Tôi đã chụp ảnh cho chị Phan Thị Huờn hai lần, giữa hai lần chụp ấy là 49 năm (1966-2015). Chụp lần đầu trong một hoàn cảnh ngẫu nhiên, bất ngờ, mà nhân vật chính để chúng tôi đến đây tìm là ông Nguyễn Văn Cương, 62 tuổi, ở kinh Nước Phèn, xã Khánh Bình Ðông. Ông Cương đã bị giặc bắn chết trong căn nhà của mình, cả căn nhà và ông đều cháy chung đám lửa do địch gây ra. Khi chúng tôi tới nơi thì sự việc này đã sang ngày thứ tư rồi. Tôi xin mở ngoặt nói rõ hơn về mục đích chuyến đi này: Ðúng vào thời điểm ở nước Pháp đang lập ra phiên toà xét xử tội phạm chiến tranh ở Việt Nam do ông Rút-Sen đề xuất.

Trưởng Phòng Văn hoá - Thông tin huyện Ngọc Hiển Lê Chí Thắng chia sẻ, đờn ca tài tử góp phần quan trọng trong đời sống văn hoá tinh thần của Nhân dân, làm xua tan những cực nhọc sau những giờ làm việc vất vả. Hiện nay, đờn ca tài tử còn là nơi tụ họp các thành viên cùng sở thích thành những câu lạc bộ để giao lưu, học hỏi kinh nghiệm trong sản xuất, kinh doanh, học hỏi văn nghệ… Từ đó, góp phần quan trọng tạo nhịp cầu thắt chặt tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư và gìn giữ được nét đẹp cho loại hình nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ.

Chỉ từ 8.000 đến vài chục ngàn đồng, người chơi “sở hữu” ngay 1 bức tượng thạch cao trắng với đủ hình thù ngộ nghĩnh, 2-3 cây bút vẽ, màu nước và 1 cốc nước để rửa bút khi chuyển màu. Với bàn tay khéo léo, trí tưởng tượng, cùng “gu” thẩm mỹ nghiệp dư, họ thoả sức sáng tạo, pha màu và tô những bộ phận tượng theo ý thích mà không phải tuân theo bất kỳ quy ước màu nào.

Không được đánh giá là cánh đồng màu mỡ, phì nhiêu, cò bay thẳng cánh, thiên nhiên của miền Trung, của Quảng Trị được miêu tả trong sách vở, trong cách nhìn nhận đánh giá của người khác thường gắn với sự khắc nghiệt, khô cằn. Vậy mà “Khói sẽ làm mắt tôi cay” của Hoàng Công Danh đã cho người đọc một cái nhìn thật khác về miền quê luôn tự nhận là “đất nghèo, quê chật”.

Chàng sinh viên 9X Phạm Phước Điền (học năm cuối Khoa Thiết kế thời trang Trường Đại học Hoa Sen, TP Hồ Chí Minh) được rất nhiều bạn bè, thầy cô trong trường và cộng đồng mạng xã hội Facebook biết đến với khả năng sáng tạo những thiết kế thời trang “độc - lạ” từ rất nhiều chất liệu: bao ni-lông, ống hút, vỏ chôm chôm, mì tôm… Gần đây, những thiết kế của Điền đoạt giải Á quân cuộc thi thiết kế Fascen Collection 2015 - cuộc thi thiết kế giữa các trường đại học với nhau.

“Ai về An Giang quê em với dòng sông mát rượi. Đồng lúa bát ngát mênh mông, như tấm thảm nhung vàng. Có rừng cây núi cao, điểm tô đất mẹ muôn đời đẹp xinh…”, đó là đoạn mở đầu của ca khúc “An Giang quê em”, nhóm Tam ca Áo Trắng trình bày rất thành công. An Giang cũng chính là quê hương của tác giả - Nhạc sĩ Phan Thao. Bài hát này ông sáng tác đã lâu. Ca từ đẹp, trong vắt, không màu mè hay cầu kỳ nhưng không thiếu phần sang trọng. Thời gian qua, đã có nhiều thế hệ ca sĩ thể hiện để lại ấn tượng trong lòng người yêu nhạc. Bây giờ, mỗi khi có dịp nghe lại vẫn thấy xao xuyến như thuở nào.

