Thứ ba, 30-12-25 19:34:48
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

ក្បាច់ភ្ញីភ្លើងក្នុងស្ថាបត្យកម្មវត្ត Khmer

Báo Cà Mau សោភ័ណភាពដ៏ត្រចះត្រចង់នៃវត្តអារាម Khmer នៅតំបន់ Nam Bộ មិនត្រឹមតែមានទំហំដ៏ធំប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងផ្តើមពី “ភាសា” និងវណ្ណកម្មចម្លាក់ដ៏វិចិត្រដែលបានប្រើប្រាស់នៅលើផ្នែកនីមួយៗផងដែរ។ ក្នុងនោះ ក្បាច់ភ្ញីភ្លើង មានតួនាទីជាស្នូល។ នេះគឺជាកត្តាស្នូល បញ្ចូលនូវជីវភាពនិងអត្ថន័យផ្នែកខាងវិញ្ញាណទៅក្នុងស្ថាបត្យកម្ម ធ្វើឱ្យសំណង់មានភាពរស់រវើកទៀតផង។

ចំពោះក្បាច់ភ្ញីភ្លើង យើងតែងបានឃើញជារឿយៗនៅតាមវត្ត Khmer Nam Bộ។

លក្ខណៈពិសេសរបស់ក្បាច់ភ្ញីភ្លើង គឺជាខ្សែបន្ទាត់ដ៏ទន់ភ្លន់របស់ផ្កាភ្ញី និងជារូបរាងដ៏ខ្លាំងក្លានៃអណ្តាតភ្លើង។ សិប្បករខ្មែរបានប្រើប្រាស់ក្បាច់នេះយ៉ាងប៉ិនប្រសប់ ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរមុខងារនៃផ្នែកនីមួយៗរបស់ស្ថាបត្យកម្ម។ បើពីមុន ការតុបតែងលម្អវត្តអារាមច្រើនតែឆ្លងកាត់សិល្បៈផ្នែកគំនូរ ឬការចាក់ពុម្ពសម្រាប់ក្បាច់ភ្ញីផ្សេងៗ ឥឡូវនេះដោយការច្នៃប្រឌិត សិប្បករ Khmer បានបង្កើតផលិតផលប្លែកៗជាច្រើនដោយស្នាដៃរបស់ខ្លួន។ អាស្រ័យហេតុនេះ បច្ចុប្បន្ន សិប្បករ មិនសូវប្រើពុម្ពសម្រាប់បោះក្បាច់នោះទេ ជាមួយស្នាដៃដ៏ប៉ិនប្រសប់ ពួកគាត់ឆ្លាក់ដោយដៃផ្ទាល់នូវក្បាច់ភ្ញីភ្លើងតាមលើជញ្ជាំងថ្មឬឈើជាដើម ដើម្បីធានានូវភាពជាប់ធន់បានយូរអង្វែង។

នៅលើផ្នែកហោជាង ក្បាច់ភ្ញីភ្លើងបានបង្ហាញជាញឹកញាប់ដូចជាចម្លាក់ដ៏ធំសម្បើម ដែលមានលក្ខណៈសមល្មមតំណាងឱ្យរស្មីនៃបញ្ញាព្រះពុទ្ធ។ នៅតាមបណ្តោយសម្យាបទាំងឡាយ ក្បាច់ភ្ញីភ្លើងបានធ្វើជារំយោលបង្កើតអារម្មណ៍នៃចលនាឥតឈប់ឈរ។ ការតុបតែងបែបនេះធ្វើឱ្យដំបូលដ៏ធំសម្បើមមានសភាពស្រាល ហាក់ដូចជាកំពុងហោះហើរក្នុងលំហអាវកាស។

យោងតាមសិប្បករ Khmer ជាច្រើន ក្បាច់ភ្ញីភ្លើងគឺពិបាកទាំងក្នុងការគូរ និងឆ្លាក់ ប៉ុន្តែដោយដៃដ៏ប៉ិនប្រសប់ ពួកគាត់បានបង្កើតផលិតផលដ៏ចម្លែកៗដែលប្រកបដោយអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ប្រពៃណីជាតិ។

