Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam năm nay có chủ đề: “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: Ðột phá đưa đất nước bước vào kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng”. Ðây cũng là mục tiêu trọng tâm mà ngành khoa học và công nghệ (KH&CN) hướng tới trong năm 2025.
Trong xu thế phát triển hiện nay, đổi mới sáng tạo (ÐMST) không chỉ là nhiệm vụ của một nhóm đối tượng mà cần lan toả rộng khắp toàn xã hội. Nhân Ngày KH&CN Việt Nam 18/5, phóng viên Báo Cà Mau có cuộc trao đổi với ông Thái Trường Giang, Phó giám đốc Sở KH&CN, về kết quả và vai trò của ngành KH&CN trong thúc đẩy ÐMST và chuyển đổi số.
-Ông có thể chia sẻ khái quát về những kết quả nổi bật của ngành KH&CN tỉnh trong thời gian qua?
Ông Thái Trường Giang: Ðiểm lại những kết quả KH&CN thời gian qua, ngành KH&CN đã tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện các dự án, các đề tài KH&CN của bộ, của cấp tỉnh, quản lý các dự án đề KH&CN của cấp sở. Qua các kết quả nghiên cứu, tỉnh đã tập trung vào triển khai thực hiện nghiên cứu, ứng dụng và nhân rộng các nhiệm vụ KH&CN. Cụ thể, Cà Mau đã thực hiện 5 đề tài, dự án cấp bộ; 83 đề tài, dự án cấp tỉnh và 101 đề tài, dự án cấp sở, ngành.
Ðiểm nhấn là các nghiên cứu đều hướng đến ứng dụng thực tiễn, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp như: sản xuất giống tôm sú theo công nghệ Biofloc; quy trình nuôi tôm không xả thải kết hợp rong và cá; nuôi tôm càng xanh trên ruộng lúa - mô hình thích ứng biến đổi khí hậu... Ðáng chú ý, Cà Mau đã lai tạo và công nhận giống lúa CaMau1 chịu mặn - giải pháp đột phá cho vùng đất lúa - tôm; quy trình sản xuất các loại giống keo lai, keo lá tràm, chuối bằng phương pháp nuôi cấy mô invitro... Trong y dược, mô hình sàng lọc và can thiệp sớm cho trẻ rối loạn phổ tự kỷ, khảo sát tài nguyên cây thuốc nam đã cho thấy hiệu quả tích cực.
Mô hình nuôi tôm không xả thải kết hợp rong và cá đã và đang được nhân rộng.
Tỉnh đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, góp phần tạo việc làm, thúc đẩy tinh thần ÐMST trong cộng đồng. Ngày hội Khởi nghiệp tỉnh Cà Mau (CamaUP) được tổ chức thường niên, thu hút hàng ngàn lượt người tham gia, trong đó có nhiều dự án đạt giải cao ở các cuộc thi cấp quốc gia và quốc tế. Ðây là tín hiệu đáng mừng cho hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương.
Về hoạt động tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, đã có 25 doanh nghiệp được hỗ trợ áp dụng các tiêu chuẩn quản lý tiên tiến như HACCP, ISO 22000:2018; 137 cơ quan hành chính duy trì ISO 9001:2015 phục vụ cải cách hành chính.
Cà Mau cũng đã xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc bằng công nghệ blockchain, áp dụng cho 96 sản phẩm chủ lực, trong đó có 83 sản phẩm OCOP, giúp nâng cao uy tín và minh bạch thông tin sản phẩm địa phương.
Ðối với hoạt động sở hữu trí tuệ và quản lý công nghệ trên địa bàn tỉnh, đã được cấp 441 văn bằng bảo hộ, gồm 2 chỉ dẫn địa lý (tôm và cua Cà Mau), 13 nhãn hiệu chứng nhận, 12 nhãn hiệu tập thể. Sở KH&CN đã thẩm định công nghệ cho 16 dự án đầu tư, có ý kiến chuyên môn cho 201 dự án khác, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật và tính khả thi trước khi triển khai.
