលេខ១ ឃុំ Khánh Hội ស្រុក U Minh រួមទាំងកូនប្រុសនាំគ្នាបោសសម្អាតអនាម័យ និងតុបតែងផ្ទះ ដើម្បីទទួលបុណ្យ។

“មុន​បុណ្យ​ភ្ជុំបិណ្ឌ នៅតាមវត្ត Khmer ទាំងឡាយក៏បាន​រៀបចំ​​យ៉ាងល្អ​ពុទ្ធបរិស័ទទាំងឡាយបាននាំគ្នាចូលវត្តដើម្បីបោសសំអាតអនាម័យជាដើម។ ទោះបីជាមានភាពរវាល់យ៉ាងណាក្តី តែមាមីងបងប្អូនក៏ឆ្លៀតពេលសម្រាប់ចូលវត្តរៀបចំទទួលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតា។ ក្រៅពីសែនព្រេន ឧទ្ទិសមគ្គផលជូនដល់បុព្វការីជន និងប្រាថ្នាក្តីសុខកើតមានដល់សង្គមគ្រួសារ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នាឱកាសបុណ្យភ្ជុំ ថែមទាំងមានចាត់តាំងល្បែងប្រជាប្រិយមួយចំនួន ព្រមទាំងកម្មវិធីសិល្បៈវប្ប ធម៌ កីឡាដូចជា ការប្រណាំងទូក-ងខ្នាតតូច ទាញព្រត្រ ទោះបីជាទ្រង់ទ្រាយមិនធំ តែក៏រួមចំណែកបង្កបរិយាកាសសប្បាយរីករាយ សម្រាប់ថ្ងៃបុណ្យផងដែរ” លោក Hữu Trung ប្រធានក្រុមសិល្បៈខ្មែរខេត្ត មានប្រសាសន៍បែបនេះ។

ក្នុង​ឱកាស​សែន​ដូនតា បងប្អូននារីទាំងក្នុងសង្គមគ្រួសារ Khmer ក៏បាននាំគ្នាវេចនំអន្សោមសម្រាប់យកទៅវត្ត និងសែនតាមគ្រួសាររៀងៗខ្លួន។

យោងតាមប្រសាសន៍លោក Trương Hoàng Minh អ្នកមានប្រជាប្រិយនៅភូមិលេខ១ ឃុំ Khánh Hội ស្រុក U minh សម្រាប់ បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតា គឺជាពិធីបុណ្យប្រពៃណីដ៏សំខាន់ និងមានអត្ថន័យ។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតាក៏ត្រូវបានបងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer រៀបចំយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ណាស់ដែរ។​គ្រួសារណាក៏មានរៀបចំតុបតែង បោសសំអាតអនាម័យទីអាសនៈ បាយសម្ល ផ្លែឈើជាដើមសម្រាប់សែនជើងធូបដូនតា សម្តែងនូវទឹកចិត្តកត្តញ្ញូចំពោះដូនតាបុព្វការីជន។

ជាពិសេស គឺនៅមុនថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំ ពុទ្ធបរិស័ទបាននាំគ្នាចូលវត្ត ដើម្បីរៀបចំគ្រឿងសក្ការៈ ទាន ធូប ភ្ញីផ្កា និងគ្រឿងក្រអូបជាដើម សម្រាប់ថ្វាយព្រះ។

ជីវភាពមួយថ្ងៃកាន់តែមានការផ្លាស់ប្តូរច្រើន ប៉ុន្តែពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតានៅតែត្រូវបានបងប្អូន Khmer រក្សា និងលើកតម្កើងជានិច្ច ដើម្បីរំលឹកដល់ការដឹងគុណចំពោះជីដូនជីតា និងឪពុកម្តាយ និងបុព្វការីជនដែលលោកបានផ្តល់កំណើត និងរួមកម្លាំងកសាងប្រទេសជាតិ មាតុភូមិ។ រួមជាមួយដំណើរការនៃវប្បធម៌ ប្រពៃណីជនជាតិ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សែនដូនតាហាក់បីដូចជាលក្ខណៈវប្បធ៌ជំនឿផ្លូវចិត្តដ៏វិសេសវិសាលរបស់ Khmer Nam Bộ​ រួមចំណែកធ្វើឱ្យកាន់តែសម្បូរបែបនៃខឿនវប្បធម៌ Việt Nam ផងដែរ។

