(CMO) Tình cảm của đất và người Cà Mau dành cho Thủ tướng Võ Văn Kiệt lúc nào cũng sâu nặng, dạt dào. Còn với bác Sáu Dân, Cà Mau là quê hương thứ hai, là sự quan tâm, lo lắng xuyên suốt.
Chúng tôi đã tìm gặp những nhân chứng, đến những địa danh đã từng lưu dấu những kỷ niệm về bác Sáu Dân ở Cà Mau qua các giai đoạn trên quê hương mình, để thêm hiểu, thêm yêu tầm vóc và cả sự giản dị, thân thương của người cộng sản ưu tú, kiên trung, tài năng lỗi lạc.
Khu di tích nhà ở và nơi làm việc của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt ở xã Khánh Hoà đang hoàn thành công đoạn cuối kịp khánh thành dịp 100 năm ngày sinh của ông. |
Những câu chuyện rất đời
Ông Trần Quốc Anh (Chín Anh), nguyên cận vệ có gần 20 năm gần gũi với bác Sáu Dân, thuật lại thời điểm mà đồng chí Võ Văn Kiệt với vai trò Bí thư Khu uỷ Khu Tây Nam Bộ về đứng chân tại Cà Mau từ tháng 10/1970. “Sau Tết Mậu Thân, tình hình T3 (Khu Tây Nam Bộ) gặp nhiều khó khăn. Cơ quan của Khu uỷ dời về xã Khánh Lâm, huyện Trần Văn Thời (cũ) từ năm 1972-1974 trong bối cảnh nơi đây là trọng điểm của chiến dịch Nhổ cỏ U Minh, B52 chà rát, địch dùng lực lượng chủ lực để tìm diệt cách mạng, đồn bót dày đặc”.
Người cận vệ Chín Anh trao đổi với các đồng chí Xã uỷ Khánh Lâm phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho đồng chí Võ Văn Kiệt. Cùng với đồng chí Hai Hiền (Trưởng ban Căn cứ Khu), đồng chí Hai Mương, Bí thư Xã uỷ Khánh Lâm, ông Chín Anh đến đặt vấn đề xây dựng một số lán trại để đưa thương binh về an dưỡng trên phần đất của ông Ðỗ Văn Biện (Ấp 9, xã Khánh Lâm, huyện Trần Văn Thời (cũ), nay là Ấp 6, xã Khánh Hoà, huyện U Minh). Theo hồi nhớ của ông Chín Anh, ông Hai Biện gật đầu cái rụp, cảm khái nói: “Tao cho mượn miếng đất ở bờ đìa hậu đất. Tao theo cách mạng, cần thêm gì cứ nói”.
Cũng trong thời gian bảo vệ đồng chí Võ Văn Kiệt ở Khánh Lâm, ông Chín Anh đã tìm được hạnh phúc riêng tư của đời mình: “Tôi gặp vợ tôi đang công tác phụ nữ xã Khánh Lâm, có được hạnh phúc gia đình cũng nhờ chú Sáu Dân ủng hộ, vun đắp”. Vậy là ông Chín Anh, quê gốc Quảng Nam, trở thành rể xứ U Minh, sau giải phóng tiếp tục công tác, gắn bó với quê hương Cà Mau.
Trong những món ăn của Cà Mau, ông Huỳnh Hoài Nam, nguyên cận vệ của đồng chí Võ Văn Kiệt, kể lại: “Chú Tám Thuận (bí danh khác của đồng chí Võ Văn Kiệt) thích ăn món ba khía muối ghê hồn. Ba khía muối xứ rừng đước Ngọc Hiển thì miễn chê. Nhưng xin hoài cũng kỳ, nên kêu tôi đi học làm ba khía muối từ thím Bảy Thạng, tay nghề nhứt hạng”. Học thạo nghề, ông Nam về làm lu ba khía muối. Thông thường là bảy bữa ăn được, khi cầm cái ngoe kế càng, cắn bỏ 2 đầu, nút thịt chạy là đạt chuẩn. Nhưng để cẩn thận, ông Nam định là phải để 9, 10 ngày cho chắc ăn. Ngặt nỗi, đồng chí Võ Văn Kiệt nhớ kỹ quá, tới ngày thứ 7 là hỏi: “Ba khía ăn được chưa cậu Nam?”.
Ba khía muối đã ăn được, ông Nam lên báo cáo thủ trưởng. Vị thủ trưởng dặn: “Cậu kêu chị nuôi nấu nồi cơm xôm xốp, xúc lên và để ba khía ra dĩa cho tôi”. Thế rồi, vị Bí thư Khu uỷ Khu Tây Nam Bộ lấy tay không bẻ ba khía, bốc cơm ăn ngon lành.
Cà Mau luôn có Bác Sáu Dân
Nơi ở và hoạt động của đồng chí Võ Văn Kiệt tại Khánh Lâm giờ đã trở thành di tích cấp tỉnh. Vui mừng hơn, di tích này đã được đầu tư xây dựng khẩn trương trong vài tháng, kịp khánh thành đúng dịp 100 năm ngày sinh của bác Sáu Dân.
