Thứ năm, 2-10-25 04:10:56
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

ទីសក្ការបូជានៅ Bạc Liêu ឈានចូលរដូវបុណ្យ Kỳ Yên

Báo Cà Mau ទូទាំងខេត្ត Bạc Liêuសរុបទាំងអស់មាន១៦ទីសក្ការបូជា ដែលភាពច្រើនទីសក្ការទាំងនោះត្រូវបានកសាងនាចុងសតវត្ស៍ទី១៩ ដើមសតវត្ស៍ទី២០។ ដំបូងឡើយទីសក្ការបូជាត្រូវបានកសាងយ៉ាងសាមញ្ញ ក្រោយមកនៅពេលដែលស្រុកទេសបានលំនឹងក្រោយពេលសង្គ្រាមផុតទៅ បងប្អូនប្រជាជនក្នុងភូមិស្រុកក៏បាននាំគ្នាផ្តើមកសាងសាឡើងវិញយ៉ាងធំស្កឹមស្កៃ ដើម្បីបង្កលក្ខណងាយស្រួលសម្រាប់ឱ្យការកៅរពបូជា និងសកម្មភាពជំនឿសហគម។ ខណៈពេលដែលទីសក្ការបូចជាបានក្លាយជាអាគាររួមរបស់បងប្អូនប្រជាជនក៏កាន់តែបានសាងសង់ឡើងយ៉ាងជាបន្តបន្ទាប់ ដូច្នេះហើតការកៅរពបូជាក៏តែងបានប្រព្រឹត្តិឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំផងដែរ។ ក្នុងនោះមានពិធីបុណ្យ Kỳ Yên ជាពិធីបុណ្យមួយដែល ត្រូវបានចាត់តាំងយ៉ាងអឹកធឹក និងមានទ្រង់ទ្រាយធំបំផុត។ ឱ្យតែដល់រដូវបុណ្យ Kyd Yên ម្តងៗ ស្ទើតែគ្រប់គ្រួសារនៅខេត្ត Bạc Liêu សុទ្ធសឹងតែមានចាត់តាំងរៀបចំពីធីសែនថ្វាយ។ សម្រាប់គ្រឿងដង្វាយក៏មានយ៉ាងសម្បូរបែបណាស់ដែរ។ ថ្វីត្បិតតែតែគ្រឿងវត្ថុសក្ការៈសម្រាប់ការបូជាមានលក្ខណៈចម្រុះក៏ដោយ ប៉ុន្តែអាទិទេពទាំងអស់ត្រូវបានដាក់ជាលំដាប់លំដោយ ក្នុងនោះ (Thành Hoàng Bổn Cảnh) តែងជាអាទិទេពសម្រាប់ឱ្យការគោរពបូជា។

រយៈពេលចាត់តាំងពិធីបុណ្យ Kỳ Yên សម្រាប់ទីសក្ការនីមួយៗនៅ Bạc Liêu ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិឡើងក្នុងអំឡុងពាក់កណ្តាលខែ១២ (ចន្ទគតិ) ឆ្នាំចាស់រហតដល់អំឡុងជាងពាក់កណ្តាលខែ២ (ចន្ទគតិ) ឆ្នាំថ្មី។ បណ្តាថ្ងៃទាំងឡាយ៖ ១១, ១២, ១៣ (ខែ១២ចន្ទគតិ) និង ១៥, ១៦,១៧,២០,២១,២២ (ខែ១ចន្ទគតិ) ព្រមទាំងបណ្តាថ្ងៃ ១៦,១៧,១៨, ២០,២១,២២ (ខែ២ចន្ទគតិ)។
យោងតាមលក្ខណៈ សេដ្ឋកិច្ចនៃគ្រួសារនីមួយៗ ដែលទីសក្ការបូជាត្រូវបានប្រារព្ធខុសប្លែកពីគ្នា។     ប៉ុន្តែប្រការដែលរួមគ្នាតែមួយនោះគឺ ពិធីបុណ្យគីអៀងនៅបាកលីវត្រូវបានប្រព្រឹត្តិឡើងក្នុងអំឡុង៣ថ្ងៃ ដោយមាន ពិធីកិច្ច៩យ៉ាង ក្នុងនោះមាន៣ពិធីកិច្ចដ៏ប្រចាំដែលចាំ បាច់ត្រូវមាន៖ Túc yết, Đoàn cả (Đoàn cả, Chánh tế) និង Tiền hiền, Hậu hiền។ ប្រសិនបើពិធីកិច្ច Túc yết មានអត្ថន័យ ស្វាគមន៍អាទិទេព គឺពិធីកិច្ច  Đoàn cả  ក៏មានអត្ថន័យតបស្នងគុណអាទិទេពផងដែរ។ 

