ĐT: 0939.923988
Thứ năm, 5-12-24 19:52:50
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Nan giải bài toán “ngọt hoá” - Bài cuối: Cấp thiết nhu cầu quy hoạch

Báo Cà Mau "Chúng ta đang đối mặt những thách thức khách quan lẫn chủ quan. Ðây là vùng đất sản xuất phụ thuộc nước trời; trong 10 năm trở lại đây, có sự biến động bất thường của thời tiết, 3 lần hạn hán nghiêm trọng, dẫn đến nhiều hệ luỵ sạt lở, sụt lún, ảnh hưởng nhiều công trình, sản xuất, đi lại trong vùng ngọt hoá. Mặc dù hệ thống thuỷ lợi với đê bao khép kín nhưng đã được đầu tư cách đây hơn 20 năm, nên việc điều tiết nước trước biến đổi khí hậu đã thay đổi. Do đó, chúng ta cần phải có tính toán, rà soát lại quy hoạch, khắc phục những tồn tại cũng như đáp ứng những nhu cầu cấp thiết mới, để đảm bảo sản xuất vùng ngọt hoá", đó là nhận định, đề xuất của PGS.TS Tô Văn Thanh, Phó viện trưởng Viện Khoa học Thuỷ lợi miền Nam, đối với vùng ngọt hoá tỉnh Cà Mau.

Ðồng bộ nhiều giải pháp

PGS.TS Tô Văn Thanh phân tích, một trong những vấn đề sụt lún vùng ngọt hoá hiện nay một phần là do khai thác nước ngầm. Cà Mau là 1 trong 3 địa phương khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ÐBSCL) có tốc độ sụt lún mặt đất gần 2 cm/năm, cùng với nước biển dâng. Như vậy, theo tính toán, chúng ta đang “chìm” với tốc độ 2,2 cm/năm. Còn vấn đề tiêu thoát nước trong mùa mưa, vùng đất này trước đây rừng tràm nên cao độ thấp, có nơi âm 1 m. Trong khi ngoài sông Ông Ðốc, triều cường cộng với gió mùa Tây Nam đẩy mực nước trên sông luôn cao hơn mực nước trong nội đồng. Vì vậy, bắt buộc phải lắp đặt trạm bơm. Bên cạnh đó, tâm lý của người dân khi dự báo thời tiết khô hạn thì rất lo lắng nên vội vàng bơm nước vào, dẫn đến nguồn nước ngọt khan hiếm, từ đó ảnh hưởng đến khâu tổ chức sản xuất. Ðó là những vấn đề khó khăn mà chúng ta đang phải đối diện.

Tại hội nghị phát triển sản xuất vùng ngọt hoá huyện Trần Văn Thời diễn ra cuối tháng 8 vừa qua, PGS.TS Tô Văn Thanh, Phó viện trưởng Viện Khoa học Thuỷ lợi miền Nam đã đề xuất rà soát lại quy hoạch toàn bộ vùng ngọt hoá Cà Mau.

Tại hội nghị phát triển sản xuất vùng ngọt hoá huyện Trần Văn Thời diễn ra cuối tháng 8 vừa qua, PGS.TS Tô Văn Thanh, Phó viện trưởng Viện Khoa học Thuỷ lợi miền Nam đã đề xuất rà soát lại quy hoạch toàn bộ vùng ngọt hoá Cà Mau.

Ông Nguyễn Văn Quân, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhìn nhận: "Nhu cầu vốn để đầu tư, xây dựng hoàn chỉnh hệ thống thuỷ lợi đáp ứng nhu cầu sản xuất của vùng ngọt hoá là rất lớn. Do vậy, trước mắt, để chủ động điều tiết nước trong nội vùng, hạn chế bơm bỏ ra Sông Ðốc và biển Tây, trên cơ sở điều kiện sản xuất, tính tương đồng về địa hình, đặc điểm canh tác của nông dân và hạng mục công trình hiện có, ngành nông nghiệp sẽ tiến hành củng cố lại 3 ô thuỷ lợi vùng trũng đã được đầu tư tương đối hoàn chỉnh".

