ĐT: 0939.923988
Thứ sáu, 20-6-25 22:24:43
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

លយប្រូធីប ជាពិធីតបគុណព្រះគង្គា និងធរណី

Báo Cà Mau នេះជាពិធីកិច្ចតាមជំនឿសាសនា ក៏ប៉ុន្តែធាតុពិតជាពិធីកិច្ចដែលបងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer ប្រារព្ធឡើងដើម្បីតបស្នងគុណធម្មជាតិជាពិសេសមានព្រះគង្គា និងព្រះធរណីជាដើម។ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីសូមឱ្យម្ចាស់ទឹក ម្ចាស់ដីលើកលែងទោសដល់ខ្លួនខ្លាចក្រែងបានប្រព្រឹត្តិខុសឆ្គងនូវហេតុណាមួយមិនសមគួរទៅលើលោក។

ទិដ្ឋភាពនៃពិធីលយប្រទីបនៅលើដងព្រែក Maspéro ក្រុង Sóc Trăng។

យោងតាមទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី Khmer បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់រដូវផលិតមួយឆ្នាំៗ មាមីងបងប្អូនតែងមានប្រព្រឹត្តិខុសនូវចំណុចណា មួយទៅលើធម្មជាតិដោយមិនដឹងខ្លួន ដូច្នេះហើយ ត្រូវប្រារព្ធពិធីថ្វាយដើម្បីតបស្នងគុណដល់លោក។ បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer ភាគច្រើនរស់នៅតាមតំបន់វាលស្រែចម្ការ ម្ល៉ោះហើយ ការចាត់តាំងពិធីបុណ្យលយប្រទីបក៏បានក្លាយជាទំនៀមដែលមិនអាចខ្វះបានក្នុងឱកាសនេះដែរ។

ពន្លឺប្រទីបចម្រុះដោយព័ណ៌ដែលត្រូវបានសិប្បករ Khmer រចនាជាប្រាសាទ ប្រះវិហារ មានទាំងរូបនាគរាជផងដែរ។

កាលពីអតីតកាល ប្រទីបតែងត្រូវបានគ្រួសារនីមួយៗតុបតែងដោយដើមចេក អមជាមួយទង់ព្រលឹង មានទៀនធុប និងគ្រឿងដង្វាយផស្សេងៗជាដើម ដូចជា៖ ផ្លែឈើ គ្រាប់ស្ករ អង្ករ អំបិល។ល។ រួចហើយយកទៅបណ្តែតតាមទឹក។ តែសម័យបច្ចុប្បន្ន ពិធីបណ្តែតប្រទីបក៏មិនសូវមានគេចាត់តាំងដូចនេះទៀតដែរ គឺចាត់តាំងតាមរបៀបប្រមូលផ្តុំនៅតាមបណ្តាវត្ត និងតុបតែងលម្អហាក់បីដូចជាប្រាសាទមានពន្លឺភ្លឺត្រចះត្រចង់ រួចហើយមានរៀបចំដង្វាយខាងក្នុងប្រទីបទុកជាការតបស្នងគុណនិងលាងទោសចំពោះព្រះធរណី និងព្រះគង្គាដែលបានជួយការពារមនុស្សលោកឱ្យមានសុវត្ថិភាព ព្រមទាំងសូមលោកលើកលែងទោសសារាល់គ្រប់ទង្វើទាំងឡាយដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្តិលើ ក្រែងលោមិនសមគួរក្នុងការពលកម្មផលិត។ បន្ទាប់មក អ្នករាល់គ្នាក៏រៀបចំក្បួនដង្ហែប្រទីបយកទៅបណ្តែតតាមខ្សែទឹក។ ដោយអ្នករាល់គ្នាជឿថា ទង្វើនេះ រាល់ទោសសាទាំងពួងដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្តិលើនឹងត្រូវបានលើកលែង។

 ប្រទីបត្រូវបានរចនាតាមស្ថាបត្យកម្មនៃព្រះវិហារ និងប្រាង្គប្រាសាទផងដែរ។

បច្ចុប្បន្ន ការលយប្រទីបក៏ក្លាយជាពិធីបុណ្យមួយដ៏ធំដែលមានក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នៃបុណ្យអកអំបុក សំពះព្រះខែ ហើយប្រទីបក៏ត្រូវបានសិប្បករ Khmer រចនាយ៉ាងល្អប្រណិតហាក់បីដូចជាប្រាសាទ ព្រះវិហារដ៏តូចមានទាំងរូបនាគរាជ និងរំលេចដោយព័ណ៌យ៉ាងភ្លឺចញ្ចាច ប្រកបដោយក្បូរក្បាច់រចនាយ៉ាងស្រស់ស្អាត និងរស់រវើកទៀតផង៕

