Nếu chuyển đổi số (CÐS) trong thủ tục hành chính (TTHC) là bước đột phá giúp cắt giảm phiền hà, tiết kiệm thời gian cho người dân và doanh nghiệp, thì xây dựng chính quyền thông minh lại mang tầm vóc lớn hơn. Ðó không chỉ là việc đưa công nghệ vào bộ máy quản lý Nhà nước, mà còn là một cuộc chuyển đổi toàn diện về tư duy điều hành, phương thức hoạt động và tinh thần phục vụ. Không còn cảnh văn phòng hành chính đầy ắp hồ sơ, giấy tờ, chính quyền số hôm nay đang định hình một mô hình làm việc mới: liên thông, minh bạch, gần gũi và lấy sự hài lòng của người dân làm trung tâm.
Hành chính kiến tạo - Phục vụ từ trái tim
Tại Cà Mau, chính quyền số không chỉ đơn thuần cung cấp dịch vụ công trực tuyến mà còn hướng đến một mô hình điều hành thông minh, liên kết dữ liệu, tối ưu quy trình và quan trọng nhất là thay đổi cách phục vụ. Hệ thống một cửa điện tử liên thông giúp rút ngắn đáng kể thời gian xử lý hồ sơ, giảm thiểu tình trạng chồng chéo giữa các sở, ngành, đồng thời nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các đơn vị.
Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Nguyễn Minh Luân, việc cải tiến quy trình cần đi đôi với những sáng kiến mang tính nhân văn, giúp chính quyền số thực sự trở thành một phần của đời sống người dân. Các mô hình, như “Dân vận khéo - Làm hết việc, không hết giờ”, “4 xin, 6 luôn”, “5 không, 4 luôn” đã tạo ra một môi trường hành chính thân thiện hơn. Những quy tắc ứng xử tưởng chừng đơn giản như: "xin chào, xin lỗi, xin cảm ơn, xin phép” hay “luôn mỉm cười, luôn nhẹ nhàng, luôn lắng nghe, luôn giải thích rõ ràng, luôn giúp đỡ tận tình, luôn tôn trọng”... đã giúp xây dựng một chính quyền gần dân hơn, phục vụ tận tâm hơn.
Tại huyện Ngọc Hiển, hiệu quả của chính quyền số thể hiện rõ qua mức độ hài lòng của người dân và doanh nghiệp. Ông Trần Hoàng Lạc, Chủ tịch UBND huyện, khẳng định: “Mức độ hài lòng của người dân trong tiếp nhận, giải quyết TTHC tại Bộ phận Một cửa huyện, xã đạt 100%. Công chức, viên chức tuân thủ nghiêm quy tắc ứng xử, thời gian làm việc, đảm bảo phục vụ người dân tốt nhất”. Không dừng lại ở đó, địa phương còn công khai số điện thoại đường dây nóng và hòm thư tiếp nhận phản ánh để kịp thời giải quyết vướng mắc. Ðáng chú ý, từ đầu năm đến nay, huyện chưa nhận bất kỳ phản ánh nào liên quan đến quá trình giải quyết TTHC, minh chứng rõ nét cho sự chuyển biến trong công tác phục vụ.
Không chỉ cải cách quy trình, chính quyền địa phương còn chủ động đưa ra những sáng kiến gần gũi, mang đậm tính nhân văn. Từ đầu năm 2024, mỗi công dân khi đến đăng ký khai sinh, kết hôn hoặc khai tử đều nhận được một bức thư chúc mừng hoặc thư chia buồn từ chính quyền địa phương.
Vợ chồng chị Trần Thị Anh Thư (Khóm 8, thị trấn Cái Ðôi Vàm, huyện Phú Tân), vừa hoàn tất thủ tục đăng ký kết hôn tại UBND thị trấn, không giấu được xúc động: “Chúng tôi thật sự bất ngờ và hạnh phúc khi không chỉ nhận được giấy chứng nhận đăng ký kết hôn mà còn được UBND tổ chức lễ trao trang trọng kèm theo hoa chúc mừng. Chính quyền địa phương còn tận tình nhắc nhở, động viên chúng tôi tổ chức lễ cưới văn minh, tiết kiệm, làm chúng tôi cảm thấy được quan tâm thật sự, rằng chính quyền không chỉ là nơi giải quyết giấy tờ mà còn luôn đồng hành cùng người dân trong những dấu mốc quan trọng của cuộc đời”.
Vợ chồng em Trần Thị Anh Thư hạnh phúc trong ngày đăng ký kết hôn.
Chia sẻ về ý nghĩa của hoạt động này, ông Lê Minh Cảnh, Phó chủ tịch UBND thị trấn Cái Ðôi Vàm, cho biết: “Chính quyền không chỉ là cơ quan hành chính mà còn là người đồng hành cùng người dân. Một bó hoa, một lời chúc phúc tuy đơn giản, nhưng là cách để chính quyền đến gần hơn với Nhân dân, tạo sự gắn kết chặt chẽ hơn giữa chính quyền và cộng đồng”.
Không chỉ dừng lại ở những cử chỉ mang tính biểu tượng, tinh thần cải cách còn thể hiện trong cung cách làm việc của đội ngũ công chức tại bộ phận một cửa.
Ông Lê Vũ Phong, Công chức Tư pháp - Hộ tịch tại thị trấn Sông Ðốc, nhấn mạnh: “Chúng tôi không chỉ giải quyết hồ sơ mà còn là cầu nối giữa chính quyền và người dân. Khi tiếp dân, thái độ phải niềm nở, hướng dẫn tận tình, không để ai cảm thấy phiền hà hay bối rối với TTHC. Công việc chỉ thực sự hoàn thành khi hồ sơ của người dân được xử lý trọn vẹn, chứ không dừng lại khi hết giờ làm việc”.
