Hương tràm vùng biên

Tháng Giêng, trời biên giới Tây Nam hanh hao nắng. Nước bắt đầu rút nhanh trên các nhánh sông, để lại dòng kênh ven rừng sánh màu nâu đỏ của lá tràm khô, bờ kênh phơi mình trong nắng vàng óng ánh, ửng lên màu vàng cháy của phèn. Phía bên kia tuyến dân cư thưa thớt là vệt rừng tràm khô khát. Vậy là chúng tôi đã lọt thỏm vào khu vực 730 ha rừng tràm do Trung đoàn 30, Sư đoàn 4 quản lý dọc biên giới Tây Nam thuộc địa phận huyện Giang Thành và Hòn Ðất, tỉnh Kiên Giang.

Những ngày này, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 30, Sư đoàn 4 càng thêm bận rộn. Lớp thực bì dưới chân rừng khô nứt nẻ, các dây leo quấn thân tràm cao vút từng xanh tốt suốt mùa mưa giờ khô, giòn, trở thành những “bó đuốc” bén lửa. Phương án phòng cháy “bốn tại chỗ” cùng lịch trực 24/24 được Trung đoàn triển khai, các đơn vị thực hiện công tác bảo vệ nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn cho “lá phổi xanh” nơi biên giới.

Trên chòi canh.

Dư âm tết ở rừng

Ðã 12 năm, Trung tá Nguyễn Thanh Hồng, Chính trị viên Tiểu đoàn 7, quen với cảnh đón Tết tại chốt trực. “Mình tình nguyện trực ca đầu để anh em luân phiên về quê. Nhà mình cũng đã quen với cảnh ăn Tết muộn” anh Hồng chia sẻ, giọng trầm ấm. Rồi anh nói tiếp như giải thích cho người mới đến lần đầu hiểu: “Chốt giữ rừng ngày Tết ở các tiểu đoàn của Trung đoàn 30 không thiếu niềm vui. Các chiến sĩ cũng chuẩn bị đầy đủ bánh mứt, hoa quả, mâm cỗ, bà con sống ở bìa rừng cũng sang vui vầy, không khí ấm áp, nghĩa tình”.

Gương mặt hớn hở, vừa đánh một vòng xe máy quanh khu rừng hơn 155 ha do Tiểu đoàn 7 quản lý, Thiếu tá Lữ Văn Tùng, Ðại đội trưởng Ðại đội 12,7 mm, khoe: “Mấy năm nay, cùng với xây dựng nông thôn mới ở địa phương, hạ tầng khu vực rừng cũng phát triển. Giờ đi tuần tra rừng chúng tôi di chuyển bằng xe máy, vừa nhanh vừa thuận lợi hơn. Còn việc ăn uống ở các chốt trực không còn gò bó, thiếu thốn. Bởi từ đây về chợ Ðồng Cơ mất mười phút đi xe là có đủ thứ nhu yếu phẩm. Ai có ngờ, giữa rừng nơi biên giới mà nay đầy đủ điện, đường”.

Về rừng mùa canh lửa, còn nghe anh em hớn hở kể ngày Tết ở rừng, giản dị nhưng đậm nghĩa tình. Chiến sĩ quây quần, kể nhau nghe câu chuyện quê nhà, chia sẻ về những mùa xuân đã qua. Những giây phút ấy giúp các anh thêm động lực, gắn bó với nhau hơn.

Trên chòi canh, bốn bề gió lộng, phóng tầm mắt về phía bìa rừng xa tít tận dãy núi cao sát đường biên giới, Binh nhất Hà Nhựt Huy, chiến sĩ Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 30, chia sẻ: “Năm nay là mùa trực lửa thứ hai trong đời quân ngũ của tôi”. Huy nhớ lại: “Tết năm trước, lần đầu xa nhà, tôi còn bỡ ngỡ. Giờ thì quen rồi, thậm chí vinh dự khi được đơn vị chọn ở lại học sĩ quan dự bị. Ðây chắc chắn sẽ là kỷ niệm đáng nhớ nhất đời quân ngũ của mình”.

Tuần tra dọc các tuyến kênh giữa lõi rừng tràm ở Tiểu đoàn 8.

