Phát triển thương mại nông thôn góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp - nông thôn. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân mua sắm, tiêu thụ sản phẩm, nâng cao chất lượng cuộc sống và từng bước chuyển dịch cơ cấu sản xuất theo hướng thương mại, dịch vụ.
Nông dân huyện Hồng Dân thu hoạch tôm càng chờ thương lái đến thu mua. Ảnh: K.T
Để rút ngắn khoảng cách giữa thành thị và khu vực nông thôn, từ năm 2010 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 23/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án phát triển thương mại nông thôn giai đoạn 2010 - 2015 và định hướng đến năm 2020. Thực hiện chỉ đạo này, những năm qua Bạc Liêu đã tranh thủ nhiều nguồn vốn đầu tư và vận động các doanh nghiệp khai thác, xây mới 7 chợ; nâng cấp, cải tạo 20 chợ ở các huyện, thành phố. Cùng với đó là khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, khai thác các mô hình chợ hiện đại ở vùng nông thôn như: siêu thị mini, khu mua sắm. Theo đó đã hình thành nhiều chợ với quy mô lớn được đầu tư hàng chục tỷ đồng như: Trung tâm thương mại Gành Hào, chợ Kinh Tư (huyện Đông Hải); Trung tâm thương mại (huyện Hòa Bình); Trung tâm thương mại Ngan Dừa (huyện Hồng Dân)…
Tuy nhiên, việc đầu tư và khai thác chợ mang lại hiệu quả không cao, nhà đầu tư khó thu hồi vốn và khó vận động được các tiểu thương vào chợ mua bán. Do vậy, nhiều trung tâm thương mại được các doanh nghiệp đầu tư xây dựng chủ yếu là khai thác phần quỹ đất để xây dựng và kinh doanh các khu phố thương mại, còn việc khai thác chợ và hy vọng thu lợi từ chợ thì doanh nghiệp chưa mặn mà. Thậm chí, giá thuê mặt bằng vào chợ mua bán đã được UBND tỉnh phê duyệt, nhưng lại khó triển khai vì nhiều tiểu thương không chấp nhận, hoặc không chịu di dời vào chợ để mua bán. Vì vậy, những năm gần đây Bạc Liêu rất khó thu hút các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, khai thác chợ. Đây chính là một trong những lý do cơ bản làm cho hàng hóa của nông dân khó tìm được thị trường tiêu thụ ổn định vì không có chợ đầu mối với quy mô lớn để thu hút các doanh nghiệp khai thác, tổ chức thu mua hàng nông, thủy sản của nông dân.
Đơn cử như hai mặt hàng chủ lực của tỉnh là hạt lúa và con tôm, nhưng nông dân gần như tự tìm đầu ra là chính. Nếu đầu ra của hạt lúa chủ yếu thông qua các “cò” lúa, thì mặt hàng thủy sản gần như bị chi phối vào những “lái” tôm. Do sản phẩm bán ra phải trải qua nhiều khâu trung gian nên lợi nhuận của nông dân bị chia năm xẻ bảy.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đến năm 2015, tỷ lệ hàng nông sản được tiêu thụ qua hợp đồng phải chiếm từ 25 - 30% và đến năm 2020 là 45 - 50%. Song, đến nay Bạc Liêu vẫn chưa thực hiện được mục tiêu này, vì ngay cả hạt lúa là mặt hàng chủ lực của tỉnh nhưng cả năm 2016 số lúa, gạo được bao tiêu qua hợp đồng, liên kết sản xuất với các doanh nghiệp chỉ chiếm 4,6% tổng sản lượng lúa. Hay đối với con tôm, cả tỉnh chỉ có hơn 304ha tôm nuôi được liên kết sản xuất, trong khi Bạc Liêu có tổng diện tích nuôi trồng thủy sản hơn 134.858ha!?
Trước những khó khăn trong phát triển thương mại nông thôn hiện nay, ngành quản lý cần có các giải pháp tháo gỡ. Đó là giúp nông dân tìm đầu ra cho các mặt hàng nông - thủy sản; khai thác có hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh ở khu vực nông thôn, tạo điều kiện cho khu vực này thực hiện thắng lợi mục tiêu chuyển dịch nhanh cơ cấu sản xuất, tăng thu nhập, giảm nghèo và mở ra nhiều cơ hội cho hội nhập kinh tế.
KIM TRUNG
Xem thêm bình luận