Ông Ðỗ Minh Thuần, Ấp 6, xã Khánh Hoà, huyện U Minh, con út của ông Ðỗ Văn Biện, hết sức phấn khởi: “Năm 2016, nơi ở và làm việc của bác Sáu Dân giai đoạn 1972-1974 trên phần đất hương hoả gia đình tôi được công nhận là di tích cấp tỉnh. Bây giờ công trình di tích sắp hoàn thành rồi, thật không còn vui mừng nào bằng!”.
Theo ông Thuần, dù bác Sáu Dân hoạt động bí mật, nhưng về sau này, khi biết thông tin, gia đình rất tự hào vì đã góp phần nhỏ của mình vào sự nghiệp cách mạng, bảo vệ an toàn cho đồng chí Võ Văn Kiệt. Gia đình ông Thuần cũng hiến gần 2.000 m2 đất hương hoả, xây dựng di tích, theo đúng nguyện vọng của phụ mẫu căn dặn lại.
Ông Lê Văn Ðó, Phó bí thư Thường trực Ðảng uỷ xã Khánh Hoà (trái) và ông Ðỗ Minh Thuần (con út ông Hai Biện), bên hầm trú cá nhân được phục dựng lại tại Khu di tích nơi ở và làm việc của đồng chí Võ Văn Kiệt tại U Minh. |
Trong khu di tích, gian thờ đồng chí Võ Văn Kiệt, có tượng và đôi câu đối: “YÊU NƯỚC THƯƠNG DÂN MINH TUỆ CAN TRƯỜNG NGHĨA ÐẢM/ KIÊN TRUNG TÂM HUYẾT NHÂN ÁI ÐỘ LƯỢNG ANH HÙNG”. Ngoài ra là khu vực nhà làm việc, hầm trú ẩn, bia ghi tiểu sử đồng chí Võ Văn Kiệt. Ông Lê Văn Ðó, Phó bí thư Thường trực Ðảng uỷ xã Khánh Hoà, phấn khởi: “Khánh Hoà với truyền thống cách mạng hào hùng, nơi được đồng chí Võ Văn Kiệt lựa chọn đứng chân hoạt động thời kháng Mỹ. Ðảng bộ, Nhân dân địa phương luôn coi đó là vinh dự, tự hào, ra sức để dựng xây cho quê hương ngày càng giàu đẹp. Riêng khu di tích nơi ở và làm việc của đồng chí Võ Văn Kiệt, sẽ trở thành địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ tiếp nối. Quê hương Khánh Hoà luôn có Bác Sáu Dân bên cạnh!”.
Sinh thời, đồng chí Võ Văn Kiệt dành tình cảm, sự quan tâm lớn lao đối với đà phát triển, đổi mới của tỉnh Cà Mau. Ngọt hoá bán đảo Cà Mau (mà nay dự án cống Cái Lớn - Cái Bé đã hiện thực hoá thành công), cụm công nghiệp khí - điện - đạm Cà Mau là những dự án mở ra thế và lực mới của địa phương trong hành trình phát triển.
Ông Phạm Thạnh Trị, nguyên Phó bí thư Tỉnh uỷ, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh, khẳng định: “Nhắc đến cụm công nghiệp khí - điện - đạm Cà Mau không thể không nhắc tới công lao của các đồng chí Võ Văn Kiệt, Phan Văn Khải, Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Thủ tướng Chính phủ qua các giai đoạn!”.
Còn nói như ông Chín Anh, cái sâu thẳm nhất ở ông Sáu Dân là "lo cho dân nghèo”, lúc nào, ở đâu ông cũng nhắc đến vấn đề đó với cán bộ các cấp. Chỉ đạo làm gì, đầu tư vào đâu, làm như thế nào... ông cũng tập trung nghĩ đến hiệu quả để không lãng phí tiền của...
Ông Lý Quốc Khánh, Ấp 6, xã Khánh Hoà luôn tôn kính bác Sáu Dân, sưu tập hiện vật và treo ảnh Thủ tướng ở nơi tôn nghiêm trong nhà. |
Những công trình mang dấu ấn của đồng chí Võ Văn Kiệt trên đất Cà Mau không chỉ lớn về quy mô, hiệu quả kinh tế trước mắt, mà còn là tầm nhìn chiến lược lâu dài. Và mục tiêu chỉ có một, đó là giúp cho tỉnh địa đầu cực Nam Tổ quốc vươn lên, cho Nhân dân Cà Mau có cuộc sống đẹp giàu. Ðất và người Cà Mau nghiêng mình tưởng nhớ bác Sáu Dân, người đã sống một cuộc đời trọn vẹn với lý tưởng cách mạng, suốt đời vì Ðảng, vì dân!./.
Chí Diện - Phong Phú - Hải Nguyên