Trong đó, thực hiện thí điểm mô hình ô thuỷ lợi nhỏ đối với ô thuỷ lợi Ấp 4, 5, xã Trần Hợi, diện tích khoảng 500 ha, kinh phí thực hiện dự kiến khoảng 14,8 tỷ đồng. Theo đó, phối hợp thực hiện thí điểm đề án trữ nước theo phương án vận động người dân trong khu vực đào ao, hồ, vừa tăng gia sản xuất nuôi thuỷ sản, vừa trữ nước ngọt cho từng khuôn hộ; tận dụng hệ thống kênh nội vùng để tích trữ nước phục vụ sản xuất.

Ðồng thời, củng cố lại 2 ô thuỷ lợi Khánh Hưng (4.000 ha), dự kiến đầu tư 6 trạm bơm và ô thuỷ lợi vùng trấp, xã Khánh Bình Ðông, Trần Hợi, thị trấn Trần Văn Thời, phục vụ sản xuất cho khu vực với diện tích khoảng 4.500 ha, trong đó dự kiến đầu tư 11 trạm bơm. Tổng kinh phí củng cố 2 ô này trên 100 tỷ đồng.

Ông Lê Văn Sử, Phó chủ tịch UBND tỉnh, nhắc nhở, bên cạnh việc đầu tư hạ tầng thì việc quản lý, tổ chức sản xuất phù hợp với diễn biến thời tiết, hạn chế thấp nhất thiệt hại do thiên tai đóng vai trò hết sức quan trọng. Cần tuyên truyền người dân tuân thủ nghiêm lịch thời vụ sản xuất theo khuyến cáo của cơ quan chức năng, luân chuyển bơm tát nước, tránh bơm ra sông bỏ lượng nước ngọt quá lớn làm thiếu nước cuối vụ và sạt lở, sụt lún bờ kênh, lộ giao thông như đã xảy ra trong thời gian qua, gây thiệt hại cho địa phương. Chúng ta cần phải tính toán tới việc thực hiện mô hình nào và cơ cấu cây trồng phù hợp với thực trạng địa hình đất đai, văn hoá ở từng khu vực”.

Ðồng thời, chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan, xây dựng phương án chi tiết đầu tư các ô thuỷ lợi trong vùng ngọt hoá, đề xuất bố trí nguồn vốn ngân sách tỉnh, cùng với nguồn lực hỗ trợ từ ngân sách Trung ương, đồng thời huy động các nguồn vốn hợp pháp khác (kể cả nguồn lực ngoài ngân sách), từng bước triển khai thực hiện bảo đảm căn cơ, đồng bộ. Trong đó, điều chỉnh lại 6 ô thuỷ lợi trước đây cho phù hợp với điều kiện thực tế sản xuất (về diện tích, trạm bơm), xem xét chia ô nhỏ theo địa hình, các ô được lập mới có diện tích từ 300-500 ha, bố trí trạm bơm với công suất phù hợp.

Nhu cầu vốn để đầu tư, xây dựng hoàn chỉnh hệ thống thuỷ lợi đáp ứng sản xuất ở vùng ngọt hoá hiện nay rất lớn.

Nhu cầu vốn để đầu tư, xây dựng hoàn chỉnh hệ thống thuỷ lợi đáp ứng sản xuất ở vùng ngọt hoá hiện nay rất lớn.

Ðảm bảo tính tổng thể, bền vững

PGS.TS Tô Văn Thanh cho biết thêm, để giải quyết bài toán thiếu nước ngọt cho vùng ngọt hoá Cà Mau, thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã dành rất nhiều thời gian cũng như kinh phí, xây dựng rất nhiều phương án. Theo tính toán của chúng tôi về nhu cầu nước ngọt từ tháng 12 đến tháng 4, chúng ta còn thiếu khoảng 11 triệu mét khối nước cho vụ đông xuân. Trong khi lịch thời vụ, cao độ, đầu tư hệ thống công trình hiện nay chưa hoàn thiện.

Do đó, trước tiên, chậm nhất là phải dự báo thuỷ văn trước khi vào mùa khô. Về công trình liên quan tới các trục kênh thoát nước, tiêu nước, trữ nước, cần phải đồng bộ khi nạo vét. Các hệ thống cống phải khép kín, theo đó tôn tạo các bờ bao đủ cao, để khi bơm nước ra ngoài được đảm bảo.