បុណ្យសែនដូនតា ប្រកបដោយជំនឿប្រជាប្រិយ និងទាក់ទងខាងព្រះពុទ្ធសាសនា បង្កប់នូវចំណុចវិជ្ជមានជាច្រើន បង្ហាញ ពីទំនៀមទម្លាប់សីលធម៌ “ដើមឈើមានឫស ទឹកមានប្រភព” របស់សហគមន៍ជនជាតិ Việt Nam និងជាការអប់រំនូវសីល ធម៌ដ៏ជ្រាលជ្រៅទៀតផង៕

 

 Quỳnh Anh

និមិត្តរូបសត្វហង្សក្នុងវប្បធម៌ Khmer

សត្វហង្ស ជាឈ្មោះដែលជនរួមជាតិ Khmer និយមហៅសម្រាប់សម្គាល់ឱ្យបក្សីមួយប្រភេទដែលមិនមាន នៅលើលោកនេះទៀត ប៉ុន្តែបែរជាមានយ៉ាងហូរហែក្នុងរឿងនិទានបុរាណ ជាពិសេសក្នុងស្ថាបត្យកម្មនៃព្រះពុទ្ធសាសនា Khmer។ តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ និម្មិតរូបសត្វហង្សតែងផ្សារភ្ជាប់ក្នុងជីវភាពជំនឿនិងសោភ័ណភាពសម្រេាប់បងប្អូន Khmer Nam Bộ និយាយរួម។ សម្តែងនូវក្តីសន្តោសប្រណី រវាងព្រះពុទ្ធសាសនាជាមួយព្រហ្មញសាសនាក្នុងសហគម Khmer។

ខែឧសភានឹកអ៊ំ

នាបណ្តាថ្ងៃនៃពាក់កណ្តាលខែឧសភាដ៏មហស្ចារ្យ រួមជាមួយបរិយាកាសយ៉ាអឹកធឹកនៃការរំលឹកគុណ Bác Hồ ដែលជាបិតាជាតិ លោកអ៊ំបានលះបង់មួយឆាកជីវិតរបស់ខ្លួនដើម្បីឯករាជ្យ សេរីភាពនិងសុភមង្គលរបស់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ។ យោងតាមនោះ ក្រុមសិល្បៈ Khmer ខេត្តក៏បានចាត់តាំងកម្មវិធីសិល្បៈដ៏ពិសេសក្រោមប្រធានបទ “ខែឧសភានឹកអ៊ំ” ចេញទៅសម្តែង នៅតាមបណ្តាភូមិភាគក្នុងខេត្ត។

បុណ្យកំសាន្តរបស់ជនរួមជាតិ Khmer

បុណ្យកំសាន្ត ដែលគេតែងនិយមឬហៅថាបុណ្យកំសាន្តស្រុក បុណ្យនេះត្រូវបានប្រព្រឹត្តិឡើងបន្ទាប់ក្រោយ បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ប្រហែលជាក្នុងអំឡុងចុងខែចែត្រ ឈានចូលដើមខែវិសាខ។ ទោះបីមិនមែនជាបុណ្យធំប្រចាំឆ្នាំក៏ដោយ តែបុណ្យកំសាន្តរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer ក៏មានតាំងពីយូលង់ណាស់មកហើយដែរ បុណ្យនេះក៏បានក្លាយជាលក្ខណៈវប្បធម៌ជំនឿផ្លូវចិត្តដ៏ល្អផូរផង់ដែលត្រូវបានបងប្អូន Khmer នាំគ្នាអភិរក្សរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ។

កន្លែងអភិរក្សវប្បធម៌របស់ជនរួមជាតិ

Cà Mau បច្ចុប្បន្នមានទាំងអស់២១ជនជាតិភាគតិច ដោយមានជាង១២ពាន់គ្រួសារ និងចំនួនប្រជាជនជាង៦០ពាន់នាក់ ក្នុងនោះដែលមានច្រើនជាងគេគឺជនរួមជាតិ Khmer មានជិត១០ពានប់គ្រួសារ និងចំនួនប្រជាជនជាង៤១នាក់។ ជាមួយប្រភពទុនរបស់មជ្ឈិមនិងភូមិភាគ រយៈពេលខាងកន្លង ខេត្តតែងយកចិត្តទុកដាក់វិនិយោគរាល់សម្ភារៈខាងវប្បធម៌សហគម ព្រមទាំងអនុវត្តយ៉ាងគ្រប់គ្រាន់រាល់បណ្តាគោលនយោបាយឧបត្ថម្ភ បង្កលក្ខណៈងាយស្រួលសម្រាប់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច អភិរក្សនិងពង្រីកប្រពៃណីវប្បធម៌។

