Truyền hình
LTS: Ký ức là chuyện đã đi qua, đã trở thành quá khứ… Nhưng những gì đã được gọi tên là “ký ức” thì dù vui hay buồn, được hay mất cũng sẽ đọng lại trong chúng ta những cảm xúc không thể nào quên, có khi cả đời còn mang theo. Là ký ức về một thời bom đạn, ký ức về những năm tháng tuổi thơ bên ông bà, cha mẹ; những hoài niệm về một mối tình thơ, những kỷ niệm với bè bạn, những trải nghiệm trong nghề nghiệp…
Báo Bạc Liêu mở chuyên mục “Ký ức một thời” gom nhặt những câu chuyện như vậy để chúng ta cùng sống cho hiện tại mà không quên quá khứ. Vì quá khứ có những điều, những bài học quý giá, đáng trân trọng, chắt chiu!
Bài viết cộng tác cho chuyên mục xin gửi về địa chỉ email: camthuybbl@gmail.com. Ban Biên tập Báo Bạc Liêu rất mong độc giả gần xa tham gia cộng tác!
MỘT LỜI HẸN KHÓ QUÊN
Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược và bọn tay sai, mỗi tên đất, tên làng, mỗi dòng sông, cánh đồng hay rừng cây, chiến hào đều ghi đậm những kỷ niệm, chiến công không thể nào quên. Vì tất cả đều là dấu tích của một thời hào hùng “thà hy sinh tất cả chứ quyết không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”.
Khoảng tháng 2/1974, tôi vào học Trường bổ túc văn hóa huyện Hồng Dân (đóng tại Lái Viết, xã Ninh Quới) và được phân công làm lớp phó phụ trách học tập. Thời chiến tranh, việc học tập gần như không có ngày Chủ nhật, cứ tính từ thứ Hai rồi đến ngày thứ… mười mới được nghỉ một ngày, rồi cứ thế tính tiếp. Ngày nghỉ, học viên phải đi lao động cải hoạt: đào hầm, làm công sự tránh phi pháo giặc, đi chở nước uống, mò cá, hái rau rừng cho bếp ăn tập thể. Mọi người thi đua nhau làm để được bầu chọn là học viên học tập tốt, lao động tốt, được biểu dương trước lớp là mừng lắm!
Đó là một ngày vào khoảng tháng 4 âm lịch năm 1974, lớp tôi đi lao động cải hoạt. Sáng sớm, chúng tôi đi từ trường ra phía sau là đất ruộng, đang đi bỗng có tiếng hô lớn “các em dừng lại, không được đi lối này!”. Nhìn thấy trước mắt toàn là bộ đội, tôi quay sang bảo các bạn: “Vậy mình trở lại đi đường trong đi”. Tôi vừa quay bước đi thì một anh bộ đội bước tới gần chỗ tôi, hỏi: “Các em từ đâu đến?”, “Dạ tụi em đang học ở trường phía trong kia”, tôi trả lời. Anh giải thích các anh đang tập luyện quân sự do đó không ai được vào khu vực này. Rồi anh hỏi tôi quê ở đâu, gia đình có ai theo cách mạng không… Tôi nhanh chóng nhận ra anh là bộ đội Bắc Việt nên không ngần ngại kể anh nghe về gia đình mình. Tôi kể: “Quê em ở Trưởng Tòa, thuộc vùng tạm chiếm của giặc. Ba em đi kháng chiến, anh Ba, chị Tư và anh Năm đều hy sinh vì cách mạng, chị Sáu là cán bộ giao bưu huyện. Trước khi em thoát ly gia đình, tên trưởng ấp đã cử người gửi giấy báo gọi đến đồn trình diện tham gia lính phòng vệ dân