"Về lâu về dài, cần đánh giá tổng thể vùng ngọt hoá này, thậm chí cho cả vùng Bắc Cà Mau. Từ hiện trạng, bố trí sản xuất đến đầu tư hệ thống công trình thuỷ lợi cho phù hợp. Hệ thống này đã đầu tư cách đây hơn 20 năm, nên việc điều tiết nước trước biến đổi khí hậu đã khác. Do vậy, chúng ta phải rà soát lại những tồn tại cũng như những nhu cầu trong tình hình mới, để có đề xuất cho phù hợp", PGS.TS Tô Văn Thanh nhấn mạnh.

Tuy nhiên, các giải pháp phát triển sản xuất cần bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, căn cơ, đa mục tiêu, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, tránh gây xung đột lợi ích, lãng phí nguồn lực đầu tư. Do đó, đòi hỏi sự cần thiết trong việc nghiên cứu cơ bản và điều tra xã hội học liên quan đến phát triển sản xuất trong vùng ngọt hoá rất quan trọng. Trên cơ sở số hoá dữ liệu nền, sử dụng phần mềm để vận hành hệ thống thuỷ lợi, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tối ưu hoá trong quản lý, chỉ đạo sản xuất, góp phần phát huy tối đa tiềm năng vùng ngọt, giữ nét đặc trưng vùng bán đảo Cà Mau./.

 

Hồng Nhung

 

Tô thắm vườn hoa tử tế - Bài cuối: Thầm lặng việc thiện nguyện

Gương mặt đôn hậu, nụ cười tươi tắn luôn nở trên môi là điều dễ tạo thiện cảm với bất cứ ai khi gặp cô Phạm Thị Ngọc Thảo, giáo viên Trường Tiểu học Phường 6/2, TP Cà Mau. Nhiều năm duy trì “Tủ bánh mì yêu thương”, lặng thầm trao hàng trăm món quà thiết thực tới những hoàn cảnh kém may mắn, cô Thảo cảm nhận được niềm hạnh phúc khi được sẻ chia.

Tô thắm vườn hoa tử tế - Bài 2: Người gieo hạnh phúc

Mỗi ngày trôi qua, trên khắp quê hương Cà Mau xuất hiện nhiều tấm gương bình dị mà cao quý. Ðó là câu chuyện của người phụ nữ vượt qua nỗi đau của bản thân để dìu dắt những người khuyết tật hoà nhập cộng đồng, là câu chuyện của những cựu chiến binh giàu nghĩa cử cao đẹp... Họ thầm lặng đóng góp cho đời, gieo hạt giống yêu thương, điểm tô cho cuộc sống thêm những gam màu tươi sáng.

Tô thắm vườn hoa tử tế

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn thường nói, xã hội ta có rất nhiều những tấm gương người tốt, việc tốt. Họ có mặt khắp nơi, đó là những bông hoa đẹp trong rừng hoa đẹp. Ðiều đó được minh chứng ở Cà Mau, nơi tình đất - tình người bền chặt thuỷ chung, sâu nặng nghĩa tình. Trong hành trình phát triển quê hương, bằng những việc làm trượng nghĩa, người Cà Mau đã tô thắm thêm vườn hoa tử tế, làm lay động bao trái tim và lan toả giá trị sống tốt đẹp.

Cửa Lớn mở tương lai

Những năm 1990 của thế kỷ trước, mỗi dịp nghỉ hè, tôi lại được theo ghe bán hàng bông của ba má, xuôi ngược từ xứ ngọt Trần Văn Thời về đất mặn Ngọc Hiển xa xôi và lạ lẫm.

Đội ngũ hoạt động ở ấp, khóm: Tựa tre, chăm măng - Bài cuối: Bàn về giải pháp

Thực tiễn công tác xây dựng đội ngũ người hoạt động ở ấp, khóm kế cận ở Cà Mau đầy sinh động, với nhiều cách làm hay, kinh nghiệm hữu ích. Bằng việc kết nối, đảm bảo tính kế thừa để phát huy tối đa những ưu điểm, bổ trợ những hạn chế giữa các thế hệ; đội ngũ này vừa ổn định vừa có những điểm sáng đột phá gắn với xu hướng trẻ hoá, chuẩn hoá. Bên cạnh đó, sự phát triển khởi sắc của tỉnh nhà cũng đang tạo ra môi trường tốt để nhiều người trẻ chọn trở về gắn bó lập thân, lập nghiệp.