មិនត្រឹមតែសម្រាប់ផ្នែកខាងលើប៉ុណ្ណោះទេ ក្បាច់ភ្ញីភ្លើងថែមទាំងបានកំណត់រូបរាងលំហនៅក្នុងកម្រិតភ្នែកសម្រាប់អ្នកទស្សនាផងដែរ។ ក្បាលសសរនីមួយៗបានឆ្លាក់យ៉ាងវិចិត្រ ធ្វើឱ្យសសរមើលទៅហាក់បីដូចជា “បង្គោលចក្រវាឡ” ដែលកំពុងដុះដាល ដើម្បីទ្រទ្រង់ដំបូលវត្តដ៏ពិសិដ្ឋ។ ក្របទ្វារចេញចូល និងបង្អួចក៏ត្រូវបានហ៊ុំព័ទ្ធដោយក្បាច់ភ្ញីភ្លើងផងដែរ។ ទាំងនេះបានប្រែក្លាយទៅជាច្រកទ្វារនៃវិញ្ញាណ ដែលកំណត់ព្រំដែនរវាងលោកិយ និងពុទ្ធភូមិ។ សូម្បីតែបល្ល័ង្កព្រះពុទ្ធ ដែលជាទីតាំងដ៏ពិសិដ្ឋបំផុត ក៏ត្រូវបានតុបតែងដោយក្បាច់នេះដែរ ដែលតំណាងឱ្យដែនដីដ៏ពិសិដ្ឋដែលបានបំភ្លឺដោយប្រទីបនៃព្រះធម៌។

ពីមុន ការតុបតែងលម្អវត្តអារាមច្រើនតែឆ្លងកាត់សិល្បៈគំនូរ ឬការចាក់ពុម្ពសម្រាប់ក្បាច់ភ្ញីផ្សេងៗ ឥឡូវនេះដោយការច្នៃប្រឌិត សិប្បករ Khmer ទាំងឡាយបានបង្កើតផលិតដ៏ចម្លែកៗជាច្រើនទៀតផង។

ដូច្នេះ ក្បាច់ភ្ញីភ្លើងមិនមែនជារចនាបថតុប​តែងដាច់ដោយឡែកនោះទេ។ វាជាប្រព័ន្ធភាសានៃចក្ខុវិស័យតែមួយដែលហូរភ្ជាប់ពីគ្រឹះរហូតដល់ដំបូលនៃវត្តខ្មែរ។ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ក្បាច់ដែលមានលក្ខណៈជានមិត្តរូបនេះ វិចិត្រករ Khmer បានបង្រួបបង្រួមស្ថាបត្យកម្ម និងចម្លាក់បញ្ចូលគ្នាមួយ។ រចនាបថនៃការតុបតែងនេះបង្កើតបានជាសំណង់ដែលមិនត្រឹមតែរឹងមាំខាងសម្ភារៈប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងធ្វើឱ្យរំជួលដល់ជីវិតស្មារតី និងនាំមកនូវថាមពលដ៏ខ្លាំងក្លាទៀតផង៕

Đờ Ni - Danh Điệp

ប្រភពធនធានសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍

ប្រព័ន្ធវត្តអារាម Khmer ទាំងឡាយបានចាត់ទុកជាស្ថាប័នវប្បធម៌ដ៏ពិសេស និងជាទីកន្លែងដែលប្រមូលផ្តុំការជំនឿ សិល្បៈ និងបញ្ញាប្រជាប្រិយរបស់បងប្អូនជនជាតិ Khmer។ មិនត្រឹមមានតួនាទីជាមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់សកម្មភាពសហគមន៍ប៉ុណ្ណោះទេ វត្ត Khmer ទាំងឡាយនៅខេត្ត Cà Mau ជាមួយតម្លៃវប្បធម៌ និងស្ថាបត្យកម្មដ៏ល្អឯក ថែមទាំងជាសក្តានុភាពសម្រាប់អភិវឌ្ឍប្រភេទទេសចរណ៍ជំនឿផ្លូវចិត្ត និងសិក្សាស្វែងយល់ទៀតផង។

