Chọn đề tài gai góc: nạn buôn người và buôn bán nội tạng xuyên biên giới, tiểu thuyết “Có tiếng người trong gió” của Nhà văn Nguyễn Xuân Thuỷ đã cố gắng làm câu chuyện nhẹ đi so với hiện thực tàn khốc về những tội ác phi nhân tính nhưng vẫn đầy ám ảnh đối với người đọc. Từ một quyết định lầm lỡ của tuổi trẻ, cô gái đã mất đi đứa con của mình vào tay bọn buôn người để rồi từ đó, mẹ con cô lưu lạc nơi xứ lạ với những biến cố cuộc đời gần như đẩy họ đến tận cùng của đáy vực…
Mang thai và không được người yêu chấp nhận, ban đầu, cô gái trẻ đã định phá thai nhưng rồi đổi ý khi được người hứa hẹn sẽ chăm lo cho cô đầy đủ cho đến ngày sinh nở. Trong suốt khoảng thời gian đó, bên cạnh diễn biến tâm lý thường gặp của những người mẹ trẻ mang trong mình giọt máu mà mình sắp rời bỏ là “lời” của bào thai đang nằm trong bụng cô.
Từ những ngày mới tượng hình, bào thai bé nhỏ ấy đã biết được mình là một kết quả không ai mong đợi, tuy thế, “nó” vẫn cố bám lấy “sợi dây sinh tử” của mình cho dù có bị bỏ đói, thít chặt, o ép không cho lớn.
Mọi việc dần “dễ thở” hơn khi người mẹ trẻ nhận lời sẽ giữ lại đứa bé để đứa con khi chào đời sẽ được một gia đình tử tế nhận nuôi và rồi ngày “nó” chào đời cũng đã đến.
Đó không hề là ngày của sự thiêng liêng trong tình mẫu tử mà là sự đứt đoạn, gãy rời, đớn đau. “Sợi dây ấy đã đứt mất rồi. Tôi đã chẳng còn nơi bấu víu kể từ khi chổ nương tựa đầu tiên, cuối cùng và mãi mãi ấy bị cắt đứt bởi lưỡi dao y học. Cuộc đời chào đón mỗi con người bằng một sự bóc tách, chia lìa. Nhưng với tôi, đó không chỉ là chia lìa về thân xác, bằng cách ấy, tôi đã chia lìa mẹ mãi mãi. Ngày tôi nhìn thấy mẹ cũng là ngày chia xa. Còn sợi dây nào nối tôi với mẹ không?! Còn sợi dây nào giữa những hư vô này không…”.
Người mẹ trẻ cũng không khá gì hơn khi “đang trong trạng thái không trọng lượng. Một phần của cô vừa mới tách khỏi cơ thể. Bên cạnh cô là sinh linh nhỏ thi thoảng lại u ơ ngọ nguậy. Một tấm nhựa mỏng xỏ dây có in một con số được đeo vào tay nó. Số 62. Cô cũng có một tấm như vậy trên cổ tay. Số 62. Cô nhìn hai tấm nhựa có ghi cùng một con số và mĩm cười chua chát. Đây có thể là vật kỷ niệm duy nhất của cô và con cô. Cô sẽ cố gắng ghi nhớ con số này”.
Những tưởng sự chia cắt ấy là điều đớn đau nhất của hai mẹ con, nhưng không, đó chỉ là sự khởi đầu cho những chuỗi ngày bi kịch nối tiếp sau đó. Khi trao đi đứa con và không lâu sau đó biết được rằng con trai mình không phải được nhận làm con nuôi mà là rơi vào tay bọn buôn người, người mẹ trẻ đã quyết định lên đường đòi lại con nhưng trớ trêu thay lại bị lừa bán vào nhà chứa. Đất khách quê người, cô thế, bị giam lỏng nhưng cô không nguôi niềm hy vọng một ngày nào đó sẽ được gặp lại con trai.
