Trước câu hỏi, khi để tồn đọng nhiều công trình chưa quyết toán, tất toán kéo dài, có chủ đầu tư nào chịu trách nhiệm, bị xử lý chưa, ông Trần Anh Chót, Phó chủ tịch UBND huyện Ðầm Dơi, thừa nhận là lâu nay chỉ nhắc nhở, đôn đốc, chứ nếu làm đúng, thẳng tay thì chỉ cần vài năm các chủ đầu tư (chủ tịch UBND xã, thị trấn, Ban Quản lý dự án (QLDA) huyện) gần như mất chức. Tuy nhiên, theo ông Chót, vấn đề này (trách nhiệm của chủ đầu tư trong quyết toán, tất toán, thu hồi tạm ứng đúng theo quy định) tới đây sẽ được giám sát chặt, xử lý trách nhiệm đúng theo quy định.
- Chuyện dài quyết toán, tất toán dự án, công trình
- Chuyện dài quyết toán, tất toán dự án, công trình - Bài 2: Vất vả bổ sung hồ sơ quyết toán
Tại Công văn số 4817/UBND-KT, ngày 28/7/2022, về việc tăng cường công tác quyết toán vốn đầu tư công đối với các dự án hoàn thành, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành cấp tỉnh; UBND các huyện, thành phố; các chủ đầu tư và các ban QLDA có dự án sử dụng vốn đầu tư công xác định rõ nguyên nhân chậm lập quyết toán, khó khăn, vướng mắc cụ thể của từng dự án, làm rõ trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân có liên quan. Trên cơ sở đó, đề xuất các biện pháp xử lý, báo cáo người quyết định đầu tư xem xét xử lý dứt điểm theo quy định. Trước đó, tại Công văn số 4799/VPCP-KTTH, ngày 16/7/2021, của Văn phòng Chính phủ, về việc thực hiện các biện pháp đẩy mạnh công tác quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành theo ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, cũng đã yêu cầu đưa công tác quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành vào kế hoạch thanh tra, kiểm tra hằng năm đối với các đơn vị trực thuộc.
Những thông tin trên cho thấy, Trung ương và tỉnh đã có sự chỉ đạo kỳ quyết, nhưng kết quả mang lại chưa như mong muốn, số dự án cần quyết toán, tất toán vẫn nằm ì, càng dày thêm. Ông Ðoàn Quốc Khởi, Giám đốc Sở Tài chính, bức xúc cho rằng, đã đến lúc không còn phải đôn đốc, nhắc nhở nữa, mà phải xem xét, xử lý trách nhiệm đến nơi đến chốn, đúng quy định pháp luật. Cần áp dụng Nghị định số 16/2022/NÐ-CP, quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng, để xử phạt các chủ đầu tư chậm thực hiện quyết toán theo quy định tại khoản 5, Ðiều 35, Nghị định số 10/2021/NÐ-CP, về quản lý chi phí đầu tư xây dựng và được UBND tỉnh chỉ đạo tại Công văn số 4101/UBND-KT, ngày 5/6/2023, về việc xử lý chậm lập hồ sơ quyết toán vốn đầu tư xây dựng.
Dự án đầu tư xây dựng trụ sở làm việc Sở Tài nguyên và Môi trường đã có biên bản nghiệm thu hoàn thành đưa vào sử dụng ngày 9/11/2022. Qua rà soát hồ sơ lập báo cáo quyết toán dự án hoàn thành còn thiếu phần phát sinh khối lượng gói thầu số 29: Thi công xây lắp (trụ sở làm việc chính, sân, đường; mương thoát nước, cổng hàng rào, nhà bảo vệ, san lấp và thử tải cọc) chưa thống nhất khối lượng với nhà thầu thi công, dẫn đến chậm trễ trong quá trình tổng hợp và lập báo cáo quyết toán dự án hoàn thành.
Tại Kết luận thanh tra số 325/KL-TTCP ngày 10/2/2023 của Tổng Thanh tra Chính phủ, đối với những dự án đã có quyết định phê duyệt quyết toán trên địa bàn tỉnh nhưng chưa tất toán theo quy định, nhà thầu chiếm dụng vốn đầu tư công là vi phạm khoản 1, khoản 4 và khoản 6, Ðiều 25, Thông tư số 10/2020/TT-BTC của Bộ Tài chính. Do đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị cấp thẩm quyền chỉ đạo các chủ đầu tư tích cực, khẩn trương thu hồi nộp trả ngân sách Nhà nước và xử lý tất toán; đồng thời, xem xét, xử lý trách nhiệm của các chủ đầu tư không xử lý dứt điểm các dự án công trình còn tồn đọng trong năm 2023.
