Nhiều địa phương trong tỉnh hiện đang gặp khó khi thực hiện các tiêu chí, nhất là tiêu chí môi trường, khi nâng chuẩn nông thôn mới.
- Thay đổi lớn nhờ xây dựng nông thôn mới
- Trí Lực dồn sức xây dựng nông thôn mới nâng cao
- Hoà Thành nâng chất nông thôn mới
Ðiển hình như xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau. Ðể được công nhận xã NTM kiểu mẫu, xã phải được công nhận xã NTM nâng cao theo bộ tiêu chí mới giai đoạn 2021-2025, ban hành theo Quyết định số 2222/QÐ-UBND ngày 26/8/2022 của UBND tỉnh. Bên cạnh đó, xã phải đạt 3 nhóm tiêu chí quan trọng, là thu nhập bình quân đầu người, có ít nhất 1 “ấp thông minh” và đạt ít nhất 1 trong 6 tiêu chí kiểu mẫu do xã tự chọn (trong đó có sản xuất, giáo dục, văn hoá, du lịch, cảnh quan môi trường, an ninh trật tự và chuyển đổi số). Quyết tâm lên NTM kiểu mẫu, xã Lý Văn Lâm đặt mục tiêu thu nhập bình quân đầu người phải cao hơn 10%. Song song đó, xã chọn ấp Ông Muộn để xây dựng “ấp thông minh” và chọn 2 tiêu chí kiểu mẫu, là sản xuất và cảnh quan môi trường, để phấn đấu thực hiện về đích.
Tuy nhiên, khi xây dựng “ấp thông minh”, các tiêu chí khác đều tương đối đảm bảo, chỉ riêng tiêu chí môi trường là gặp khó. Ông Trương Chí Nguyện, Trưởng ấp Ông Muộn, cho biết: “Chúng tôi đang tập trung vận động bà con hoàn thiện tiêu chí môi trường, trồng hoa kiểng trên các tuyến lộ. Ấp tiến hành thu gom rác thải trên địa bàn cũng như phân loại rác tại nguồn. Tuy nhiên, tiêu chí môi trường là cực nhất và khó hoàn thành nhất. Bởi hiện nay, những tuyến lộ, kênh rạch giáp ranh xã, phường khác, mỗi khi nước lớn là rác sẽ đổ về, bà con và địa phương rất đau đầu vấn đề này”.
Bà Cao Hồng Cẩm, Chủ tịch UBND xã Lý Văn Lâm, cho biết: “Ðầu năm 2023, xã đã tổ chức khảo sát việc thu gom, xử lý rác. Ðối với tuyến người dân có nhu cầu thu gom rác, xã sẽ bố trí xe đến tận nơi. Ðến thời điểm này, không còn tình trạng đốt rác nữa. Hội Liên hiệp Phụ nữ và Xã đoàn phát động việc đổi rác lấy quà để tạo thói quen thu gom rác, phân loại rác cho người dân. Ðối với rác thải nguy hại, chúng tôi bố trí thùng rác và tuyên truyền đến bà con thu gom, hằng tháng sẽ có xe vào thu dọn. Bất cập nhất đối với xã là cảnh quan những khu đô thị mới, nhiều nền đất trống cỏ rác mọc đầy. Xã có báo cáo nhưng chủ đầu tư khu đô thị do Sở Xây dựng quản lý nên rất khó cho địa phương”.
Giáp với TP Cà Mau, xã Hồ Thị Kỷ, huyện Thới Bình cũng gặp vấn đề tương tự. Ông Nguyễn Việt Bắc, Phó chủ tịch UBND xã, cho biết: “Tiêu chí môi trường được xem là cần ít vốn đầu tư nhưng khó đạt và dễ tụt dốc. Nhiều xã dù đã đạt chuẩn tiêu chí này nhưng vẫn thường hụt hơi để giữ được chuẩn. Ðể xã nâng chuẩn NTM, chúng tôi cũng gặp khó về tiêu chí môi trường, bởi tiêu chí này liên quan đến người dân. Hiện toàn bộ hệ thống chính trị xã quyết liệt nâng cao ý thức cho người dân. Chúng tôi tuyên truyền, vận động để nơi nào đã mở rộng thì phải đảm bảo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp. Chúng tôi đặc biệt chú trọng đèn năng lượng chiếu sáng, bởi an ninh trật tự cũng gắn với cảnh quan môi trường. Năm 2023, chúng tôi vận động khá nhiều và hiện ban hành một nghị quyết về "sáng - xanh - sạch - đẹp”, khuyến khích người dân trồng cây xanh, phân loại và gom rác tại nguồn”.
Lộ nông thôn xã Hồ Thị Kỷ, huyện Thới Bình.
Một số xã NTM phấn đấu lên NTM nâng cao cũng đối mặt với cái khó trong thực hiện tiêu chí môi trường. Ðiển hình như xã Tân Thành, TP Cà Mau, hiện đã hoàn thành 19/19 tiêu chí để đạt NTM nâng cao, nhưng khó nhất là việc đảm bảo vệ sinh môi trường và tạo mỹ quan cho địa phương. Ông Trương Huỳnh Lãm, Phó chủ tịch UBND xã, cho biết: "Xã có bố trí tổ thu gom rác. Ða phần người dân có tinh thần tự giác phát cỏ, gom rác dọc các tuyến đường, nhưng vẫn còn một số hộ cần tiếp tục vận động. Ðiểm tập kết rác của xã cũng đã có khu ổn định chứa rác cho các tổ tập trung về, xe thu gom dễ dàng lấy rác. Trong quá trình nâng chuẩn NTM, chúng tôi khá vất vả với tiêu chí môi trường, bởi phụ thuộc vào ý thức của người dân. Có hộ hăng hái làm hàng rào, nhặt rác, bỏ rác đúng nơi, nhưng có hộ chậm chạp trong quá trình thực hiện, chúng tôi phải liên tục đốc thúc và kiểm tra để thành nếp".
Người dân Tân Thành tích cực tạo ra những hàng rào đẹp để tạo mỹ quan cho xã nông thôn mới.
Thời gian tới, tiêu chí môi trường cần được đặt nặng và có giải pháp đúng đắn hơn mới có thể giúp các xã chạy nước rút nâng chuẩn NTM, vươn lên NTM kiểu mẫu. Với vai trò Mặt trận tham gia xây dựng NTM, ông Nguyễn Văn Khởi, Phó chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh, chia sẻ, thời gian tới sẽ tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”.
Người dân xã Tân Thành, TP Cà Mau cùng nhau thu gom rác tại khu vực sinh sống. (Ảnh UBND xã cung cấp).
Ðể thực hiện cuộc vận động này, tại khu vực nông thôn, trên cơ sở Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM, MTTQ các cấp căn cứ tình hình thực tế của địa phương, lựa chọn các tiêu chí phù hợp, cụ thể hoá thành các nội dung để vận động Nhân dân tham gia thực hiện. Ðối với các xã đã đạt chuẩn NTM, vận động Nhân dân tiếp tục phát huy kết quả, tích cực tham gia các hoạt động, góp phần nâng cao chất lượng xã đạt chuẩn NTM, trong đó chú trọng nâng cao tiêu chí môi trường. Tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả chương trình phối hợp giữa UBND - Hội Liên hiệp Phụ nữ - Hội Cựu chiến binh - Hội Nông dân - Liên đoàn Lao động - Ðoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh để thực hiện công tác giảm nghèo bền vững, xây dựng NTM, đô thị văn minh./.
Lam Khánh