Lời đầu sách, Nhà thơ, Nhà báo Ngô Minh đã viết “Có những con người bình thường như bao người khác, nhưng cuộc đời của họ lại khảm vào lịch sử đất nước, khảm vào trái tim, trí nhớ của bao thế hệ trẻ Việt Nam. Một trong những người đó là tử tù Lê Quang Vịnh, một người cộng sản trẻ, một thanh niên trí thức hoạt động trong phong trào học sinh sinh viên Sài Gòn - Gia Ðịnh trước ngày miền Nam giải phóng”.

Tôi dắt chiếc xe ra khỏi nhà, dìu ngoại lên xe, bà bước chậm rãi, khom người trông khó khăn, tôi cầm bàn tay da nhăn nheo theo năm tháng, da trổ đồi mồi nhìn mỏng hẵn đi của ngoại. Trời cứ mưa ngày một nặng hạt, tôi choàng tay mặc cho ngoại cái áo mưa. Con đường lầy lội, những "ổ gà" ngổn ngang trên đường, tôi phải thật cẩn thận.

Có thể xem Nhà thơ Chế Lan Viên (tên họ thật Phan Ngọc Hoan) là một trong những cây đại thụ của khu rừng văn chương Việt Nam. Suốt hơn nửa thế kỷ miệt mài sáng tạo, ông đã để lại một văn nghiệp phong phú, đa dạng: thơ, văn, nghiên cứu phê bình và cả dịch thuật…

Đạo diễn Nguyễn Tiến Dương (hiện là Giám đốc Trung tâm Văn hoá tỉnh Cà Mau) ví von rất “ngộ” về nghề đạo diễn: “Nghề này giống như làm dâu, mà là làm dâu trăm họ”. Theo “gu” thẩm mỹ, thị hiếu, sự cảm thụ của từng người, rất khó lòng để vừa ý tất cả. Bởi vậy, cốt lõi hơn cả là người đạo diễn phải không ngừng nỗ lực, vừa tiếp cận được với thị hiếu khán giả, vừa giữ được nét riêng, “cái duyên” của chính mình. Sự tự mãn và lặp lại, như Ðạo diễn Tiến Dương thừa nhận “là cái kết buồn” cho những ai dấn thân vào con đường nghệ thuật.

Ngày nay, biển đảo đang là vấn đề mang tính thời sự nóng hổi. Biển đảo đang dần trở thành một trong những mối quan tâm hàng đầu của toàn dân tộc. Cả dân tộc hướng về biển đảo. Văn học - nghệ thuật cũng hướng về biển đảo. Không nói đến những bài thơ nổi tiếng viết về biển đảo thiêng liêng, trong bài viết này, tôi chỉ muốn nhắc đến những vần thơ dung dị, đời thường nhất. Có thể họ không phải là những nhà thơ, có thể họ là những nhà thơ nghiệp dư, nhưng những vần thơ viết về biển đảo sao lại giàu cảm xúc đến vậy.

Gọi là thời không xa, bởi đó chính là thời thơ ấu của chúng tôi, của lớp lớp anh chị và có xa hơn nữa thì của ông bà, cha mẹ chúng tôi vậy. Thời không xa ấy, ông bà, cha mẹ, anh chị và cả chúng tôi nữa, sống và sinh hoạt trong điều kiện còn quá nghèo nàn về vật chất. Ước mơ về bữa cơm no còn xa, huống chi là mơ về bữa cơm ngon…

Hết ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, khi tôi gặp chị. Tuy không phải là họ hàng, nhưng tôi xem gia đình chị Sáu Khiêm (ấp Kinh Hội, xã Khánh Bình, huyện Trần Văn Thời) như người nhà vì anh Sáu là anh bạn dì ruột người bạn nối khố của tôi. Tôi biết gia đình này gần 20 năm nay. Ngày ấy tôi đã từng thầm ao ước mình có được gia đình như vậy. Vợ chồng hoà thuận, con cái vui vầy, chăm ngoan hiếu học.