ពិធីកិច្ចចាប់ផ្តើមឱ្យបុណ្យ Kỳ Yên នៅទីសក្ការបូជា AN Trạch សង្កាត់៥ ក្រុង Bạc Liêu។


ធម្មតាម ពិធីបុណ្យនេះត្រូវបានចាប់ផ្តើមតាំងពីរយៈពេលម៉ោង១២អាធ្រាត្រនាថ្ងៃទី២នៃពិធីបុណ្យ Kỳ Yên។ មាទីតាំងខ្លះទៀត ពិធីកិច្ច Đoàn cả ត្រូវបានចាត់តាំងរួមជាមួយពិធីកិច្ច Túc yết ពីព្រោះពិធីកិច្ចទាំង២នេះមានភាពស្រដៀងគ្នា។ ចំណែកឯពិធីកិច្ច Tiền hiền, Hậu hiền ជាពិធីកិច្ចសម្រាប់គោរពបូជាបន្ទាប់ពីចប់កម្មវិធីបុណ្យ។ ពិធីនេះតែងបានចាត់តាំងនូវវេលាម៉ោង១០ថ្ងៃត្រង់ឬក៏ម៉ោង    ១៥រសៀល ថ្ងៃទី២នៃពិធីបុណ្យគីអៀង។
ប្រសិនបើប្រៀបជាមួយពិធីកិច្ចផ្សេងៗ ក្នុងរដូវបុណ្យ Kỳ Yên សម្រាប់គ្រួសារនីមួយៗក៏មានភាព    អឹកធឹកណាស់ដែរ។ នោះគឺបណ្តាសកម្មភាពនៃការជួបជុំទីផ្សារ និងចាត់តាំងលេងល្បែងកម្សាន្តប្រជាប្រិយជាដើម។ សម្រាប់សកម្មភាពនៃការជួបជុំទីផ្សារពេលណាក៏ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិឡើងពេញមួយរាត្រីរហូតទល់ភ្លឺ និងអូសអន្លាយរយៈពេល៣យប់ ៣ថ្ងៃផងដែរ។ នាឱកាសនេះ នៅតាមបណ្តាទីតាំងដែលធំទូលាយក្បែរៗទីសក្ការបូជាឬក៏នៅតាមដងផ្លូវខាងមុខទីសក្ការបូជាគឺជាទីតាំងងាយស្រួលសម្រាប់ចាត់តាំងសកម្មភាពនៃការជួបជុំ ទីផ្សារប្រព្រឹត្តិឡើង។ មុខទំនិញដែលត្រូវបានមាមីងបងប្អូនរៀបចំតាំងលក់ក៏សម្បូរបែបណាស់ដែរ មានច្រើនបំផុតគឺបណ្តាគ្រឿងដង្វាយសម្រាប់បម្រើក្នុងពីធីសែនថ្វាយ មានដូចជា៖ ធុប ភ្ញីផ្កា ផ្លែ ឈើ។ល។ មានទាំងវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ ឬក៏មុខម្ហូប ភេសជ្ជៈ មានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ឆ្លើយតបភ្ញៀវទេសចរណ៍ដែលបានអញ្ជើញមកគោរពបូជានៅ ទីសក្ការ។
រួមជាមួយបណ្តាសកម្មភាពទិញដូរ កម្សាន្ត សប្បាយ គណៈចាត់តាំងពិធីបុណ្យ Kỳ Yên នៅតាមទីតាំងមួយកន្លែថែមទាំងបានសហការជាមួយរដ្ឋអំណាចភូមិភាគ និងផ្នែកសមត្ថកិច្ចចាត់តាំងពិធីប្រគួតល្បែងប្រជាប្រិយគួរជាទីចំណាប់អារម្មណ៍ទៀតផង។ ការជម្រើសប្រ ភេទ ល្បែងកម្សាន្តសម្រាប់យកមកប្រគួតក៏ជាបញ្ហាមួយដែលត្រូវបានគណៈកម្មការទីសក្ការបូជារៀបចំនិងគិតគូយ៉ាងលម្អិតផង ដែរ។ បណ្តាល្បែង ប្រជាប្រិយទាំងឡាយត្រូវបានលេងជាក្រុម រួមចំណែកបង្កើតចំ ណងសាមគ្គីភាព និងផ្សារភ្ជាប់តែងបានជម្រើសយកមកចាត់តាំង។ ក្នុងនោះល្បែងទាញព្រ័ត្រហាក់បីដូចជានៅតាម ទីសក្ការណាក៏មានដែរ។ ពី    ព្រោះល្បែងនេះដោយយការប្រមូលផ្តុំចលនាខ្ពស់     ភាគច្រើនបង្កើនកម្លាំងពលាំងកាយសប្បទា បង្កើន បានជាកម្លាំងរួម។ នៅពិធីបុណ្យគីអៀង នាពេល រាត្រី តែងមានមនុស្សម្នាកុះករជាងពេលថ្ងៃ។ ពេល រាត្រី តែងមានមនុស្សចាស់យ៉ាងច្រើនកុះករបាន    យកកន្ទេល និងបៅតាមសម្រាប់ក្រាលអង្គុយមើលល្ខោនដែលជាប្រភេទសិល្បៈតែងស៊ីជម្រៅក្នុង    សន្តានចិត្តរបស់មនុស្សចាស់តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ បច្ចុប្បន្នជារៀងរាល់ឆ្នាំមាន តែម្តគត់ ដូច្នេះហើយ ចាស់ៗត្រូវតែទៅឱ្យបានឆាប់តាំងពីព្រលឹមដើម្បីជម្រើសទីតាំងដ៏សមគួរសម្រាប់មើលល្ខោន។ បណ្តាសាច់រឿងល្ខោនសម្រាប់បម្រើក្នុងឱកាសនេះ ជាពិ សេសគឺ៖ San Hậu, Phụng Nghi Đình, Lư Kim Đính, giải giá thành Thọ Châu, Tiết Đình Sàn Phàn Lê Huê...។
ជីវភាពកាន់តែជួបផលពិបាក ការប្រកបរបររកស៊ីរបស់បងប្អូនប្រជាជនមួយថ្ងៃកាន់តែតានតឹង លក្ខណៈសម្រាប់សកម្មភាពរបស់ភូមិ ភាគនីមួយៗ និងរាល់គ្រួសារទាំងឡាយក៏មានភាពខុសប្លែកពីគ្នា ពេលដែលទំនេរសម្រាប់មនុស្សចាស់ទាំងឡាយក៏មិនសូវមានច្រើន ជារៀងរាល់ឆ្នាំពិធីបុណ្យ Kỳ Yên ក៏សន្សឹមៗត្រូវបានបំព្រួញតូចមកវិញ។ ពិធីបុណ្យនាពេលបច្ចុប្បន្ននៅតាមទីតាំងមួយចំនួនតែងព្យា យាមរក្សានូវបណ្តាល្បែងប្រជាប្រិយ និងច្រៀងតាម ទីសក្ការបូជា។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ច្រៀងតាមទីសក្ការក៏មានការកែច្នៃឱ្យមានភាព សមស្របទៅ    តាជីវភាពរស់នៅរបស់បងប្អូនប្រជាជន។ ក្រុមល្ខោននេះ ពោលគឺមិនបានច្រៀងម្រៀង Hồ Quảng ដូចកាលពីមុនទៀតនោះទេ គឺមានការលេចឡើងនៅល្ខោនខោល ដោយមានសាច់រឿងជាច្រើន និងមានការរួមបញ្លេចូលគ្នាតាមសម័យទំនើមផង ដែរ...៕
 