sự. Mẹ báo cho ba, ba em viết thư về bảo phải tổ chức đưa em vào vùng giải phóng ngay, không để em đi phòng vệ được. Gia đình đã hy sinh vì sự nghiệp cách mạng, không thể để em làm phòng vệ cầm súng chống lại cách mạng…”. Anh hỏi: “Bây giờ mẹ ở nhà với ai?”, tôi nói: “Mẹ ở với 3 đứa em còn rất nhỏ. Em đi rồi không ai phụ hợ mẹ nữa”. Nói đến đây, anh nắm chặt tay tôi rồi kéo tôi ngồi xuống cạnh bên cái hầm trốn phi pháo, anh hỏi tên, tôi nói “em tên Chiến”, rồi anh bảo anh tên Tân. “Chiến ơi, khi nào độc lập, không còn chiến tranh, anh sẽ đến tìm em và thăm mẹ”. Anh nghẹn ngào rồi siết tay tôi. Tôi nén lòng ngước lên nhìn cây đủng đỉnh. Tôi kể với anh Tân rằng loại cây này để dành trang trí cho rạp đám cưới đẹp lắm. Anh nhìn tôi trìu mến hẹn tôi có dịp sẽ gặp lại. Chúng tôi chia tay nhau từ đó… Sau đó ít hôm tôi quay lại thì không còn thấy bóng dáng các anh nữa. Tôi nhìn cây đủng đỉnh mà nhớ anh vô cùng…
Đến tháng 9/1974, lớp bế giảng. Tôi về làm du kích xã cho đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng. Sau giải phóng, tôi luôn tìm cách hỏi thăm tin tức đơn vị mà tôi đã gặp. Một số anh em nói đó là đơn vị chủ lực D2 hay D10 gì đó. Tôi trông mãi mà không thấy anh Tân về “tìm em và thăm mẹ” như lời anh đã hẹn. Có người nói “đất nước hòa bình rồi chắc anh ấy phải về quê với gia đình, làm sao mà tìm chú mày nữa”. Còn tôi, tôi vẫn không tin anh quên lời hẹn!
Năm 1993, lúc đó tôi là Bí thư Huyện ủy Hồng Dân. Khi công tác về Ninh Thạnh Lợi, bất chợt nhìn thấy cây đủng đỉnh, tôi đã kể lại câu chuyện này cho Hai Đức (Bí thư Đảng ủy xã Ninh Thạnh Lợi) nghe. Tôi nhờ anh chọn 2 cây để tôi đem về trồng tại trụ sở Huyện ủy. Sau đó ít hôm, Hai Đức gửi 2 cây đủng đỉnh cho tôi và chính tay tôi trồng trước trụ sở Huyện ủy Hồng Dân (nay là trụ sở Huyện ủy Phước Long). Trồng được khoảng một năm thì một cây chết, một cây còn sống đến giờ…
“Anh Tân ơi! Có phải anh đã anh dũng hy sinh vì nước? Em hồi tưởng lại câu chuyện này và mãi khắc ghi lời hẹn của anh với tất cả tấm lòng biết ơn sâu sắc! Cảm phục biết bao các anh bộ đội “sinh Bắc - tử Nam” với khối óc và trái tim cháy bỏng lòng yêu nước để hiên ngang trước kẻ thù”. Mỗi khi tôi viếng nghĩa trang, đứng trước hàng ngàn nấm mồ có tên và không tên trên mặt đất và trong lòng đất Hồng Dân, Bạc Liêu, tôi lại bồi hồi xúc động nhớ về những chiến sĩ cộng sản kiên cường đã vĩnh viễn nằm đó để dân tộc ta mãi ngẩng cao đầu, đất nước vươn mình đi tới. Nhớ, để nguyện tiếp bước các anh, sống, công tác, lao động sao cho xứng đáng với những hy sinh mà Tổ quốc đã ghi công!
Và cho đến bây giờ, tôi vẫn mong có một ngày anh Tân tìm về gặp tôi…
Trương Minh Chiến
(Nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bạc Liêu)
Xem thêm bình luận