Đội Thông tin Văn nghệ Khmer tỉnh Cà Mau là đơn vị trực thuộc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau. Mặc dù hạn chế về kinh phí, diễn viên chưa qua trường lớp đào tạo còn rất nhiều, thế nhưng 26 cán bộ, diễn viên, nhạc công của đội luôn hăng say tập dượt, rèn luyện kỹ năng về hát - múa - kịch, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Năm 2014, chi bộ, công đoàn, chi đoàn của đội hoàn thành tốt nhiệm vụ, đội tổ chức lưu diễn được 42 cuộc với 62 đêm diễn phục vụ đồng bào dân tộc trong tỉnh, hơn 62.000 lượt người xem, đạt 104% kế hoạch năm 2014.

Sinh ra và lớn lên ở vùng quê có truyền thống cách mạng thuộc huyện Trần Văn Thời, Hoạ sĩ Lê Việt Hồng may mắn được phát hiện năng khiếu và bước vào lĩnh vực hội hoạ khi 17 tuổi, ở Tạp chí Lúa Vàng (Cà Mau). Sau đó anh được đào tạo lớp hội hoạ ở Khu Tây Nam Bộ. Những kiến thức ban đầu đã làm bật dậy năng khiếu bẩm sinh cộng với niềm đam mê sẵn có, từ đó đã chắp cánh cho Lê Việt Hồng bay cao, bay xa trên con đường hội hoạ.

Hay, lạ, đầy chất thơ và tính chuyên nghiệp cao là nhận xét của đông đảo khán giả sau khi xem đêm thơ Nguyên tiêu “Hướng về biển, đảo Tổ quốc” đêm 5/3 (rằm tháng Giêng) vừa qua, tại Hội Văn học - Nghệ thuật Cà Mau.

“Ấn tượng với màu sắc có thể tự phối, kiểu dáng tối giản của Fixed Gear, ngay lần đầu tiếp xúc thông qua anh bạn tại Cần Thơ, tôi cứ thắc mắc, xe không phanh, không thắng làm sao chạy. Thấy tôi thích, anh bạn tư vấn, nên tậu luôn 2 chiếc “chất lượng” mang về Cà Mau để thoả sự tò mò”, anh Lê Anh, Trưởng nhóm Fixed Gear Cà Mau, bộc bạch.

Đêm ba mươi Tết. Trời tối đen như mực. Chiếc tàu sắt mang ký hiệu SAR413 phom phom trên sóng cả hướng về Mũi Cà Mau. Từng đợt sóng cao nghều nghệu mang theo những cột nước trắng xoá như đang chực chờ nhấn chìm con tàu. Lá cờ đỏ sao vàng năm cánh trên nóc ca-bin bị gió thổi mạnh tạo thành âm thanh nghe phần phật liên hồi. Chiếc tàu bị hất tung lên cao rồi lại bị dìm xuống cuối chân sóng rồi lại tung lên cao như một pha làm trò tung hứng trong các đoàn xiếc.

Với những sáng tạo thú vị, cùng cách chạm trổ, khắc tỉa tỉ mỉ, khéo léo theo chữ thư pháp, câu đối, hình cá chép, long phụng, hình Phật… lên mặt vỏ dưa hấu, các “nghệ nhân” đã biến tấu loại quả ngon, bổ dưỡng cho sức khoẻ này thành những tuyệt tác nghệ thuật để trang trí cạnh mâm ngũ quả ngày Tết. Càng đẹp và ý nghĩa hơn khi đặt trang trọng quả dưa ấy trên bàn thờ gia tiên, với ước nguyện cầu mong một năm mới bình an, no đủ, hạnh phúc và may mắn.

Tết này nữa là sắp trọn 40 năm đất nước hoà bình thống nhất. 40 năm không là quá dài so với sự phát triển xã hội nhưng là thời gian chuyển giao nhiều thế hệ kế tiếp nhau bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.

Hai Tánh lui cui xỏ mấy nuộc lạt cho xong mé vách chái bếp. Hổm rày vô mùa mưa sòng, lá dừa nước xé đôi xếp tay phơi nửa tháng còn tươi xanh, nước chảy lòng ròng. Lạt buộc róc bập bè giòn khứu. Rốt cuộc cũng rồi cái nhà, mà nhìn giống cái chòi hơn. Nhìn cơ ngơi đầu tiên của mình chẳng hiểu sao Hai Tánh muốn rớt nước mắt. Sáu Tình, bụng lùm lùm, ngồi un lửa ướt, bên cạnh trên cái cà ràng nồi cơm tăm sôi ỉ ôi, mấy con cá khô không ra hình thù gì, mốc meo bủn rệu.