បំភ្លឺប្រទីបបេតិកភណ្ឌផ្តើមឆាកសម្តែងជូនដល់សហគមន៍

សិល្បៈរបាំប្រជាប្រិយ Khmer គឺជាឃ្លាំងវប្បធម៌ដ៏មានតម្លៃរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer ។ នៅខេត្តកាម៉ាវ ក្រុមសិល្បៈ Khmer ខេត្ត បាននិងកំពុងក្លាយជាបទីង្អែកដ៏រឹងមាំ ជាទីកន្លែងដែលបណ្តាតម្លៃប្រពៃណីទទួលបានការអភិរក្ស ផ្សព្វផ្សាយ និងបន្តវេនសម្រាប់ជីវភាពរស់នៅនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដោយការលះបង់ និងអុជបំភ្លឺប្រទីបខាងចំណង់ចំណូលចិត្តដ៏មោះមុតរបស់សិល្បករ សិល្បការិនីគ្រប់រូប។

កន្លែងទេសចរណ៍វប្បធម៌ ជំនឿផ្លូវចិត្ត

វត្តសុរិយារាម មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Cái Giá ឃុំ Hưng Hội ត្រូវបានផ្តើមកសាងរយៈកាលជិត ១ សតវត្ស៍មកហើយ ប៉ុន្តែនូវរក្សាស្ថាបត្យកម្មប្រពៃណីបុរាណដ៏អស្ចារ្យរបស់ខ្លួន។ នេះមិនត្រឹមតែជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃសកម្មភាពសាសនាសម្រាប់ខាងព្រះពុទ្ធសាសនិក Khmer ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបានរួមចំណែកដល់ការអភិរក្ស និងលើកតម្កើងតម្លៃវប្បធម៌ដ៏ល្អផូរផង់របស់សហគមន៍ជនជាតិទៀតផង។

រក្សាអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ និងផ្សព្វផ្សាយទេសចរណ៍

ការអភិរក្សអត្តសញ្ញាណជាតិ និងពង្រីកលក្ខណៈវប្បធម៌ប្រពៃណី Khmer កំពុងក្លាយជាសរសៃឈាមតភ្ជាប់រវាងសហគមភូមិស្រុកនៅ Cà Mau។ ក្នុងដំណើរការនោះ នារី Khmer គ្រប់រូបជាមួយស្នាដៃដ៏ប៉ិនប្រសព្វ និងស្មារតីឈ្លាសវៃក្នុងការរក្សាសម្បត្តិវប្បធម៌កំពុងរួមចំណែកស្តារជីវភាពវប្បធម៌ដ៏វិសេសវិសាល នាំមកនូវតម្លៃសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍ភូមិស្រុក។

រួមកម្លាំងអភិរក្សវប្បធម៌ប្រពៃណី

ជីវភាពវប្បធម៌របស់ជនរួមជាតិភាគតិចនៅ Cà Mau មានភាពសម្បូណ៌បែបខ្លាំងណាស់ បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់តាមរយៈពិធីបុណ្យប្រពៃណីជាហូរហែ។ ពិធីបុណ្យនីមួយៗមិនត្រឹមតែជាលទ្ធផលនៃដំណើរការច្នៃប្រតិដ្ឋ និងផ្ញើនូវក្តីបំណងប្រាថ្នាដ៏ល្អប្រសើរប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងប្រកបដោយស្មារតីសហគមន៍ទៀតផង។ អាស្រ័យការសាមគ្គីភាព និងស្មារតីទទួលខុសត្រូវរបស់ប្រជាជន តម្លៃវប្បធម៌បានថែរក្សា និងលើកកម្ពស់ ព្រមទាំងបង្កើតបានជាផលិតផលវប្បធម៌ដ៏ពិសេសសម្រាប់បម្រើដល់ការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍នៅភូមិភាគទៀតផង។

ភាពពិសេសនៃទូក.ង

ក្នុងវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់ជនរួមជាតិ Khmer ទូក.ងមិនត្រឹមតែជាទូកធម្មតាប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជាវត្ថុដ៏ពិសិដ្ឋដែលមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ខាងជំនឿទៀតផង។

