Một anh bạn thân ở Cà Mau một hôm điện thoại lên thành phố rủ: “Ðến mùa cá nâu rồi đó, rảnh hông, xuống quê mình chơi, tôi sẽ đãi bồ một món ăn “cây nhà lá vườn” vô cùng hấp dẫn, đảm bảo không đụng hàng. Nhớ xuống nghen, tôi đợi, nếu để qua mùa thì không có đó!”. Nghe bạn nói với vẻ bí mật khiến sự tò mò trong tôi càng thôi thúc. Thế là, cuối tuần, tôi lên xe về quê bạn ngay.
Một anh bạn thân ở Cà Mau một hôm điện thoại lên thành phố rủ: “Ðến mùa cá nâu rồi đó, rảnh hông, xuống quê mình chơi, tôi sẽ đãi bồ một món ăn “cây nhà lá vườn” vô cùng hấp dẫn, đảm bảo không đụng hàng. Nhớ xuống nghen, tôi đợi, nếu để qua mùa thì không có đó!”. Nghe bạn nói với vẻ bí mật khiến sự tò mò trong tôi càng thôi thúc. Thế là, cuối tuần, tôi lên xe về quê bạn ngay.
Ðến nơi, tay bắt mặt mừng, hàn huyên tâm sự xong, bạn cho biết món ăn sẽ chiêu đãi tôi hôm nay là cá nâu kho trái giác.
Xuống tận nơi bếp, thấy bạn đã chuẩn bị sẵn các nguyên liệu trong hai rổ. Rổ thứ nhất đựng con cá nâu mình tròn dẹt, da màu vàng nhạt, trên mình có những đốm đen tròn, trọng lượng khoảng nửa ký, nhảy lách tách trong rổ. Rổ thứ hai đựng những chùm trái tròn, màu xanh nhạt như chùm nho nhí” mà tôi chưa từng được thấy bao giờ!
Ảnh internet |
Thấy tôi trố mắt ngạc nhiên, bạn “nhón” tay vào rổ lấy chùm giơ lên nói: “Ðây là trái giác - đặc sản của Cà Mau - trái của loại dây leo hoang dã thường quấn quanh các lùm cây trong rừng, ven sông rạch ở miền Tây (có rất nhiều ở Cà Mau). Trái giác sống có màu xanh, chín có màu đen thẫm, bên trong có màu tím như trái mồng tơi. Trái già vị chua, ngọt thanh. Vị chua “rất đặc trưng” nầy là thứ gia vị không thể thiếu trong các món ăn của người dân vùng U Minh. Ngoài việc dùng làm gia vị, trái giác còn được người dân nơi đây sản xuất (bằng cách lên men vi sinh) thành một loại rượu nổi tiếng là “rượu trái giác”.
Sau khi kể dông dài về loại trái dân dã này, bạn xắn tay vào bếp chế biến món ăn, còn tôi phụ việc lặt vặt.
Con cá nâu được bạn làm sạch, ướp nước màu, gia vị khoảng 5-10 phút, sau đó cho lên bếp để lửa vừa, trở bề cho cá thấm gia vị, thêm một ít nước vừa đủ, cho trái giác vào, để lửa riu. Sau 15-20 phút, cá chín, thêm một muỗng dầu ăn, hành lá, tiêu, ớt vào.
Thật tuyệt vời, trong buổi chiều tà, gió hây hẩy thổi nơi bờ sông, bạn cùng tôi ngồi “đối ẩm” bên mâm cơm dọn trước sân nhà với món ăn dân dã cá nâu kho trái giác thơm lừng, đầy hấp dẫn! Dùng đũa gắp miếng thịt cá nâu đưa lên miệng nhai chầm chậm, vị ngọt, dai, béo của cá nâu, hoà lẫn vị chua thanh rất “đặc trưng” của trái giác như đánh thức mọi giác quan. Thêm một cốc rượu trái giác vào nữa để trung hoà độ đạm, khiến cho câu chuyện càng thêm râm ran, bất tận xoay quanh về đề tài trái giác - loại gia vị đặc trưng của nơi “cùng trời cuối đất” này!...
Thanh Tâm