Mỗi mùa lúa trên đất nuôi tôm về, xã Trí Lực, huyện Thới Bình, như khoác chiếc áo mới, vừa duyên dáng, vừa căng tràn nhựa sống. Không ai ngờ, xứ đồng đất lung phèn vất vả ngày nào, nay lại là nơi gặp gỡ hợp duyên của cả con tôm và cây lúa. Quả ngọt của nhân duyên ấy bừng lên những mùa vui của người nông dân.
Nói như lời của ông Nguyễn Văn Trung, Chủ tịch UBND xã Trí Lực: “Bà con quê mình giờ ăn Tết là ăn Tết lúa, Tết tôm. Bởi mùa Tết là mùa thu hoạch cùng lúc cả tôm và lúa, nhà nhà sung túc, tràn đầy phấn khởi và kỳ vọng cho vụ mùa bội thu”.
|
Nói về lúa - tôm, vị Chủ tịch UBND xã Trí Lực đúc kết: “Lúa - tôm cũng là câu chuyện thú vị, bởi Cà Mau có 3 hệ sinh thái đan xen nhau, vùng ngọt thì cây lúa, rau màu; vùng mặn thì có tôm, có rừng; còn ở Trí Lực này và một số vùng khác thì nước lợ, con tôm và cây lúa hội ngộ nhau, cùng nhau đồng hành với nông dân. Bởi vậy, về Cà Mau, ghé Trí Lực thì có tất cả những sản vật đặc trưng của quê hương, mà vui hơn nữa là vụ thu hoạch trúng vào dịp cận Tết”. |
Theo lời ông Trung, để cây lúa và con tôm cùng nhau song hành như bây giờ không phải là chuyện dễ dàng. Cây lúa vốn dĩ đã bám rễ lâu đời ở xứ này, nhưng với tập quán canh tác lạc hậu, chất đất phèn khắc nghiệt, đời sống người nông dân cứ chật vật mãi, không khá lên được. Phải đến những năm 90 của thế kỷ trước, cây mía xuất hiện ở vùng Trí Lực, Trí Phải.
“Bà con ở đây coi cây mía là ân nhân, mà mục tiêu cụ thể lắm, chỉ là đủ ăn, thoát nghèo, nhưng đó đã là một sự thay đổi lớn lao. Bởi làm ruộng lúa mùa, một công trúng lắm chừng chục giạ, thì không thể cầm cự nổi chớ đừng nói là vươn lên phát triển”, ông Trung bộc bạch.
Cây mía thoái trào, con tôm bắt đầu lên ngôi. Nông dân Trần Văn Tính, Ấp 9, xã Trí Lực, hồi nhớ: “Quy hoạch của Nhà nước thì nông dân biết chớ, nhưng gặp được con tôm ai cũng mừng rơn. Thế là làm gì có vụ lúa, vụ tôm, mọi người đổ dồn cho con tôm hết. Nhà nào còn mần vụ lúa thì bà con xì xào bàn tán dữ lắm, bởi cái cảnh làm ruộng cực khổ ám ảnh quá”.
Anh Trần Văn Tính, Ấp 9, xã Trí Lực, khẳng định mô hình lúa thơm, tôm sạch mang lại hiệu quả, lợi nhuận vượt trội cho bà con nông dân.
Con tôm là “thần tượng” mới, ban đầu bừng sáng, nhưng sau đó lại cảm thấy lẻ loi và nhiều lúc "nắng - mưa", "may - rủi", vô cùng khó đoán. Ông Chung Minh Oai, nguyên Bí thư Ðảng uỷ xã Trí Lực (2006-2016), kể rằng: “Cây lúa lúc đầu chuyển dịch thất thế, nhưng vẫn có một số bà con kiên quyết gìn giữ. Cảm nhận rõ nhất là mùa Tết này, nhà nào có lúa, thêm tôm thì ăn Tết ngon lành, còn người nuôi tôm độc canh thì đâu bằng được”.