អភិរក្សសិល្បៈល្ខោនយូកេ

សិល្បៈល្ខោនយូកេ ជាអាហារខាងស្មារតីដែលមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់ប្រជាជន Khmer Nam Bộ និយាយរួម ខេត្ត Cà Mau និយាយដោយឡែក។ ប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ ការអភិវឌ្ឍសង្គម និងការផ្លាស់ប្តូរខាងជីវភាពរស់នៅ ព្រមទាំងការរួមបញ្ចូលគ្នាបានធ្វើឱ្យទម្រង់សិល្បៈនេះសាបរលាបបន្តិចម្តងៗ ដូច្នេះហើយពិតជាចាំបាច់ខ្លាំងណាាស់សម្រាប់ការរួមកម្លាំងរបស់សង្គមទាំងមូល ដើម្បីការពារបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ដ៏វិសេសវិសាលរបស់ជនរួមជាតិ Khmer។

រួមចំណែករីកសាយភាយតម្លៃវប្បធម៌បណ្តាជនជាតិ

បានបង្កើតនិងដំណើរការសកម្មភាពតាំងពីឆ្នាំ ២០១០ សាខាសមាគមអក្សរសិល្ប៍បណ្តាជនជាតិ ចំណុះសម្ព័ន្ធភាពសមាគមអក្សរសិល្ប៍ខេត្ត Bạc Liêu (ចាស់) ពីសមាជិក ៧ នាក់ដំបូង មកដល់ពេលនេះអភិវឌ្ឍបាន សមាជិក ៣៤នាក់ (សមាជិក៣៣ នាក់ជាជនជាតិខ្មែរ ក្នាក់ជាជនជាតិចិន) ធ្វើសកម្មភាពលើវិស័យជាច្រើនដូចជា៖តែងនិពន្ធស្រាវជ្រាវសម្តែង។ល។ សាខាសមាគមមាន សមាជិក ២០នាក់ ជាសមាជិកសមាគមអក្សរសិល្ប៍បណ្តាជនជាតិភាគតិច Việt Nam។

ប្តេជ្ញាតស៊ូរក្សា "ព្រលឹង" សិល្បៈជនជាតិ

មិនត្រឹមតែរួមចំណែកក្នុងការបង្កើតសិល្បៈប៉ុណ្ណោះទេ សិល្បករជនជាតិភាគតិចជាច្រើនរូបនៅខេត្ត Cà Mau តែងខិតខំប្រឹងប្រែងរក្សា បង្រៀន និងផ្សព្វផ្សាយនូវតម្លៃវប្បធម៌ប្រពៃណីទៀតផង ។ ដោយក្តីស្រឡាញ់ និងទឹកចិត្តមានចំពៅះវប្បធម៌ ពួកគាត់បានរួមចំណែកអភិរក្សបេតិកភណ្ឌ បង្កើនក្តីមោទនភាពជាតិ ព្រមទាំងពង្រីកសក្តានុពលវប្បធម៌ Khmer - Hoa ក្នុងការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍នៅមូលដ្ឋាន ។

រក្សាភ្លើងវប្បធម៌ Khmer ដើម្បីលំនឹងនៃខ្សែជីវិតទំនើប

ការរក្សាខ្សែជីវិតនៃសម័យទំនើបដែលកំពុងជ្រាបពេញពាសនៅតាមភូមិស្រុកនៃតំបន់ជនបទ បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer នៅ Cà Mau នៅតែរក្សា និងបន្តការអភិរក្សតម្លៃវប្បធម៌ដែលដូនតាបបានន្សល់ទុក។ ដូចជាប្រភពនៃសរសៃដែលហូរមិនចេះចប់ អត្តសញ្ញាណ Khmer នៅតែហូរចូលយ៉ាងស្ងៀមស្ងាត់ក្នុងជីវិតបច្ចុប្បន្ន ស្ងប់ស្ងាត់ អត្ថន័យជ្រាលជ្រៅ សាមញ្ញ តែបង្កប់ដោយមោទនភាពជាតិ។