Với 16 truyện ngắn, Văn Thành Lê thoả sức để cho những câu chuyện đi đến từng ngóc ngách của cảm xúc và thử sức mình qua những đề tài phong phú, đa dạng, đôi lúc đưa chính nhân vật của mình vào ngõ cụt, sự bế tắc, như trường hợp của “Kẻ rao bán”- từ khởi điểm là rao bán tinh trùng cho những phụ nữ hiếm muộn bằng đường thụ tinh ống nghiệm, sau dần trực tiếp “bán thân” và dần thích thú với những cuộc rao bán đó.
Với "Thừa ra một người" của Văn Thành Lê, người đọc như càng hiểu thêm hơn về những ngổn ngang trong lòng của những nhân vật trong câu chuyện, từ "kẻ rao bán" đến "chàng khờ" với mối tình câm lặng kéo dài từ tuổi thơ đến tận khi "mối tình đầu" lấy... mấy đời chồng rồi ra đi biền biệt.
Hay là những thinh không từ trong giấc mơ chập chờn qua hiện thực, chút biến hoá, phiêu lưu của tâm trí với một nụ hôn, chút suy tư, bận lòng về con người, về cuộc đời trong những buổi sáng ngẫm ngợi, mà nói theo lời của chính tác giả là "Xã hội càng hiện đại càng ngổn ngang hơn. Chiều nào, góc nào, hướng nào cũng thấy ngổn ngang. Sáng mở mắt ra đã ngổn ngang. Ngổn ngang đến khi đi ngủ. Ngổn ngang cả trong mơ. Ngổn ngang phận người. Ngổn ngang chân trời”.
 |
Mà không ngổn ngang sao được nếu như ta là một cô giáo trẻ đến làm việc tại một ngôi trường mà nơi đó cô có cảm giác như vai trò của mình là "có cũng được mà không có cũng chẳng sao", thì đành rằng cô cũng có cố gắng để trở thành một cô giáo tốt, một người đồng nghiệp dễ mến, một cấp dưới tận tuỵ nhưng trong cô luôn có cảm giác "Vậy là đã ba năm nàng ở ngôi trường này. Tuổi xuân trôi nhanh như chó chạy trên đồng. Nàng tự hỏi không biết mình có thể gắn bó ở đây mãi được không? Sao thấy như lạc lõng quá chừng. Như nơi đây đã thừa ra một người!” (Thừa ra một người).
Hay như một đứa con gái trong suốt tuổi thơ mình chưa một lần dám thắc mắc về sự vắng mặt của người cha trong gia đình bởi "mẹ bảo gì Trang cũng dạ. Dạ để ngoan. Dạ để lớn. Dạ để hai mẹ con bện vào nhau mà sống. Trang ngờ vực gì mẹ cũng hoá giải được. Mẹ nói gì Trang cũng tin. Tin như thể trên đời này ngoài mẹ ra không còn ai để cho Trang tin nữa".
Ngay cả khi Trang biết mẹ mình chuyên làm nghề bùa ngãi, nhất là rất hay giúp cho những phụ nữ "ếm tội" những ông chồng ngoại tình và chứng kiến cả việc cha mình trở về với thân tàn, ma dại cầu xin mẹ tha thứ bởi từ khi bỏ nhà ra đi, đời ông cứ chìm dần theo những vận rủi không cách gì lý giải nổi lý do. Mẹ Trang chấp nhận lời cầu xin ấy và rồi “tối ấy mẹ đem hình nhân ra sân, lẩm bẩm gì đó, rồi đốt. Ánh lửa cháy lạ lùng lắm, không đỏ không vàng, mà xanh, xanh leo xanh lét. Mẹ thở dài thườn thượt. Như thể sự bức bách bao năm, sự dồn nén bao năm tuột ra khỏi mình. Trời đông tối như mực tàu. Ðêm như lặn sâu vào tận đáy hơi thở mẹ” (Khe Mung Lùng).
Người đọc có thể không tin vào chuyện bùa ngãi, nhưng ắt hẳn trong đời đã trải qua những giấc mơ, những mộng mị mà ta có cảm giác rất thật, như có thể chạm vào, khiến tâm trí vui, buồn, sợ hãi, giận dữ… theo từng diễn biến trong giấc mơ.
Nhân vật trong truyện ngắn “Người canh sương” đã trải qua một giấc mơ dài với những cung bậc xúc cảm như thế, thấy mình như tan ra, hoà cùng với làn sương, thấy những sân si, u mê trong mình như trĩu nặng, kéo ghì mình ra khỏi những làn sương mong manh ấy, để rồi thấy mình trần tục, quẩn quanh với “mỗi ngày mới là một cuộc lao mình vào vòng xoáy tìm cách thích ứng để sinh tồn. Ngồn ngộn mệt mỏi. Loay hoay giữa những ngột ngạt do chính loài của mình bày ra với nhau” (Người canh sương).
Hoặc như một chàng trai môi kề môi với người yêu nhưng trong tâm thức đã trải nghiệm được cả một hành trình cảm xúc của sự giải thoát khỏi thực tại.“Hắn thấy mình nhẹ bẫng. Bung biêng. Hắn thả lỏng. Thả lỏng toàn thân. Hắn đang dần bốc hơi. Hắn sẽ thành mây thành mưa. Hắn trong suốt và vô trùng, không nhiễm tạp ô uế gì nữa. Thanh thản lắm. Nhẹ nhàng lắm. Vậy mới là sống chứ. Sao giờ nó mới nhận ra nhỉ? Nhưng chẳng sao. Muộn ư? Chẳng có gì là muộn. Hắn đã nhìn ra. Hắn là hạt mưa. Hắn là nước. Hắn bay lên rồi. Cao. Cao lắm” (Nụ hôn ảo).
Với 16 truyện ngắn, Văn Thành Lê thoả sức để cho những câu chuyện đi đến từng ngóc ngách của cảm xúc và thử sức mình qua những đề tài phong phú, đa dạng, đôi lúc đưa chính nhân vật của mình vào ngõ cụt, sự bế tắc, như trường hợp của “Kẻ rao bán”- từ khởi điểm là rao bán tinh trùng cho những phụ nữ hiếm muộn bằng đường thụ tinh ống nghiệm, sau dần trực tiếp “bán thân” và dần thích thú với những cuộc rao bán đó.
Nhưng rồi sau những cuộc vui mang tính đổi chác, “trên đường đi hắn thấy những đứa trẻ giống nhau giăng mắc trước mắt. Những đứa trẻ na ná nhau. Và na ná hắn. Vành tai rộng và dài. Chân đi hình chữ bát. Mũi hình túi mật. Lông mày rậm… Những đứa trẻ giống nhau nhìn hắn với ánh mắt vô hồn, dửng dưng, đầy oán trách. Chưa bao giờ hắn thấy không gian ngột ngạt thời gian lê thê như lúc này” (Kẻ rao bán…).
Liệu rằng sau đó, hắn có để cho đời mình trượt dài trong “không gian ngột ngạt thời gian lê thê” hay là lại tiếp tục quay về với những cuộc bán mua, hay chỉ lờ mờ nhận ra rằng: “Bạn đang bị xoáy vào khoảng từ trường bi kịch ấy. Bạn chới với! Cái gì có thể kéo bạn lại gần sự bình yên?!” (Buổi sáng khác lạ).
Chắc là không dễ để tìm được câu trả lời, bởi, cuộc đời vốn dĩ rất ngổn ngang…
Ngọc Lợi
Xem thêm bình luận