រួមកម្លាំងអភិរក្សវប្បធម៌ជនជាតិ

បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer មានអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌យ៉ាងសម្បូរបែបដែលបានរក្សាទុកជាកេរដំណែលពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយតាមរយៈទម្រង់នៃសិល្បៈប្រពៃណី ក្នុងនោះមានទាំងរបាំប្រជាប្រិយផងដែរ។ នេះគឺជាកត្តាមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់ក្នុងការអភិរក្ស និងពង្រីកអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ជនជាតិ។

ចំណីចក្ខុសម្រាប់ថ្ងៃបុណ្យចូលឆ្នាំ

កម្មវិធីសិល្បៈសម្រាប់បម្រើក្នុងថ្ងៃបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណី Khmer ឆ្នាំ២០២៥នេះ ក្រៅពីបរិយាកាសសប្បាយរីករាយទទួលឆ្នាំថ្មី ថែមទាំងឆ្លើយតបតម្រូវការខាងដោះដូរវប្បធម៌របស់បងប្អូនប្រជាជនទៀតផង។

ក្លឹបវប្បធម៌វត្តក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) កន្លែអភិរក្សលក្ខណៈប្រពៃណី

ក្លឹបវប្បធម៌វត្តវង្សស្រង់ ក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) ភូមិលេខ៧ ឃុំ Tân Lộc ស្រុក Thới Bình តាំងពីផ្តើមសកម្មភាពក៏បានបញ្ជាក់នូវសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការអភិរក្សនិងពង្រីកអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់ជនរួមជាតិ Khmer នៅភូមិភាគ។

១៧៣ឆ្នាំនៃការអភិរក្សព្រះរាជក្រឹត្យ

កាលពីឆ្នាំ១៨៥២ ស្តេច Tự Đức បានចេញរាជក្រឹត្យ (Thành Hoàng Bổn Cảnh) ប្រគល់ជូនវិហារ Tân Lộc ស្ថិតនៅឃុំ Tân Lộc ស្រុក Thới Bình រួមជាមួយវិហារជាច្រើនដទៃទៀតនៅទូទាំងតំបន់ Nam Bộ។ ឆ្លងកាត់រយៈកាល១៧៣ឆ្នាំ បណ្តារាជក្រឹត្យទាំងនោះក៏ត្រូវបានគណៈកម្មការវិទាំងនេះអភិរក្សយ៉ាងមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងលើកតម្កើងនូវតម្លៃដ៏ល្អផូរផង់ក្នុងសហគម។

រីករាយ សាមគ្គីផ្តើមពីល្បែងប្រជាប្រិយ

ល្បែងប្រជាប្រិយគឺជាទម្រង់សិល្បៈមួយផ្នែកដ៏ពិសេសដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងពីសម័យបុរាណ។ ម៉្លោះហើយត្រូវបានថែរក្សានិងអភិវឌ្ឍរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ។ ការចូលរួមល្បែងប្រជាប្រិយមិនត្រឹមជួយបន្ធូអារម្មណ៍ខាងផ្លូវចិត្តបន្ទាប់ពីម៉ោងធ្វើការនឿយហត់ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងត្រូវបានគេចាត់ទុកជាទម្រង់អប់រំ ជំនួយឱ្យការលត់ដំចរឹត បង្កើតគោលគំនិតផ្តួចផ្តើម ច្នៃប្រតិដ្ឋនិងភាពរហ័សរហួនសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នាទៀតផង។

ល្អឯកនៃសំលៀកបំពាក់បុរាណរបស់នារី Khmer

សំលៀកបំពាក់ប្រពៃណី គឺជានិមិត្តរូបរបស់ជាតិសាស្ត្រមួយៗ។ ប្រទេស Việt Nam មានសហគមន៍បណ្តាជនជាតិជាបងប្អូនចំនួន៥៤សញ្ជាតិ រាល់សញ្ជាតិននីមួយៗសុទ្ធតែមានសំលៀកបំពាក់ប្រណៃរៀងៗខ្លួន បង្កើតបានអត្តសញ្ញាណជាតិវប្បធម៌យ៉ាងសម្បូរបែបសម្រាប់ខាងវប្បធម៌ Việt Nam ទៀតផង។