 

Lâm Đươl

និមិត្តរូបសត្វហង្សក្នុងវប្បធម៌ Khmer

សត្វហង្ស ជាឈ្មោះដែលជនរួមជាតិ Khmer និយមហៅសម្រាប់សម្គាល់ឱ្យបក្សីមួយប្រភេទដែលមិនមាន នៅលើលោកនេះទៀត ប៉ុន្តែបែរជាមានយ៉ាងហូរហែក្នុងរឿងនិទានបុរាណ ជាពិសេសក្នុងស្ថាបត្យកម្មនៃព្រះពុទ្ធសាសនា Khmer។ តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ និម្មិតរូបសត្វហង្សតែងផ្សារភ្ជាប់ក្នុងជីវភាពជំនឿនិងសោភ័ណភាពសម្រេាប់បងប្អូន Khmer Nam Bộ និយាយរួម។ សម្តែងនូវក្តីសន្តោសប្រណី រវាងព្រះពុទ្ធសាសនាជាមួយព្រហ្មញសាសនាក្នុងសហគម Khmer។

ខែឧសភានឹកអ៊ំ

នាបណ្តាថ្ងៃនៃពាក់កណ្តាលខែឧសភាដ៏មហស្ចារ្យ រួមជាមួយបរិយាកាសយ៉ាអឹកធឹកនៃការរំលឹកគុណ Bác Hồ ដែលជាបិតាជាតិ លោកអ៊ំបានលះបង់មួយឆាកជីវិតរបស់ខ្លួនដើម្បីឯករាជ្យ សេរីភាពនិងសុភមង្គលរបស់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ។ យោងតាមនោះ ក្រុមសិល្បៈ Khmer ខេត្តក៏បានចាត់តាំងកម្មវិធីសិល្បៈដ៏ពិសេសក្រោមប្រធានបទ “ខែឧសភានឹកអ៊ំ” ចេញទៅសម្តែង នៅតាមបណ្តាភូមិភាគក្នុងខេត្ត។

បុណ្យកំសាន្តរបស់ជនរួមជាតិ Khmer

បុណ្យកំសាន្ត ដែលគេតែងនិយមឬហៅថាបុណ្យកំសាន្តស្រុក បុណ្យនេះត្រូវបានប្រព្រឹត្តិឡើងបន្ទាប់ក្រោយ បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ប្រហែលជាក្នុងអំឡុងចុងខែចែត្រ ឈានចូលដើមខែវិសាខ។ ទោះបីមិនមែនជាបុណ្យធំប្រចាំឆ្នាំក៏ដោយ តែបុណ្យកំសាន្តរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer ក៏មានតាំងពីយូលង់ណាស់មកហើយដែរ បុណ្យនេះក៏បានក្លាយជាលក្ខណៈវប្បធម៌ជំនឿផ្លូវចិត្តដ៏ល្អផូរផង់ដែលត្រូវបានបងប្អូន Khmer នាំគ្នាអភិរក្សរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ។

កន្លែងអភិរក្សវប្បធម៌របស់ជនរួមជាតិ

Cà Mau បច្ចុប្បន្នមានទាំងអស់២១ជនជាតិភាគតិច ដោយមានជាង១២ពាន់គ្រួសារ និងចំនួនប្រជាជនជាង៦០ពាន់នាក់ ក្នុងនោះដែលមានច្រើនជាងគេគឺជនរួមជាតិ Khmer មានជិត១០ពានប់គ្រួសារ និងចំនួនប្រជាជនជាង៤១នាក់។ ជាមួយប្រភពទុនរបស់មជ្ឈិមនិងភូមិភាគ រយៈពេលខាងកន្លង ខេត្តតែងយកចិត្តទុកដាក់វិនិយោគរាល់សម្ភារៈខាងវប្បធម៌សហគម ព្រមទាំងអនុវត្តយ៉ាងគ្រប់គ្រាន់រាល់បណ្តាគោលនយោបាយឧបត្ថម្ភ បង្កលក្ខណៈងាយស្រួលសម្រាប់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច អភិរក្សនិងពង្រីកប្រពៃណីវប្បធម៌។

