Để giúp nông dân giảm bớt rủi ro trong sản xuất, thời gian qua, ngành Nông nghiệp và các địa phương trong tỉnh đã khuyến khích nông dân phát triển mô hình đa cây - đa con nhằm chủ động về giá cả và đầu ra. Tuy nhiên, một nghịch lý mà đến nay dường như ngành quản lý vẫn chưa nhận ra, đó là mô hình đa cây, đa con càng đẩy người nông dân vào cảnh khốn đốn do sản xuất manh mún, nhỏ lẻ.
Cái gì cũng có!?
Để phá thế độc canh cho con tôm, cây lúa, ngành Nông nghiệp và các địa phương trong tỉnh đã khuyến khích nông dân phát triển mô hình đa cây - đa con. Song, mô hình này chỉ mới giúp nông dân tạo thêm nhiều sản phẩm chứ chưa thể tạo thêm giá trị. Đến nay, Bạc Liêu có đến hàng chục mô hình sản xuất đa cây - đa con và hàng năm ngành Nông nghiệp tỉnh phải tổ chức hàng trăm lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật cho nông dân. Chỉ tính vùng ngọt ổn định, cùng với cây lúa, còn có đến hàng chục mô hình khác như: lúa - tôm, lúa - cá, lúa - màu, lúa - tôm càng xanh, vườn - ao - chuồng, cá sấu, cá chình, lươn, cá bống tượng, ếch, cá thát lát... Nghĩa là cái gì cũng có, nhưng người sản xuất vẫn không tránh khỏi cảnh trúng mùa - mất giá. Đổ lỗi cho thực trạng này, người ta lại cho là do yếu tố thị trường!?
![]() |
Nông dân huyện Hồng Dân thu hoạch cá thát lát (trái) và cá tai tượng từ mô hình đa canh trên đất lúa (phải). Ảnh: L.D |
Cần “đem chuông đi đánh xứ người”
Theo các doanh nghiệp, nguyên nhân cơ bản dẫn đến việc hàng hóa khó tiêu thụ là Bạc Liêu chưa xây dựng được một điểm cung ứng đầu mối để giúp nông dân giảm tối đa các khâu trung gian, tăng thêm lợi nhuận. Như con cá kèo được bán tại TP. HCM và đưa đi các tỉnh khác phần lớn nhập từ Bạc Liêu. Tại TP. HCM, cá kèo có giá hơn 100.000 đồng/kg, trong khi nông dân Bạc Liêu chỉ bán được cho thương lái khoảng 50.000 đồng/kg. Hay hoa màu cũng thế, chỉ tính riêng khu vực TP. Bạc Liêu cũng phải trải qua từ 3 - 4 khâu trung gian. Nghĩa là thương lái nhỏ thu mua rau màu của nông dân cân tại rẫy, sau đó đem bán lại cho các chủ vựa, chủ vựa lại chia cho các hộ bán lẻ khác, và các hộ bán lẻ lại bán tiếp cho các xe hàng rong… Do trải qua quá nhiều khâu trung gian nên lợi nhuận của nông dân giảm đi.
Qua phản ánh của các doanh nghiệp đầu mối tại TP. HCM, nhiều tỉnh, thành phố hiện nay đã xây dựng một điểm bán hàng riêng. Qua đó, vừa giảm bớt khâu trung gian, vừa giúp nông dân tiêu thụ hàng hóa với số lượng lớn, và đó cũng là nơi quảng bá, xúc tiến hàng nông, thủy sản - thế mạnh của địa phương.
Thiết nghĩ, với thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp, Bạc Liêu cũng cần tính đến giải pháp “đem chuông đi đánh xứ người” để hướng nông dân đến nền sản xuất tập trung. Sự chủ động tìm đầu ra cũng là giải pháp quan trọng để phát huy hiệu quả mô hình đa cây - đa con, thay vì phát triển theo kiểu mạnh ai nấy làm như hiện nay.
Kim Trung