អត្ថបទនិងរូបថត៖ Nguyễn Minh Sang

វត្ត Khmer: “សារមន្ទីររស់” នៅកណ្តាលភូមិស្រុក

សម្រាប់តំបន់ភោគផលដូចជាខេត្ត Cà Mau បណ្តាវត្ត Khmer ទាំងឡាយ មិនត្រឹមតែជាសំណង់សាសនាដ៏សក្តិសិទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជា "សារមន្ទីររស់" ដ៏វិសេសវិសាល និងជាកន្លែងអភិរក្ស និងពង្រីកនូវព្រលឹងនៃអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌សម្រាប់បញ្ញវន្តគ្រាប់ជំនាន់ទៀតផង។

លក្ខណៈដ៏ប្រពៃនៃពិធីបុណ្យសែនដូនតា

ប្រព្រឹត្តឡើងចាប់ពីថ្ងៃ ១៤រោច ខែភទ្របទ រហូតដល់ ថ្ងៃ ១កើត ខែអាស្សុជ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌសែនដូនតា ដែលជាពិធីបុណ្យប្រពៃណីដ៏ធំ និងមានអត្ថន័យសំខាន់មួយរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer Nam Bộ។

វត្តឃោសិតារាម - សារមន្ទីរសិល្បៈ

ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ៥ គីឡូម៉ែត្រពីមណ្ឌលនៃសង្កាត់ Bạc Liêu (ចាស់) វត្តឃោសិតារាម (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Cù Lao ឃុំ Hưng Hội) ប្រៀបបាននឹងសារមន្ទីរដែលរស់រវើកសម្រាប់ផ្នែកខាងសិល្បៈនៃស្ថាបត្យកម្ម Khmer ដែលត្រូវបានថែរក្សា និងអភិរក្សអស់រយៈពេលជាង ១៦០ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ។

លក្ខណៈបុរាណនៃវត្តចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát)

វត្តរតនារង្សី ចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát) មានទីតាំងស្ថិតនៅសង្កាត់ Rạch Giá ខេត្ត An Giang ជាវត្ត Khmer បុរាណផងដែរសម្រាប់ខេត្ត An Giang។ វត្តត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាបេតិកភណ្ឌប្តវត្តិសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិតាមសេចក្តីកំណត់លេខ ៩២១-QĐ/BT ចុះថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៤។

ចលនាសង្គម ដើម្បីបម្រើសង្គមវិញ

ជនរួមជាតិ Hoa នៅ Cà Mau មានប្រមាណ ៦.២០០ គ្រួសារ ដោយមានប្រជាជនចំនួន ២៤.៦២៥ នាក់។ ជនជាតិ Hoaនៅទីនេះ បើទោះជាមិនច្រើនធៀបទៅនឹងខេត្តជិតខាងក៏ដោយ ប៉ុន្តែមានបញ្ញវន្ត គ្រូបង្រៀន និងពាណិជ្ជករយ៉ាងច្រើន។ ពួកគាត់មានស្មារតីសាមគ្គី ជួយឧបត្ថម្ភគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយរស់នៅយ៉ាងចុះសម្រុងជាមួយសហគមន៍ជនជាតិដទៃទៀត។

ទេសភាពវត្តពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ)