រួមកម្លាំងអភិរក្សវប្បធម៌ជនជាតិ

បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer មានអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌យ៉ាងសម្បូរបែបដែលបានរក្សាទុកជាកេរដំណែលពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយតាមរយៈទម្រង់នៃសិល្បៈប្រពៃណី ក្នុងនោះមានទាំងរបាំប្រជាប្រិយផងដែរ។ នេះគឺជាកត្តាមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់ក្នុងការអភិរក្ស និងពង្រីកអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ជនជាតិ។

ចំណីចក្ខុសម្រាប់ថ្ងៃបុណ្យចូលឆ្នាំ

កម្មវិធីសិល្បៈសម្រាប់បម្រើក្នុងថ្ងៃបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណី Khmer ឆ្នាំ២០២៥នេះ ក្រៅពីបរិយាកាសសប្បាយរីករាយទទួលឆ្នាំថ្មី ថែមទាំងឆ្លើយតបតម្រូវការខាងដោះដូរវប្បធម៌របស់បងប្អូនប្រជាជនទៀតផង។

ក្លឹបវប្បធម៌វត្តក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) កន្លែអភិរក្សលក្ខណៈប្រពៃណី

ក្លឹបវប្បធម៌វត្តវង្សស្រង់ ក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) ភូមិលេខ៧ ឃុំ Tân Lộc ស្រុក Thới Bình តាំងពីផ្តើមសកម្មភាពក៏បានបញ្ជាក់នូវសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការអភិរក្សនិងពង្រីកអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់ជនរួមជាតិ Khmer នៅភូមិភាគ។

១៧៣ឆ្នាំនៃការអភិរក្សព្រះរាជក្រឹត្យ

កាលពីឆ្នាំ១៨៥២ ស្តេច Tự Đức បានចេញរាជក្រឹត្យ (Thành Hoàng Bổn Cảnh) ប្រគល់ជូនវិហារ Tân Lộc ស្ថិតនៅឃុំ Tân Lộc ស្រុក Thới Bình រួមជាមួយវិហារជាច្រើនដទៃទៀតនៅទូទាំងតំបន់ Nam Bộ។ ឆ្លងកាត់រយៈកាល១៧៣ឆ្នាំ បណ្តារាជក្រឹត្យទាំងនោះក៏ត្រូវបានគណៈកម្មការវិទាំងនេះអភិរក្សយ៉ាងមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងលើកតម្កើងនូវតម្លៃដ៏ល្អផូរផង់ក្នុងសហគម។

រីករាយ សាមគ្គីផ្តើមពីល្បែងប្រជាប្រិយ

ល្បែងប្រជាប្រិយគឺជាទម្រង់សិល្បៈមួយផ្នែកដ៏ពិសេសដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងពីសម័យបុរាណ។ ម៉្លោះហើយត្រូវបានថែរក្សានិងអភិវឌ្ឍរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ។ ការចូលរួមល្បែងប្រជាប្រិយមិនត្រឹមជួយបន្ធូអារម្មណ៍ខាងផ្លូវចិត្តបន្ទាប់ពីម៉ោងធ្វើការនឿយហត់ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងត្រូវបានគេចាត់ទុកជាទម្រង់អប់រំ ជំនួយឱ្យការលត់ដំចរឹត បង្កើតគោលគំនិតផ្តួចផ្តើម ច្នៃប្រតិដ្ឋនិងភាពរហ័សរហួនសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នាទៀតផង។

ល្អឯកនៃសំលៀកបំពាក់បុរាណរបស់នារី Khmer

សំលៀកបំពាក់ប្រពៃណី គឺជានិមិត្តរូបរបស់ជាតិសាស្ត្រមួយៗ។ ប្រទេស Việt Nam មានសហគមន៍បណ្តាជនជាតិជាបងប្អូនចំនួន៥៤សញ្ជាតិ រាល់សញ្ជាតិននីមួយៗសុទ្ធតែមានសំលៀកបំពាក់ប្រណៃរៀងៗខ្លួន បង្កើតបានអត្តសញ្ញាណជាតិវប្បធម៌យ៉ាងសម្បូរបែបសម្រាប់ខាងវប្បធម៌ Việt Nam ទៀតផង។