Công tác quản lý Nhà nước về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng đạt kết quả tốt, hỗ trợ cho nhiều doanh nghiệp xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn cơ sở.
-Với những kết quả đạt được, ngành KH&CN tỉnh thời gian qua đã thúc đẩy ÐMST như thế nào, thưa ông?
Ông Thái Trường Giang: Nói về ÐMST, tưởng chừng như một khái niệm rất rộng, nhưng thực tế là đổi mới trong quy trình sản xuất, đổi mới cách nghĩ, cách làm, đổi mới cách quản lý, góp phần cho năng suất sản xuất, năng suất lao động của các hộ dân tăng lên; chính là ÐMST trong nghiên cứu để thực hiện KH&CN.
-Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá KH, CN, ÐMST và chuyển đổi số quốc gia. Cùng với các địa phương cả nước, tỉnh Cà Mau đang tích cực thực hiện Nghị quyết này. Ông có thể thông tin về kết quả thực hiện đến nay?
Ông Thái Trường Giang: Cà Mau đang tích cực thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Trên cơ sở các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp của Nghị quyết số 57-NQ/TW, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã xác định và đề ra 7 nhóm nhiệm vụ cụ thể, với 27 nhiệm vụ thành phần. Ðến thời điểm hiện tại, có 9/27 nhiệm vụ đã thực hiện hoàn thành (chiếm 33,33%); 11/27 nhiệm vụ đang trong tiến độ thực hiện (chiếm 40,74%) và 7/27 nhiệm vụ chưa thực hiện (chiếm 25,93%). Các nhiệm vụ chưa thực hiện đều liên quan đến công tác xây dựng và ban hành cơ chế, chính sách. Việc ban hành các văn bản này có liên quan mật thiết đến các luật, nghị định và thông tư sửa đổi của Quốc hội và Chính phủ. Trước mắt, UBND tỉnh đang chỉ đạo các cấp, các ngành, cơ quan chuyên môn khẩn trương rà soát và xây dựng dự thảo. Ngay sau khi các văn bản sửa đổi của Trung ương được ban hành, tỉnh sẽ bắt tay ngay vào việc ban hành văn bản cụ thể hoá để áp dụng cho địa phương.
Ngành KH&CN xác định rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm trong triển khai để đảm bảo hiệu quả cao nhất.
Nghiên cứu thành công nuôi tôm càng xanh trên ruộng lúa – mô hình thích ứng biến đổi khí hậu.
-Ông có thể cho biết thêm về phương hướng hoạt động của tỉnh để phát triển KH&CN, ÐMST gắn với chuyển đổi số trong thời gian tới?
Ông Thái Trường Giang: Triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KH, CN, ÐMST và chuyển đổi số quốc gia. Tiếp tục đổi mới toàn diện, đồng bộ về tổ chức, cơ chế tài chính, quản lý, cơ chế tự chủ của các tổ chức KH&CN công lập phù hợp với đặc thù của hoạt động KHCN; hoàn thiện cơ sở pháp lý quản lý Nhà nước về KHCN và ÐMST, bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch và công bằng. Kết hợp tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và thanh tra chuyên ngành.
Ngành sẽ tập trung nghiên cứu, ứng dụng công nghệ phục vụ phát triển bền vững, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và kinh tế tuần hoàn. Bên cạnh đó, sẽ đẩy mạnh thu hút vốn xã hội hoá từ doanh nghiệp, phát triển thị trường KH&CN và hệ sinh thái khởi nghiệp.
Ngoài ra, Cà Mau sẽ tăng cường hợp tác quốc tế, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, kinh tế số, công nghệ cao... đồng thời đào tạo, thu hút nhân lực chất lượng cao phục vụ chuyển giao công nghệ và sản xuất hiện đại.
-Xin cảm ơn ông!
Kim Cương thực hiện
Xem thêm bình luận