វត្តសិរីពោធិមង្គល ពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ) មានទីតាំងស្ថិតនៅទីរួមស្រុក A1 ឃុំ Hoà Bình ខេត្ត Cà Mau ជាវត្ត Khmer បុរាណមួយដែលត្រូវបានផ្តើមកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៥៥៦។ នេះក៏ជាវត្តដែលមានសគុណលើបដិវត្តន៍ផងដែរ។ ថ្វីត្បិតតែបានឆ្លងកាត់ជាច្រើនសម័យកាលនៃប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ដោយ វត្តពុតធ្លេចាស់នូវតែរក្សាបានតម្លៃផ្នែកខាងស្ថាបត្យកម្មបែបប្រពៃណីបុរាណ ព្រមទាំងក្លាយជាកន្លែកទេសចរណ៍ជំនឿសានសាដ៏សំខាន់ផងដែរសម្រាប់សហគម Khmer នៅភូមិភាគ។

អស្ចារ្យនៃស្ថាបត្យកម្មវត្ត Vĩnh Hưng

ទីក្រុង Cần Thơ ជាក្រុងមួយដែលភ្ជាប់ជាមួយប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអត្តសញ្ញាវប្បធម៌ដ៏យូរឡុងណាស់មកហើយ។ នេះក៏ជាតំបន់ទីតាំងដែលសម្បូរដោយសំណង់ខាងសាសនានៃវត្តអារាមរបស់បណ្តាជនជាតិជាបងប្អូន Kinh - Khmer - Hoa ដ៏ល្បីរន្ទឺ មានដូចជា៖ វត្តស្រឡូង (Chén Kiểu) វត្តសំរោង វត្តលោកយាយ Thiên Hậu និងវត្ត Đất Sét រាល់វត្តនីមួយៗតែងមានលក្ខណៈស្ថាបត្យកម្មដ៏ពិសេសផ្ទាល់ខ្លួន និងមានអាយុកាលរាប់រយឆ្នាំទៀតផង ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ជិតឆ្ងាយមកគោរពបូជា និងសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្នុងនោះមានវត្ត Vĩnh Hưng ផងដែរ។

បុណ្យ Vu Lan ជាពិធីសម្រាប់រំលឹក និងតបស្នងគុណ

បុណ្យ Vu Lan តាំងពីយូរណាស់មកហើយបានក្លាយជាពិធីបុណ្យវប្បធម៌ខាងព្រះពុទ្ធសាសនា និងជនជាតិ ដែលត្រូវបានចាត់តាំងក្នុងអំឡុងខែ៧ (ចន្ទគតិ) ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សម្រាប់តបស្នងគុណឪពុកម្តាយ និងរំលឹកនឹកគុណបុព្វការីជនទាំងឡាយគ្រប់ជំនាន់ផងដែរ។

វត្តពងទឹកចាស់៖ ជិតមានព្រះវិហារថ្មី

វត្តមុនីសោភ័ណ ពងទឹកចាស់ ជាវត្ត Khmer បុរាណមួយក្នុងចំណោម ៧ វត្ត Khmer ដទៃទៀតរបស់ឃុំ Thạnh Trị (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Tân Lợi ឃុំ Thạnh Trị ខេត្ត Cần Thơ)។ វត្តត្រូវបានកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៨៣០ គិតមកទល់បច្ចុប្បន្ន វត្តក៍ឆ្លងកាត់ ១៣ ជំនាន់ចៅអធិការដែរហើយ។

ភ្លឺចិញ្ចាចនៃប្រពៃណីស្នេហាជាតិ

ជាប់ដងផ្លូវជាតិលេខ ៦៣ នៃភូមិលេខ៧ ឃុំ Tân Lộc មានតំបន់បេតិកភណ្ឌដ៏ពិសេសមួយ នោះគឺវត្តសិរីមានជ័យវង្សស្រង់ ក្របីឃ្លៀច (Cao Dân) ជាទីតាំងតម្កល់អធិដ្ឋាតុរបស់ព្រះសង្ឃមួយអង្គដែលបានពលីជីវិតនាសម័យសង្គ្រាមប្រឆាំងចក្រពតអាមេរិករំដោះទឹកដី ហើយត្រូវបានប្រជាជននិយមហៅថា “ចេតិយគោរពបូជាវិរៈបុព្វជិតអតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Hữu Nhem”។