Đội ngũ hoạt động ở ấp, khóm: Tựa tre, chăm măng - Bài 2: Những tín hiệu tích cực

Năng nổ, nhiệt huyết, nhạy bén và dám nghĩ, dám làm đang là những ghi nhận, đánh giá của các cấp uỷ đảng, chính quyền và Nhân dân khi nói về những người trẻ tuổi hoạt động ở ấp, khóm. Không khí tươi mới với nguồn năng lượng tích cực của đội ngũ trẻ đã thực sự trở thành điểm sáng ở nhiều địa bàn ấp, khóm ở Cà Mau trong hành trình phát triển. Ðó cũng là gợi ý hữu ích để Cà Mau tiếp tục công việc chuẩn hoá, trẻ hoá; tăng cường chất lượng và xây dựng đội ngũ kế thừa đảm đương nhiệm vụ ở khóm, ấp trong bối cảnh hiện nay.

Đội ngũ hoạt động ở ấp, khóm: Tựa tre, chăm măng

Thực tế đã khẳng định vai trò vô cùng quan trọng của đội ngũ người hoạt động không chuyên trách ở ấp, khóm trong việc cụ thể hoá đường lối, chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào thực tiễn đời sống. Ðây là cánh tay nối dài của cấp uỷ, chính quyền cơ sở, nơi trực tiếp, sâu sát nhất với Nhân dân. Mọi chuyển động của cấp “cơ sở của cơ sở” sẽ quyết định đến việc thành hay bại của một quyết sách, một chủ trương, một phong trào... gắn với nhiệm vụ chính trị và sự phát triển của từng địa phương.

Tín dụng chính sách - Xây dựng niềm tin, hướng đến phát triển bền vững - Bài cuối: Hướng đến tín dụng "xanh"

Thông qua các khoản vay ưu đãi, nông dân và các hợp tác xã (HTX) có cơ hội mở rộng quy mô sản xuất, áp dụng công nghệ tiên tiến, từ đó xây dựng nền tảng cho các mô hình kinh tế nông nghiệp bền vững. Bên cạnh đó, tín dụng chính sách (TDCS) không chỉ giới hạn trong việc hỗ trợ sản xuất mà còn mở rộng sang các lĩnh vực quan trọng, như bảo vệ môi trường và phát triển tín dụng xanh.

Tín dụng chính sách - Xây dựng niềm tin, hướng đến phát triển bền vững

Tín dụng chính sách xã hội (CSXH) đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của các nhóm yếu thế và phát triển kinh tế địa phương. Các chính sách đổi mới đã giúp hàng ngàn người tiếp cận vốn hỗ trợ, vượt qua khó khăn và xây dựng sinh kế bền vững. Bên cạnh đó, các hợp tác xã và mô hình nông nghiệp xanh ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong nền kinh tế địa phương. Nỗ lực đổi mới trong quản lý và triển khai tín dụng đã phá vỡ rào cản, mở ra cánh cửa cho một tương lai phát triển toàn diện.

Tín dụng chính sách - Xây dựng niềm tin, hướng đến phát triển bền vững - Bài 2: Xoá rào cản, mở cửa cơ hội

Trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, tín dụng chính sách xã hội (CSXH) không chỉ là công cụ hỗ trợ người dân thoát nghèo mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế địa phương. Các khoản vay ưu đãi đã tạo điều kiện cho hàng ngàn hộ khởi nghiệp, mở rộng sản xuất, cải thiện đời sống và đóng góp vào sự phát triển bền vững. Ðặc biệt, CSXH đã hỗ trợ những nhóm yếu thế và các cá nhân chấp hành xong án phạt tù vượt qua rào cản xã hội, tạo điều kiện cho họ tái hoà nhập cộng đồng và xây dựng cuộc sống mới. Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp tài chính, tín dụng này đã trở thành nền tảng vững chắc để họ từng bước vươn lên, thay đổi cuộc sống.