ĐT: 0939.923988
Thứ sáu, 1-11-24 09:22:10
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Căn cứ lòng dân

Báo Cà Mau (CMO) Đến nay, đã 48 năm trôi qua, kể từ ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam (30/4/1975-30/4/2023), nhưng trong tâm tư, tình cảm tôi không bao giờ quên những kỷ niệm của khoảng thời gian dài tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng dân tộc.

Tôi được sự may mắn và vinh dự là những ngày đầu thời tấm bé được sống, tập tành làm việc gần gũi với các đồng chí (cha, chú) là cán bộ lãnh đạo chủ chốt của tỉnh Cà Mau (Tỉnh uỷ), cùng với các bộ phận phục vụ, bảo vệ trực tiếp cho Tỉnh uỷ.

Nhớ lại, những ngày đầu tháng 5/1965, kết thúc năm học, từ Trường Nội trú Cà Mau - Ninh Bình (khoá I), tôi được các đồng chí lãnh đạo Văn phòng Tỉnh uỷ nhận về công tác tại Văn phòng Tỉnh uỷ, với nhiệm vụ học đánh máy chữ (máy cơ). Lúc bấy giờ, cơ quan đóng tại ấp Công Ðiền (cặp sông Ông Ðốc), xã Phong Lạc, huyện Mười Tế (nay là huyện Trần Văn Thời). Tôi được biết, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt Tỉnh uỷ làm việc trong khu vườn lớn gần đập kênh Chống Mỹ (hướng ra sông Ông Ðốc).

Các bộ phận khác như: Văn phòng Tỉnh uỷ, bộ phận bảo vệ sức khoẻ, mã thám, cơ yếu, điện đài, giao liên, đại đội phòng thủ bảo vệ Tỉnh uỷ... đều ở nhà dân. Tuỳ theo công việc phục vụ cụ thể, mỗi bộ phận có căn nhà nhỏ làm việc ở sau vườn.

Nhân dân Ấp 6, xã Khánh Lâm làm ra nhiều gạo phục vụ cho chiến trường. (Ảnh tư liệu: 30/6/1970).

Với lực lượng khá đông, lại ở cặp bờ sông Ông Ðốc, tuyến sông này thỉnh thoảng có tàu sắt của địch chạy từ đồn cửa sông Ông Ðốc về tiểu khu Cà Mau và ngược lại.

Ðến giữa năm 1965, toàn bộ lực lượng từ Tỉnh uỷ và các cơ quan, đơn vị phục vụ đều dời về căn cứ Tỉnh uỷ ở Xóm Mới, ấp Xẻo Ðước, xã Phú Mỹ, huyện Năm Cứng (nay là huyện Cái Nước và Phú Tân). Tôi nghe các đồng chí Tỉnh uỷ lớn tuổi kể là sau những năm 1960, căn cứ Tỉnh uỷ có từ lúc ở ấp Ðất Cháy, xã Phong Lạc, huyện Mười Tế, sau đó dời qua Xóm Mới, ấp Xẻo Ðước, xã Phú Mỹ, huyện Năm Cứng. Từ địa điểm Tỉnh uỷ chọn làm căn cứ cách đồn Thị Kẹo dưới 5 km, cả một tuyến dài các đồng chí lãnh đạo Tỉnh uỷ bố trí “Ðại đội phòng thủ Tỉnh uỷ” chốt bảo vệ 24/24 từ hướng đồn Thị Kẹo lên. Từ nơi căn cứ này, mỗi ngày đều có người ra, vào chợ Cà Mau (tiểu khu An Xuyên).

Toàn bộ lực lượng phục vụ, bảo vệ đều ở nhà dân, cùng ăn, cùng ở, cùng làm với từng gia đình. Riêng các đồng chí lãnh đạo chủ chốt Tỉnh uỷ (có cả đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ) sống và làm việc ở những căn nhà trong rừng chồi, sau vườn nhà dân. Ðịa điểm mỗi lần họp Ban Chấp hành Tỉnh uỷ ở hội trường được xây dựng trong khu vườn ông Ba Nhãn, ấp Cây Me, xã Phú Mỹ, huyện Năm Cứng, nơi này cách đồn kinh xáng Thọ Mai khoảng  5 km.

Sau một thời gian, từ căn cứ Tỉnh uỷ ở Xẻo Ðước, Tỉnh uỷ và các cơ quan, đơn vị trực thuộc lại dời về làm việc ở xã Phong Lạc, huyện Mười Tế. Lúc bấy giờ, Ban Chấp hành Tỉnh uỷ họp ở hội trường trong cụm rừng đước ở gần đầu kênh Lung Trường, giáp với kênh xáng Thị Kẹo.