Phim ảnh ngoài mục đích giải trí còn có thể cung cấp lượng kiến thức khổng lồ về học tập lẫn đạo đức. Và thiếu nhi luôn là những đối tượng chiếm thị phần khá lớn, có nhu cầu cao. Tuy nhiên, hiện nay, phim dành cho độ tuổi từ cấp tiểu học đến trung học rất khan hiếm, trong khi phim chứa nhiều cảnh bạo lực hay những cảnh “người lớn” quá nhiều, khiến các bậc phụ huynh vô cùng lo lắng.

Sau vòng tuyển chọn, 80 giọng ca tiềm năng nhất được Ban tổ chức (BTC) sắp xếp bắt cặp ngẫu nhiên để cùng tranh tài trong hai ngày bán kết. Ai sẽ xuất sắc giành được tấm vé vào vòng chung kết xếp hạng và trở thành quán quân của “Vọng Cổ Du Ca”?

Ngồi trên Viễn là Tính, anh chàng có mái tóc chải keo sắc lẻm, nặc nước hoa loại đắt, áo bó người, chừa một hai nút không cài như là mốt. Chốc chốc Tính quay xuống nhoẻn cười ý “ta quen nhau” hoặc “sẽ quen nhau” và gặng hỏi đôi câu xã giao vẻ trịch thượng, hơn người.

Trong tỉnh Cà Mau nói chung và TP Cà Mau nói riêng, hầu như những bức ảnh phóng to treo ở những nơi công cộng để quảng bá về du lịch hay kêu gọi bảo vệ rừng đều là của anh. Vì vậy cho nên tới thời điểm này, trong gia tài giải thưởng của anh đa phần là tác phẩm về đề tài quê hương Cà Mau. Người tôi muốn nhắc tới là Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Thanh Dũng, hội viên Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh Cà Mau.

“Nếu nghĩ làm giàu bằng nghề này, chắc anh em trong đội không ai gắn bó đến hơn chục năm”, anh Dương Ngọc Cường, Đội trưởng Đội Thông tin lưu động (TTLĐ) tỉnh tư lự.

Được tổ chức lần đầu tiên và lựa chọn Cà Mau là điểm tuyển sinh của Vọng Cổ Du Ca, cuộc thi không chỉ mở ra một sân chơi lành mạnh mà còn tạo cơ hội được tiếp cận một sân khấu bài bản, chuyên nghiệp cho tất cả những ai yêu thích ca tài tử, vọng cổ và cải lương. Với sự hỗ trợ tận tình của chính quyền địa phương, cuộc thi Vọng cổ du ca đang diễn ra với những kết quả vượt trên mong đợi, hứa hẹn những bùng nổ đầy bất ngờ khi các thí sinh lọt vào vòng trong.

Người bình thường học đàn đã khó, đối với người khiếm thị thì càng khó hơn. Nhưng bằng ý chí, nghị lực và niềm đam mê, ông Thái Minh Hùng, ngụ ấp Ðồng Tâm, thị trấn Cái Nước, huyện Cái Nước đã làm được điều mình mong muốn.

Tranh thủ ít thời gian của một ngày thứ Bảy đầy bận bịu, tôi chạy vội ra chợ mua ít thứ về cho buổi ăn cơm chiều và trữ tủ lạnh. Thấy rau má bán bên chợ chồm hổm, tôi rề xe lại. Người phụ nữ bán rau độ khoảng ngoài 40 tuổi mau miệng mời. Tôi bảo, định mua rau để tủ lạnh, nhưng rau này rửa nước ướt rồi không trữ được. Người phụ nữ bảo: “Có rau khô trong bọc nè, cô mua bao nhiêu?”. Sau khi hỏi giá, tôi bảo cân 400 g.

Khởi động hành trình tìm kiếm tài năng ca tài tử, vọng cổ và cải lương tại huyện Thới Bình (Cà Mau), Vọng Cổ Du Ca đã “gặt hái” được nhiều giọng hát không chuyên đầy tiềm năng, triển vọng.