Những hành động nhỏ nhưng đầy ý nghĩa này không chỉ giúp xây dựng một chính quyền gần dân hơn, mà còn thay đổi nhận thức của người dân về bộ máy hành chính địa phương.
Cầu nối giữa chính quyền và người dân
CÐS không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn là sự thay đổi tư duy quản lý. Nếu trước đây, chính quyền tập trung vào giám sát và kiểm soát, thì nay mục tiêu quan trọng hơn là phục vụ, tạo điều kiện thuận lợi để người dân, doanh nghiệp phát triển.
Tại Cà Mau, chính quyền số đang từng bước hoàn thiện với hệ thống dữ liệu kết nối thông minh. Khi triển khai đồng bộ, người dân chỉ cần nhập mã định danh cá nhân để truy xuất thông tin, thay vì mang theo hàng loạt giấy tờ. Tuy nhiên, để chính quyền số thực sự hiệu quả, không chỉ cơ quan Nhà nước mà cả người dân và doanh nghiệp cũng cần thay đổi tư duy, chủ động tiếp cận dịch vụ số, đóng góp ý kiến và tận dụng cơ hội từ nền tảng số để phát triển sản xuất, kinh doanh.
Lực lượng tổ công nghệ số tại địa phương giữ vai trò cầu nối, giúp người dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, tiếp cận công nghệ dễ dàng hơn. Ông Trần Anh Chót, Phó chủ tịch UBND huyện Ðầm Dơi, cho biết: “Chúng tôi không chỉ hướng dẫn bà con nộp hồ sơ trực tuyến, tra cứu thông tin mà còn hỗ trợ giải đáp thắc mắc qua Zalo, Facebook, giúp họ tiếp cận các dịch vụ số thuận tiện hơn”.
Ðóng góp tích cực vào quá trình này, Ðoàn thanh niên địa phương trở thành lực lượng nòng cốt trong tổ công nghệ số cộng đồng. Chị Vũ Thị Hường, Bí thư Chi đoàn, Tổ trưởng Tổ Công nghệ số cộng đồng Khóm 12, thị trấn Sông Ðốc (huyện Trần Văn Thời), chia sẻ: “Chúng tôi thường xuyên xuống địa bàn, trực tiếp hướng dẫn người lớn tuổi, tiểu thương, nông dân sử dụng các nền tảng số, cài đặt VNeID, tài khoản thanh toán điện tử và đặt lịch hẹn làm giấy tờ trực tuyến ngay tại nhà”.
Các thành viên Tổ Công nghệ số cộng đồng Khóm 12, thị trấn Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời, hỗ trợ bà con làm giấy tờ trực tuyến ngay tại nhà.
Nhờ sự vào cuộc đồng bộ, tỷ lệ sử dụng dịch vụ số tại các huyện, thị trấn tăng mạnh. Ông Trần Hoàng Lạc thông tin: “Trên địa bàn, 94,2% cơ sở kinh doanh đã lắp đặt mã QR thanh toán không dùng tiền mặt, tỷ lệ cán bộ, công chức sử dụng dịch vụ thanh toán số đạt 99,46%”.
Chính quyền số không chỉ dừng ở việc nâng cao chất lượng phục vụ mà còn là sự đổi mới toàn diện về quản lý. Ông Võ Văn Hành, Phó chủ tịch UBND huyện Năm Căn, cho hay: “Hệ thống iOffice vận hành ổn định, đảm bảo văn bản điện tử liên thông 100%, công khai, minh bạch các thủ tục theo tiêu chuẩn ISO, giúp giảm thời gian xử lý hồ sơ và nâng cao mức độ hài lòng của người dân”.
Bên cạnh nỗ lực của chính quyền, doanh nghiệp viễn thông - công nghệ cũng góp phần quan trọng vào quá trình CÐS. Bà Hồ Lệ Quyên, Phó giám đốc VNPT Cà Mau, cho biết: “Thời gian qua, VNPT đã đầu tư nâng cấp hạ tầng viễn thông, mở rộng vùng phủ sóng, triển khai các giải pháp công nghệ như: cổng dịch vụ công, chữ ký số, thanh toán điện tử... Ðặc biệt, hệ thống dữ liệu dùng chung đang được phát triển để hỗ trợ tỉnh Cà Mau xây dựng chính quyền số hiệu quả hơn”.
Hiện VNPT đã hoàn thành Cổng dịch vụ công của tỉnh, hệ thống quản lý văn bản iOffice, hội nghị truyền hình trực tuyến và trung tâm giám sát, điều hành thông minh (IOC) giúp nâng cao hiệu quả quản lý, chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh. Ngoài ra, đơn vị còn triển khai hệ thống phòng họp không giấy VNPT eCabinet, phần mềm quản lý họp Hội đồng Nhân dân, hệ thống thông tin quản lý đất đai VNPT ILis... Không chỉ tập trung vào hạ tầng và dịch vụ, VNPT còn đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân ứng dụng công nghệ số.
Những bước đi này cho thấy Cà Mau không chỉ đặt ra mục tiêu xây dựng một chính quyền số hiện đại mà còn có kế hoạch thực tế để hiện thực hoá mục tiêu này. Chính quyền số không chỉ đơn thuần là số hoá thủ tục mà còn là sự chuyển đổi toàn diện về tư duy phục vụ, nơi chính quyền và người dân cùng đồng hành để tạo nên một môi trường sống và làm việc thuận lợi hơn, thông minh hơn./.
Loan Phương - Việt Mỹ
Xem thêm bình luận