Những địa danh Tỉnh uỷ và các cơ quan, đơn vị trực thuộc trực tiếp ở như: Lung Trường, Rạch Bần, Ðất Cháy, Vịnh Dừa, xã Phong Lạc, huyện Mười Tế. Mũi Ông Lục, Cái Chim, lô rừng 388 thuộc huyện Năm Cứng. Rạch Cây Thơ, rạch Bù Mắc, rạch Ông Kiểng, rạch Nước Lên, rạch Cái Ðuốc, vườn kiểng Ông Ðơn thuộc huyện Duyên Hải (nay là huyện Ngọc Hiển). Kinh Năm, Thanh Tùng thuộc huyện Tư Kháng (nay là huyện Ðầm Dơi). Ðến những ngày chuẩn bị cho đợt Tổng tiến công tết Mậu Thân năm 1968 và chiến dịch Xuân - Hè năm 1972, có lúc đóng ở xóm Công  Nghiệp, Rạch Lăng, kênh Ông Tự, Cái Rắn, Nhà Phấn... Ðến nay, có đầy đủ những cơ sở để chúng ta khẳng định rằng: Nơi các đồng chí Tỉnh uỷ Cà Mau sống và chiến đấu, lãnh đạo, chỉ đạo cuộc cách mạng giải phóng dân tộc thời chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn, lâu nhất là tại Căn cứ Tỉnh uỷ ở Xẻo Ðước, huyện Năm Cứng.

Vì quê hương ngày đêm không mỏi. (Ảnh tư liệu: đầm Bà Tường 1968).

Vào thời điểm lịch sử, khi Tổng thống Dương Văn Minh thay mặt chế độ cũ nguỵ quân, nguỵ quyền Sài Gòn tuyên bố đầu hàng Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam và quân giải phóng miền Nam Việt Nam, từ căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Ðước này, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt Tỉnh uỷ Cà Mau cùng các cơ quan, đơn vị trực thuộc cấp tốc hành quân ra tiếp thu tiểu khu An Xuyên tại chợ Cà Mau.

Nhìn lại quá khứ trước năm 1975, cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng dân tộc của Nhân dân ta diễn ra vô cùng ác liệt. Mật độ bom đạn, hệ thống đồn bót dày đặc, vùng giải phóng có lúc bị thu hẹp, gây không ít khó khăn cho hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh uỷ Cà Mau.

Trước tình hình khó khăn như vậy, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của Tỉnh uỷ Cà Mau và các cơ quan, đơn vị trực thuộc vẫn lãnh đạo, chỉ đạo xuyên suốt cuộc cách mạng ở tỉnh, góp phần cùng cả nước giành thắng lợi hoàn toàn, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Một minh chứng được đúc kết, rút ra từ thực tiễn, cho phép ta khẳng định rằng: Tỉnh uỷ Cà Mau tồn tại đảm bảo bí mật tuyệt đối an toàn, ngoài trách nhiệm phục vụ tích cực của các cơ quan, đơn vị trực thuộc, còn có một bí quyết chủ yếu là nhờ “dựa vào căn cứ lòng dân”, luôn được Nhân dân bảo bọc, che chở. Nếu không có “Căn cứ lòng dân”, mọi thông tin, bí mật được rò rỉ ra ngoài thì kẻ thù bằng nhiều thủ đoạn như: bom, đạn biệt kích, đổ quân càn quét bất cứ lúc nào.

Những địa điểm, vùng căn cứ của Tỉnh uỷ Cà Mau như tôi vừa nêu trong bài viết này, ắt không tránh khỏi những nơi còn sót, sẽ tiếp tục bổ sung, mong sự chia sẻ và thông cảm.

Qua bài viết này, tôi tin chắc rằng, từ đáy lòng mình, ở thế hệ hiện tại và các thế hệ mai sau, sẽ mãi mãi lưu truyền và trân trọng, ghi ơn công lao vô cùng to lớn, quý giá của “Căn cứ lòng dân” ở quê hương Cà Mau, nơi mảnh đất cuối trời cực Nam Tổ quốc.

Cà Mau, tháng 4 năm 2023

 

Phạm Thạnh Trị

(Nguyên Phó bí thư Tỉnh uỷ, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Minh Hải - tỉnh Cà Mau)

 

Những "ngôi nhà cách mạng"

Thời chiến tranh chống giặc ngoại xâm, Cà Mau là căn cứ địa đặc biệt quan trọng đối với phong trào cách mạng cả nước. Từ thành thị đến làng rừng có rất nhiều địa điểm ghi dấu ấn, nay là di tích lịch sử cách mạng.

Chuyện xin giống cây vú sữa trồng ở Phủ thờ Bác

Tại Phủ thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, xã Trí Lực, huyện Thới Bình (mọi người thường gọi thân thương là “Phủ thờ Bác xã Trí Lực”), hiện có cây vú sữa được nhân giống từ cây vú sữa của má Lê Thị Sảnh (Ấp 10, xã Trí Phải, huyện Thới Bình) gửi Tiểu đoàn 307 mang ra miền Bắc tặng Bác Hồ trên chuyến tàu tập kết năm 1954. Cây vú sữa này cũng đã cho trái từ mấy chục năm qua, khắc sâu thêm tình cảm thiêng liêng của người dân Cà Mau đối với Bác. Thế nhưng, chuyện xin cây vú sữa mang về trồng như thế nào và từ khi nào, cũng là thắc mắc của nhiều người.