Ðối với việc thu hồi tạm ứng, ông Ðoàn Quốc Khởi cho rằng, số dư tạm ứng quá hạn kéo dài qua nhiều năm chưa thu hồi (trên 32,7 tỷ đồng thuộc 19 chủ đầu tư, với 63 dự án) là thuộc trách nhiệm của các chủ đầu tư, bởi đã vi phạm quy định tại điểm h, khoản 1, Ðiều 53, Nghị định số 99/2021/NÐ-CP: “Thu hồi để nộp về ngân sách Nhà nước số vốn đã thanh toán thừa, khi dự án hoàn thành được phê duyệt quyết toán có số vốn được quyết toán thấp hơn số vốn đã thanh toán cho dự án, số vốn đã tạm ứng theo quy định và chịu trách nhiệm về những khoản tạm ứng nhưng không thu hồi được”.
Liên quan đến vấn đề trên, lãnh đạo Kho bạc Nhà nước tỉnh, cho biết, có chủ đầu tư yêu cầu thanh toán theo hồ sơ hiện có, trong khi hồ sơ thiếu rất nhiều, không thể hiện rõ. “Hồ sơ của anh mà anh còn không dám ký mà đề nghị chúng tôi ký quyết toán”, ông Dương Hữu Tảng, Giám đốc Kho bạc Nhà nước tỉnh, bức xúc. Ông Dương Hữu Tảng cho đây là câu chuyện khó, cần có cơ chế, đồng thời đề nghị làm rõ trách nhiệm của chủ đầu tư trong việc theo dõi nguồn vốn tạm ứng có sử dụng đúng mục đích hay không, cần thiết thành lập tổ kiểm tra, xử lý nội dung này. Cùng với đó, cần rà soát lại các hồ sơ, vụ nào đủ điều kiện thì khởi kiện ra toà để thu hồi tiền tạm ứng, trả cho ngân sách Nhà nước.
Công tác quản lý vốn đầu tư được thực hiện theo quy trình rất chặt chẽ, khép kín, thông qua việc ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật. Ông Ðoàn Quốc Khởi cho rằng, trách nhiệm đầu tiên thuộc về cơ quan quản lý vốn và giao vốn, đó là Sở Kế hoạch và Ðầu tư, tiếp đó là cơ quan quản lý vốn để thực hiện công trình (chủ đầu tư), thứ 3 là cơ quan thanh toán, kiểm toán, thanh toán, là Kho bạc Nhà nước và cuối cùng là cơ quan quyết toán dự án, công trình để xác định giá trị tài sản, đó là Sở Tài chính. 4 đơn vị này thực hiện tham mưu UBND tỉnh quản lý, điều hành vốn từ ngân sách.
“UBND tỉnh đã có chỉ đạo, nếu không thực hiện quyết toán, để tồn đọng thì không tiếp tục giao vốn và phải được kiểm điểm, xử lý trách nhiệm. Nhưng có chủ đầu tư nào bị xử lý trách nhiệm chưa và cơ quan quản lý vốn có giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư của nguồn ngân sách mang lại giá trị kinh tế, xã hội như thế nào chưa?", ông Ðoàn Quốc Khởi bức xúc đặt ra nhiều câu hỏi, đồng thời cho rằng việc để nhà thầu chiếm dụng vốn từ ngân sách thì trách nhiệm của cơ quan quản lý vốn ra sao chưa nghe nói tới, cần xem xét xử lý đến nơi đến chốn.
Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Vườn Quốc gia U Minh Hạ số còn phải nộp trả ngân sách trên 320 triệu đồng. Hầu hết số phải nộp thuộc giai đoạn Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch làm chủ đầu tư, trong đó có trách nhiệm phải nộp của Ban Quản lý dự án văn hoá - thể thao và du lịch (thuộc Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch).
Ông Khởi cho biết, hiện có dấu hiệu "làm mờ trách nhiệm" của chủ đầu tư khi sử dụng cách trừ vào nguồn chi phí quản lý dự án, có dự án lớn thì nguồn này hàng tỷ đồng nhưng nay đã trừ hết, không có nguồn để thực hiện việc quyết toán.
Câu chuyện dây dưa trong quyết toán, tất toán và thu hồi tạm ứng thực hiện các dự án, công trình đã kéo dài nhiều năm, dù đã có sự chỉ đạo các cấp nhưng chưa chuyển biến mạnh. Vấn đề này rất cần kịp thời xử lý dứt điểm, lập lại trật tự, kỷ cương, nghiêm túc, đúng quy định trong đầu tư công./.
Trần Nguyên
Xem thêm bình luận