Mỗi khi mùng Năm tháng Năm về, lòng tôi lại hoang hoải, nhớ thương quê cũ. Những kỷ niệm ngày xưa theo mẹ lên đồi bứt từng nắm lá mùng năm, hay ngồi chồm hổm cùng bà với những rổ bánh đầu chợ... Tôi nhớ vị đậm đà của chén nước lá, nhớ bàn tay sần sùi của mẹ đang phơi từng nắm lá trước sân nhà...
Hương vị ngọt ngào của nhiều loại trái cây, từ khắp mọi nơi đã bắt đầu tìm về trên từng con phố nhỏ. Mới đó đã nửa năm trôi qua, thời gian nhanh đến mức người ta ngoảnh qua, rồi ngoảnh lại đã thấy vài sợi tóc bạc trên đầu. Mỗi khi mùng Năm tháng Năm về, lòng tôi lại hoang hoải, nhớ thương quê cũ. Những kỷ niệm ngày xưa theo mẹ lên đồi bứt từng nắm lá mùng năm, hay ngồi chồm hổm cùng bà với những rổ bánh đầu chợ... Tôi nhớ vị đậm đà của chén nước lá, nhớ bàn tay sần sùi của mẹ đang phơi từng nắm lá trước sân nhà...
Thời gian cứ mãi trôi, chỉ có con người là cứ già theo năm tháng, còn những ngày Tết Ðoan ngọ cứ “trẻ hoá” mãi theo thời gian. Bởi mỗi năm, người ta đón Tết Ðoan ngọ theo nhiều cách khác nhau. Vì ngày mùng Năm tháng Năm, cũng thiêng liêng không kém ngày tết cổ truyền dân tộc. Vui nhất trong dịp này, có lẽ là đám con nít. Chúng háo hức mong chờ những cuộc vui, với muôn hình vạn trạng những chiếc bánh kẹo có trong ngày này, mà đứa nào cũng thèm thuồng, thích thú.
 |
| Minh hoạ: HOÀNG VŨ |
Mùng Năm tháng Năm, dù ai đi xa đến mấy cũng tất tả quay về đoàn tụ bên gia đình để ăn trái vải ngọt, miếng xoài xanh, hay hương vị rất riêng của cái bánh ú tro, cũng có khi đó là chén chè đậu đen mát lịm cả người. Và không quên nhâm nhi từng cốc nước mùng Năm đậm đà, nóng hổi.
Không giống như mùng Năm của bao năm về trước, mùng Năm này tôi tất bật bên chiếc vi tính, hình ảnh của những gánh lá, của những người mẹ già, của những cái chợ quê cứ lần lượt hiện trên face, làm tôi nhớ đến nao lòng về mùng Năm trước. Tôi thả hồn lang thang theo từng gánh lá, thả hồn theo cái mùi thơm thoang thoảng vị thuốc nam có trong từng cốc nước lá để mà nhớ.
Và cứ mỗi khi đến Tết Ðoan ngọ, mỗi gia đình ở quê tôi đều sắm sửa theo từng khả năng kinh tế của mình, nhưng có một điểm chung là trong mỗi gia đình đều có ấm nước lá mùng Năm đang nghi ngút toả hương thơm.
Ngày còn bé, cứ mỗi khi mùa gặt của tháng Tư qua đi, mẹ lại chìa những ngón tay chai sần để tính từng ngày để chờ đợi đến mùng Năm tháng Năm, chuẩn bị mâm cỗ để cúng kính ông bà, chuẩn bị những chén xôi, chén cơm gạo mới vừa thu hoạch. Và mẹ không quên dặn dò anh trai tôi, vào đúng mười hai giờ trưa mùng Năm tháng Năm, phải bắt cho được con thằn lằn bỏ vào nước, để cho các em rửa mặt, mong cho chúng tôi... học sáng dạ hơn, theo quan niệm của người xưa.
Và mỗi mùng Năm trôi qua, chúng tôi vẫn hồn nhiên làm theo lời mẹ dặn, vẫn bắt thằn lằn bỏ vào thau nước để chúng giãy giụa, bò quanh rồi lấy nước rửa mặt. Mãi sau này lớn, chúng tôi không còn thói quen đó, bởi suy nghĩ từ những đứa trẻ trưởng thành sẽ khác hơn. Thành công hay thất bại là do ý chí của bản thân mỗi người, chứ không phải do những chậu nước thằn lằn của ngày mùng Năm ấy. Còn mẹ tôi vẫn luôn tự hào, vì những đứa con sáng dạ, thông minh đều nhờ vào những chậu nước mùng Năm ngày nào.
Giống như bao người phụ nữ ở quê, mẹ tôi hiền lành, có niềm tin vào cuộc sống, vào những điều nhỏ nhặt nhất, bởi mẹ có trái tim nhân hậu, có tình thương yêu bao la đối với con cái. Tôi nhớ nhất là những chén nước mùng Năm mà mẹ đã cất công vào rừng hái lá, phơi khô và sắc cho chị em tôi uống. Với mẹ đó là loại thuốc dành riêng cho gia đình. Từ bệnh đau đầu, chóng mặt, chướng bụng hay mất ngủ lá mùng năm của mẹ đều có thể chữa khỏi.
Hỗn hợp của cốc nước lá mùng năm, mà theo mẹ là nước thuốc ấy bao gồm nhiều loại cây lá nam khác nhau như cây chó đẻ, rau mã đề, lá dâu, ích mẫu, bồ công anh, ngải cứu, lá ổi... được mẹ hái trong mấy ngày liền, sau đó mẹ băm nhỏ, phơi khô và treo lủng lẳng thành từng chùm trên giàn bếp để dành sắc uống trong từng ngày.
Nhưng để có được cốc nước lá mùng năm ấy, mẹ tôi vất vả lắm. Vào rừng, leo đồi tìm lá, mỗi loại lá mọc rải rác, xen kẽ khắp nơi, có khi là trong bụi gai rậm rạp, có khi là trên ngọn đồi mà mẹ phải leo mỏi chân. Hái lá dưới cái nắng gay gắt của mùa hè, áo mẹ ướt đẫm mồ hôi. Mẹ đội nắng, đội gió. Có khi đội cả cơn mưa rào bất chợt.
Nhìn cốc nước mùng năm sóng sánh, thoang thoảng mùi thơm của từng loại cây lá tôi thấy yêu mẹ vô cùng. Mãi sau này mưu sinh trên thành phố, những ngày Tết Ðoan ngọ tôi không về quê ăn tết cùng gia đình. Lòng rưng rức nhớ chùm bánh ú nước tro, nhớ vị đậm đà của cốc nước mùng Năm, nhớ tình đất tình quê trong từng cốc nước có mùi thơm diệu kỳ đó./.
Thân Thị Thanh Trâm
Xem thêm bình luận