Vụ thảm sát Cái Sắn qua lời kể của nhân chứng U100

Ông Phạm Văn Quang (Hai Quang), Chủ tịch Hội Khuyến học huyện Thới Bình, là người tâm huyết với công tác khuyến học, hầu như khóm, ấp nào trong huyện cũng có bước chân ông. Một hôm, ông phấn khởi điện cho tôi: “Chú biết có ông cụ này tuổi hơn 90, còn minh mẫn lắm, biết rất nhiều chuyện xưa của vùng đất Thới Bình, trong đó có vụ thảm sát ở Cái Sắn. Sắp xếp rồi chú đưa đi gặp cụ”.

Việt Nam trân trọng độc lập, phát triển bền vững

Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố trước quốc dân, đồng bào và toàn thế giới ngày 2/9/1945 đã khẳng định Việt Nam là một quốc gia tự do, độc lập. Ở đó người dân có quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc… Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đến nay chúng ta ngày càng có cơ sở vững chắc để khẳng định sự thật chúng ta đã trở thành nước tự do độc lập, người dân ngày càng ấm no hạnh phúc…

Tự hào 79 mùa thu lịch sử

Cách đây 79 năm, với thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Ðộc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà, ngày 2/9/1945 trở thành ngày Tết độc lập đầu tiên của Tổ quốc trong thời đại Hồ Chí Minh - thời đại của độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; Nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước với ánh sáng chân lý của sự nghiệp cách mạng mà Bác Hồ và Ðảng ta soi đường, dẫn lối. Một mùa thu vạch ngang lịch sử, được lịch sử lựa chọn để đi vào bất tử.

Tri ân hai vị lãnh đạo nghĩa quân

Những ngày tháng Tám lịch sử, chúng tôi có dịp tháp tùng cùng Nhà báo Ðỗ Văn Nghiệp (Sáu Sơn), hiện là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Kể chuyện lịch sử (do Bảo tàng tỉnh thành lập) về thăm, thắp hương tại Khu tưởng niệm hai lãnh đạo nghĩa quân, Ðỗ Thừa Luông - Ðỗ Thừa Tự (toạ lạc tại ấp Bùng Binh, xã Hoà Thành, TP Cà Mau) - Di tích lịch sử cấp tỉnh.

Món quà nghĩa tình tri ân mẹ

Thiêng liêng gì bằng Tổ quốc và mẹ. Mẹ đã cống hiến tuổi xuân, tài sản lớn nhất là chồng, là con cho Tổ quốc. Bằng tấm lòng tôn kính, cảm phục, việc xuất bản quyển kỷ yếu "Bà mẹ Việt Nam anh hùng tỉnh Cà Mau” thể hiện trách nhiệm và là món quà mang nặng nghĩa tình của Ðảng bộ và Nhân dân tỉnh Cà Mau gửi đến các Mẹ Việt Nam anh hùng (VNAH) còn sống, thay nén tâm hương dâng lên những mẹ đã khuất.

Chuyện về liệt sĩ nằm lại vùng đất lửa

Cách đây 5 năm, trong chuyến về nguồn cùng Tỉnh đoàn Cà Mau, đó là lần thứ 3 tôi được đặt chân đến Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn (tỉnh Quảng Trị). Mang theo tấm lòng của người con miền Nam đến thắp nén tâm hương cho những vị anh hùng của Tổ quốc, như một sự tình cờ kỳ diệu, giữa hơn 10 ngàn ngôi mộ liệt sĩ nằm lại ở vùng đất lửa, đoàn chúng tôi bất ngờ tìm được một phần mộ đặc biệt. Ðó chính là nơi an nghỉ của Liệt sĩ Nguyễn Ngọc Xinh, quê tại xã Tân Lộc, huyện Thới Bình.

Những địa chỉ thiêng liêng

Trong 2 cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, lớp lớp những người con Cà Mau lên đường đánh giặc, quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Ðể đổi lấy ngày độc lập, chỉ trên quê hương Cà Mau đã có 17.678 liệt sĩ, 16.467 thương binh, 2.510 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, gần 17 ngàn người đang hưởng trợ cấp hằng tháng.

Làm đẹp địa chỉ đỏ

Trải qua hai cuộc chiến tranh ác liệt, xương máu của lớp lớp thế hệ ông cha đã thấm đẫm trên từng tấc đất quê hương. Ðể tưởng nhớ công ơn các anh hùng liệt sĩ, tại các xã, thị trấn trong huyện Ngọc Hiển đều xây dựng các đài tưởng niệm, nhà bia ghi danh liệt sĩ. Những công trình này vừa thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, vừa góp phần giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của dân tộc cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.