(CMO) Sau khi trình báo ngành chức năng, thuyền trưởng Trần Văn Đoàn, Khóm 1, thị trấn Sông Đốc, tỉ mỉ cho cuốn sổ bìa cứng cỡ lớn vào hộc tủ ngay dưới vô lăng tàu, khoá lại cẩn thận mới bắt đầu những công việc còn lại. “Nó là giấy vụn với nhiều người nhưng là tài sản rất quan trọng của anh em ngư phủ và không thể thiếu mỗi khi tàu ra khơi, đó là cuốn sổ ghi lại nhật ký hành trình khai thác trên biển”, anh Đoàn chia sẻ.
Lật những trang đầu của cuốn nhật ký, phần nào thấy được tầm quan trọng của nó. Các trang được anh chia thành những cột nhỏ với chú thích rõ ràng cho từng cột. Nào là toạ độ vùng biển khai thác, thời gian, loài hải sản, sản lượng khai thác từng loài hải sản, tổng sản lượng khai thác… “Đã làm gần 2 năm nay nên công việc này giờ đây rất đơn giản”, anh Đoàn chia sẻ thêm.
 |
| Ghi chép nhật ký khai thác là quy định bắt buộc hiện nay, mang lại nhiều lợi ích cho chính ngư dân. |
Ghi chép nhật lý khai thác, công việc tưởng nhỏ nhưng mang lại rất nhiều lợi ích cho ngư phủ và chủ tàu. Đây là cơ sở để tàu được hưởng chính sách hỗ trợ theo quyết định của Chính phủ, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho ngư dân. Đây cũng là cơ sở để truy xuất nguồn gốc thuỷ sản, giúp sản phẩm xuất khẩu được thuận lợi hơn. Đây cũng là một trong những biện pháp ngăn chặn tình trạng tàu cá xâm phạm lãnh hải các nước, khai thác vi phạm các vùng biển.
Tuy vậy, không phải chủ tàu nào cũng chấp hành nghiêm túc việc ghi nhật ký khai thác. Theo nhiều ngư dân, việc khó khăn nhất trong ghi chép nhật ký là trình độ của thuyền trưởng. Bởi không phải thuyền trưởng nào cũng tỉ mẩn ghi chép đầy đủ các hoạt động diễn ra trên biển, nhất là hoạt động khai thác diễn ra rất cấp bách, lại trong điều kiện tàu luôn chông chênh. Ngoài ra, nhiều tàu còn sợ khi ghi chép nhật ký sẽ bị lộ ngư trường nên không ít tàu tìm cách né tránh.
Để có được chuyển biến trong ý thức ghi nhật ký khai thác, các ngành chức năng tỉnh, đặc biệt là Chi cục Thuỷ sản áp dụng nhiều giải pháp, nhất là tuyên truyền bằng nhiều hình thức và có cả việc xử phạt để răn đe. Chính anh Đoàn thừa nhận, trước đây nói đến việc ghi nhật ký hành trình khai thác anh em thường truyền tai nhau là chuyện “tào lao”. Tuy nhiên, sau khi được giải thích rõ ràng, cụ thể và sau một thời gian thực hiện mới thấy nó vô cùng quan trọng.
Theo khuyến cáo của Uỷ ban châu Âu, nhật ký khai thác thuỷ sản là quy định bắt buộc. Từ khuyến cáo này, Bộ NN&PTNT cũng đã có quy định, chủ tàu phải khai báo các giấy tờ về đăng ký, đăng kiểm, giấy phép khai thác thuỷ sản, danh bạ thuyền viên, thuyền trưởng, máy trưởng... trước khi tàu xuất bến. Khi khai thác thuỷ sản trên biển, chủ tàu phải ghi nhật ký khai thác.
Bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, tỉnh cũng đã thành lập tổ công tác thường trực tại các cảng cá để kiểm tra việc ghi nhật ký hành trình khai thác của ngư dân, đồng thời xác nhận chuyến biển, sản phẩm cho ngư dân để được hưởng chính sách hỗ trợ của Chính phủ. Mặt khác, kiểm tra và kiên quyết không cho các tàu cá ra khơi khi chưa đủ các điều kiện cả về thủ tục giấy tờ và trang thiết bị an toàn.
Nỗ lực là vậy, nhưng để làm thay đổi hoàn toàn cách thức hành nghề khai thác theo lối truyền thống đã có từ lâu là chuyện không đơn giản. Nhất là trong điều kiện nguồn lợi thuỷ sản ngày một cạn kiệt, vật tư đầu vào phục vụ nghề khai thác lại ngày một tăng nên nhiều tàu phải chạy đua để có lợi nhuận mà quên đi trách nhiệm với tự nhiên, với cộng đồng và cả thế hệ sau. Thực tế này đòi hỏi các ngành chức năng tiếp tục có nhiều hơn nữa giải pháp hữu hiệu để hướng tới “nghề cá có trách nhiệm” và phát triển bền vững./.
| Điều 25, Nghị định 42/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định, phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi ghi không đúng hoặc ghi không đầy đủ nhật ký khai thác; nhật ký thu mua, chuyển tải thuỷ sản đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 24 m. Phạt tiền từ 20-30 triệu đồng đối với các hành vi không có, không ghi, không nộp nhật ký khai thác; nhật ký thu mua, chuyển tải thuỷ sản đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 24 m. Đối với tàu cá có chiều dài từ 15-24 m, khi tái phạm hành vi không ghi nhật ký khai thác; nhật ký thu mua, chuyển tải thuỷ sản sẽ bị phạt tiền từ 40-50 triệu đồng. |
Nguyễn Phú
Xem thêm bình luận