Tác giả Nguyễn Xuân Thuỷ đã “cố tình” cắt đi, không nhắc đến chuỗi ngày dài đăng đẳng của đứa con khi rơi vào tay bọn buôn người mà mở đầu, tác giả miêu tả sự hội ngộ của người mẹ (giờ đã không còn trẻ nữa) và một chàng thanh niên trẻ bằng với tuổi đứa con bị thất lạc của cô trong nhà chứa trong cuộc mua bán thân xác.
Chàng thanh niên ấy được nuôi lớn như một “gói nội tạng sống” chờ ngày được “hiến tặng” cho khách hàng (dĩ nhiên là với một số tiền tương ứng cho những người thực hiện giao dịch ấy). Những “gói nội tạng sống” ấy được “nuôi” và bị cô lập, những khoảng kí ức chập chờn lướt qua trong những thời khắc ngắn ngủi phần nào hé lộ được thân phận của họ: bị bắt cóc, bị bán, bị bỏ rơi… và văng vẳng là một giọng nói của một linh hồn phiêu bạt đã “hoàn thành” nghĩa vụ làm “nội tạng sống” của mình. “Bây giờ, tôi đứng đây nhìn ngắm chính tôi, tôi của tuổi mười bốn, khuôn mặt xương xương và đôi mắt buồn đã khép. Mọi thứ cũng đã khép lại. Vĩnh viễn. Tôi lại khóc cho tôi. Tôi tiếp tục ôm ấp thân thể của tôi, sờ nắn từng bộ phận như một nghi lễ chia tay với những gì thân thuộc nhất. Tôi dừng lại ở chiếc rốn. Nó là một vị trí đặc biệt, nó là điểm định vị, cây số 0 của tấm bản đồ thể xác lưu lạc của tôi. Nó là nơi gắn kết tôi với mẹ. Trong giây phút này tôi không thể không nghĩ đến mẹ của tôi. Mẹ của tôi ơi! Làm sao để mẹ của tôi biết tình cảnh của tôi lúc này? Làm sao để mẹ tôi biết rằng con của mẹ đã sống như thế nào, và bây giờ đang chết như thế nào”.
Những chiến sĩ tham gia phá án cũng vô cùng vất vả lần theo các manh mối, đấu trí với những tên tội phạm máu lạnh, không có lương tri. Đó là cuộc chiến đấu, đối đầu cam go giữa thiện và ác, của chính nghĩa và phi nhân tính, có lúc, những chiến sĩ công an cảm giác như “cái ác là thứ hình như không giới hạn. Ít nhiều các chuyên án khác anh còn có cảm giác của những người chiến thắng, còn thấy công lý, còn thấy được niềm tin, thấy được lẽ phải, còn bây giờ khi mọi việc khép lại anh chỉ thấy hoang mang. Con người có thể ác đến thế sao, cái ác thành hệ thống, xây thành đắp lũy như thế thì những gì anh làm cũng chỉ như chú dã tràng se cát, đơn độc và vô vọng”.
Nói như chính tác giả trong một lần trả lời phỏng vấn trong ngày ra mắt tác phẩm của mình thì: “Tôi muốn mỗi bạn đọc cùng tôi thêm một lần nhìn nhận về cái ác, hình dung về cái ác, để bàng hoàng tại sao con người lại có thể ác đến thế”. Nhưng có lẽ, đọng lại vẫn là những phận người là nạn nhân của tội ác chống lại nhân loại, dù nhiều chuyên án đã được phá và nhiều nạn nhân đã được giải cứu nhưng liệu những nạn nhân ấy có thể trở lại làm một người bình thường sau một thời gian dài được nuôi để làm “nội tạng sống”?. Dẫu sao, linh hồn ấy cũng đã được khuây khoả phần nào, vì “Tôi đã nhìn thấy mẹ tôi bên Rừng mả, mẹ tôi tìm kiếm, lần sờ những mã số trên từng bia mộ. Mẹ tôi sẽ đưa tôi về. Còn gì vui hơn đây. Cuối cùng thì tôi cũng được trở về”.
Ngọc Lợi