Càng về sau, năng suất con tôm biến động theo hướng tiêu cực, Trí Phải lúc đó đứng trước những lựa chọn mang tính sống còn về mô hình sản xuất làm sao phải hiệu quả, đồng thời mang tính bền vững. Theo lời vị cựu Bí thư Ðảng uỷ xã, cả hệ thống chính trị, những nông dân có uy tín và triển khai hiệu quả mô hình lúa - tôm đã vận động bà con toàn xã với phương châm đơn giản bằng phép tính mà bà con nông dân nào cũng thông suốt, đồng thuận: lúa cộng tôm, nhân lên lợi nhuận.
Thế nhưng, phải giải quyết một bài toán khác: không thể là lúa - tôm của lối canh tác cũ, lạc hậu, năng suất và lợi nhuận thấp. Vậy là lúa thơm, tôm sạch vạch ra một hướng đi mới, một tương lai mới và cũng là lựa chọn của nông dân Trí Lực, không khác được.
Kỹ sư Nguyễn Tấn Toàn, công chức phụ trách công tác khuyến nông xã Trí Lực, cho biết: “Năm nay, tổng diện tích lúa xuống giống của xã là hơn 2.300 ha, trong đó có hơn 1.000 ha giống lúa thơm ST24. Diện tích lúa hữu cơ của địa phương hơn 300 ha; lúa sạch là 1.200 ha và 1.000 ha nuôi tôm đạt chuẩn ASC”. Cũng theo lời anh Toàn, với năng suất và giá cả hiện tại, mỗi héc-ta lúa - tôm bình quân mang về lợi nhuận khoảng 170 triệu đồng cho người nông dân.
Một vụ mùa thắng lợi lớn về cả năng suất và lợi nhuận đã hiển hiện ở Trí Lực. Anh Trần Văn Tính trở lại với câu chuyện của mình: “Với 3,5 ha đất sản xuất, do điều kiện các thửa đất không tập trung, tôi dành 1,2 ha thực hiện mô hình lúa hữu cơ - tôm sạch, so sánh về lợi nhuận thì vượt trội. Nông sản sạch đang là xu hướng của thị trường, nhất là rơi vào cao điểm mùa Tết nên những người làm lúa - tôm thêm phần vững tâm. Phần diện tích đất sản xuất còn lại, tôi tiếp tục đăng ký và mở rộng để thực hiện toàn bộ diện tích cho lúa thơm, tôm sạch”.
Nông dân Trí Lực liên tục thắng lớn vụ lúa - tôm càng xanh dịp cuối năm. Lúa thơm, tôm sạch là lựa chọn, hướng đi hiệu quả, bền vững của vùng đất này. Ảnh: NHẬT MINH - Q.RIN
Hôm chúng tôi đến, đồng đất Trí Lực bắt đầu điểm những vạt lúa cong trái me, lứa tôm càng xanh đang phổng phao lớn từng ngày, chờ đón vụ mùa bội thu. Hẹn với anh Trung cận Tết sẽ về Trí Lực, cùng bà con thu hoạch tôm càng, ăn một bữa đã đời vị thôn quê dân dã và chung vui với người nông dân. Phóng tầm mắt nhìn khắp vùng quê tươi đẹp này, chúng tôi thấy xa hơn là những tính toán lớn lao nhưng đầy đủ cơ sở thực tiễn, khoa học và nhất là sự đồng thuận, ủng hộ, tin tưởng trọn lòng của bà con nông dân về tương lai phát triển.
Mùa xuân theo về trên quê hương Trí Lực cùng mùa vui kết tựu từ mối duyên đẹp giữa cây lúa, con tôm và sức vóc, khát vọng của người nông dân.
Nói về lúa - tôm, vị Chủ tịch UBND xã Trí Lực đúc kết: “Lúa - tôm cũng là câu chuyện thú vị, bởi Cà Mau có 3 hệ sinh thái đan xen nhau, vùng ngọt thì cây lúa, rau màu; vùng mặn thì có tôm, có rừng; còn ở Trí Lực này và một số vùng khác thì nước lợ, con tôm và cây lúa hội ngộ nhau, cùng nhau đồng hành với nông dân. Bởi vậy, về Cà Mau, ghé Trí Lực thì có tất cả những sản vật đặc trưng của quê hương, mà vui hơn nữa là vụ thu hoạch trúng vào dịp cận Tết”.
Phạm Quốc Rin
Xem thêm bình luận