Ý thức cao về trách nhiệm, những người lính Trung đoàn 30, Sư đoàn 4 xem việc giữ rừng không chỉ là nhiệm vụ bảo vệ môi trường sinh thái mà còn mang ý nghĩa chiến lược về an ninh quốc phòng, đặc biệt ở khu vực biên giới. Những cánh rừng tràm tại Giang Thành, Hòn Ðất do Trung đoàn 30, Sư đoàn 4 quản lý không chỉ là “lá phổi xanh” điều hoà khí hậu, mà còn là tấm lá chắn tự nhiên, che chở cho hoạt động quân sự, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ. Câu nói “Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù” không chỉ đúng thời chiến mà còn có giá trị thời bình. Trong chiến tranh, rừng từng là nơi ẩn náu, che chở cho cách mạng, là địa bàn chiến lược giúp quân đội ta tạo nên những chiến công oanh liệt. Ở thời bình, rừng vẫn là “người đồng đội thầm lặng” góp phần giữ vững biên cương, bảo vệ chủ quyền quốc gia.

Lá chắn vùng biên

“Việc canh giữ không chỉ đơn thuần là ngăn chặn cháy rừng hay khai thác trái phép, mà còn đảm bảo vùng biên luôn ổn định, tránh bị kẻ xấu lợi dụng kích động, lôi kéo, chống phá. Giữ vững màu xanh của rừng, đồng thời rừng giúp bảo vệ hệ sinh thái, tạo nguồn tài nguyên bền vững phục vụ đời sống dân sinh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội vùng biên giới”, Trung tá Nguyễn Thanh Hồng thông tin. Ðó là nhiệm vụ đòi hỏi sự gắn kết giữa lực lượng vũ trang, chính quyền địa phương và người dân. Các chiến sĩ Trung đoàn 30, Sư đoàn 4 đang thực hiện sứ mệnh kép ấy.

Theo Thượng tá Nguyễn Huy Sự, Chính uỷ Trung đoàn 30, để bảo vệ hơn 730 ha rừng tràm 22 năm tuổi với cây cao 6 m và lớp thực bì dày đặc, năm 2024 Trung đoàn đầu tư nhiều hạng mục: xây dựng các tuyến đường bộ liên kết chốt trực, nạo vét 15 km kênh xuyên rừng vừa làm đường băng cản lửa, vừa dẫn nước phòng chống cháy rừng. Hiện đơn vị đang đề xuất trang bị thêm thiết bị bay hỗ trợ tuần tra, giảm bớt khó khăn khi quan sát từ trên cao. Công việc canh lửa giữa mùa khô khắc nghiệt không chỉ đòi hỏi sức khoẻ, sự kiên nhẫn, mà còn cả tinh thần trách nhiệm cao của mỗi cá nhân. Mỗi đêm trên chòi canh, người lính Trung đoàn 30, Sư đoàn 4 phải căng mắt cảnh giác từng đóm lửa, làn khói mỏng, sẵn sàng báo động, vận hành phương án dập lửa khi có sự cố.

Như Trung tá Ðào Văn Hồng kể về những chuyến đơn vị đến với bà con bản xứ, đó là sự thể hiện tình quân - dân bền chặt. Người dân vùng đệm tuy họ chăm lo phát triển sản xuất nhưng lại là hậu phương vững chắc, là “tai mắt” cảnh báo kịp thời các nguy cơ cháy rừng, khai thác trái phép hay hoạt động bất thường xâm hại đến rừng nơi biên giới. Từ đó, lực lượng bảo vệ rừng ở Trung đoàn 30 và Nhân dân các huyện Hòn Ðất, Giang Thành cùng nhau tạo nên một “phòng tuyến xanh” vững chãi.

Thời tiết chuyển mùa, phía bìa rừng, từng khoảnh bông sậy rụng trắng, tung bay theo gió, những thân tràm 22 tuổi sừng sững trổ bông thơm ngát. Là người con xứ U Minh Hạ, tôi cảm nhận được vị ngọt hoa tràm vùng biên giới hôm nay không chỉ có trong giọt mật tinh tuý, mà còn lẫn trong hương thơm thoảng nhẹ mỗi khi gió lùa qua vạt rừng xanh mướt. Vị ngọt ấy gợi nhớ sự trong lành, thanh khiết của thiên nhiên, nơi đất trời hoà quyện để tạo nên một món quà quý giá.

Những người lính canh giữ rừng tràm miền biên chúng tôi gặp hôm nay, chắc hẳn cũng thấm thía vị ngọt lịm, tinh khiết ấy. Dù ngày đêm túc trực, đối mặt với những hiểm nguy chỉ cần ngửi thoáng mùi hương tràm, lòng họ nhẹ bẫng, yêu thêm công việc và mảnh đất mình đang gìn giữ. Rời lõi rừng Trung đoàn 30, xe hướng thẳng thành phố Hà Tiên, ánh điện sáng bừng một khung trời miền biên, ngân nga âm điệu bài hát Chiều biên giới cùng giọng hát Anh Thơ - Trọng Tấn, lòng đầy phấn khích./.

Phong Phú - Phúc Danh