Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ vừa được Quốc hội thông qua, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Trong đó, quy định về điểm và trừ điểm đối với giấy phép lái xe (GPLX) đang được dư luận quan tâm, nhất là đối tượng tài xế trong lĩnh vực vận chuyển hành khách, hàng hoá, bởi đây là biện pháp vừa mang tính răn đe, vừa mang yếu tố nhân văn, tạo điều kiện để người hành nghề tài xế không mất việc khi vô tình vi phạm các lỗi về trật tự, an toàn giao thông (TTATGT).
- Từ ngày 1/6: Giấy phép lái xe được xác thực trên ứng dụng VNeID là hợp lệ
- Nhan nhản hành vi dùng điện thoại khi lái xe
- Quy định mới mang tính nhân văn
- Xử lý mạnh hơn nữa lái xe vi phạm tốc độ
Theo đó, Bộ Công an đưa ra đề xuất 189 hành vi, nhóm hành vi trừ điểm trên GPLX. Ðáng chú ý là 28 hành vi, nhóm hành vi bị trừ 12 điểm (tức là trừ hết số điểm trên GPLX). Ðó là các vi phạm mang tính chất cố ý, nguy cơ tiềm ẩn tai nạn giao thông cao như điều khiển phương tiện khi có nồng độ cồn vượt mức khung cao nhất, có chất ma tuý; chở hàng vượt quá tải trọng cho phép (vượt quá 150% ghi trong giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật); hành vi chạy quá tốc độ trên 35 km/h, lạng lách đánh võng, đua xe trái phép...
Vi phạm điều khiển phương tiện có nồng độ cồn vượt mức khung cao nhất; có chất ma tuý cũng là 1 trong 28 hành vi, nhóm hành vi bị trừ 12 điểm (tức là trừ hết số điểm trên GPLX). (Ảnh minh hoạ)
Riêng đối với hành vi, nhóm hành vi bị trừ dần điểm, chưa hết điểm trên GPLX, người vi phạm sẽ tiếp tục được điều khiển phương tiện tham gia giao thông, không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh, cũng như công ăn việc làm của người dân.
Anh Nguyễn Hoàng Khang, ngụ Phường 1, TP Cà Mau, tài xế chuyên kinh doanh xe tải chở thuê hàng hoá, chia sẻ: “Do không để ý, tôi cũng đã từng vi phạm lỗi chạy quá tốc độ trên 10 km/h, bị giữ GPLX hơn 1 tháng. Bị giữ GPLX đồng nghĩa với mất việc, ảnh hưởng nhiều đến thu nhập của gia đình. Bởi đối với những người chạy xe thuê kiếm sống như tôi, nếu vô tình vi phạm, bị tạm giữ GPLX là coi như mất thu nhập. Cho nên, việc đề xuất trừ điểm GPLX, tôi thấy rất hay và hợp lý, nếu vi phạm bị trừ điểm 1 lần cũng như là lời cảnh tỉnh để cánh tài xế kỹ càng hơn trong quá trình tham gia giao thông”.
Ðồng quan điểm, ông Lê Thanh Ðiền, tài xế xe tải chở thuê, ngụ Phường 9, TP Cà Mau, cho rằng: “Ðã làm nghề tài xế này thì rất khó tránh việc sai sót, do đó việc áp dụng trừ điểm sẽ hợp lý hơn đối với những người chuyên làm nghề này. Khi vi phạm nhẹ, bị trừ điểm, vậy cũng còn cơ hội tiếp tục lái xe kiếm sống. Nói thật, đối với nghề tài xế, khi vi phạm là sợ lắm rồi, nên khi nhìn vào số điểm bị trừ thì người tài xế sẽ thận trọng hơn, trách nhiệm hơn, tránh những lỗi vi phạm để bị trừ điểm thêm”.
Theo dự thảo nghị định quy định việc trừ điểm GPLX, đây không phải là hình thức xử phạt vi phạm hành chính. Theo đó, hành vi vi phạm bị trừ điểm GPLX (khi chưa hết 12 điểm) thì sẽ không áp dụng hình thức xử phạt tước quyền sử dụng GPLX. Ðây cũng là điểm nổi bật được người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đồng thuận và đánh giá cao, nhất là những người chuyên hành nghề tài xế, qua đó tạo điều kiện để họ không gián đoạn trong công việc của mình.
Việc trừ điểm GPLX (chưa trừ hết điểm) tài xế có thể tiếp tục công việc của mình, vừa thể hiện tính văn minh, hiện đại, vừa tạo điều kiện để giáo dục, động viên việc chấp hành luật của người tham gia giao thông.
Theo đánh giá chung của ngành chuyên môn, về cơ bản 189 hành vi, nhóm hành vi được đề xuất trừ điểm thay vì tước quyền sử dụng GPLX, đã được tính toán rất sát với tình hình thực tế. Bên cạnh đó, các điểm trừ này được lấy căn cứ từ tính chất, mức độ nguy hiểm của từng hành vi vi phạm cụ thể. Do đó, việc áp dụng này vẫn mang được tính răn đe, cũng vừa mang được tính tuyên truyền giáo dục, động viên việc chấp hành pháp luật về TTATGT thông qua mỗi lần trừ điểm.
Quy định về phục hồi điểm GPLX:
1. Ðối với trường hợp chưa bị trừ hết điểm và không bị trừ điểm trong thời hạn 12 tháng từ ngày bị trừ điểm gần nhất: Khi đủ thời hạn 12 tháng, người lái xe có GPLX đảm bảo các điều kiện quy định tại khoản 2, Ðiều 58, Luật TTATGT đường bộ thì hệ thống cơ sở dữ liệu trừ điểm GPLX sẽ tự động phục hồi 12 điểm cho GPLX đó trên hệ thống cơ sở dữ liệu.
2. Ðối với trường hợp bị trừ hết điểm, người đó phải tham gia kiểm tra sát hạch nội dung kiến thức về Luật TTATGT đường bộ được quy định tại khoản 3, Ðiều 58, Luật TTATGT đường bộ. Ngay sau khi có xác nhận về kết quả đạt yêu cầu của cơ quan kiểm tra thì hệ thống cơ sở dữ liệu trừ điểm GPLX sẽ phục hồi đủ 12 điểm cho GPLX đó.
Lê Chí