Đó là ý kiến chỉ đạo của Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử tại Hội nghị triển khai kế hoạch sản xuất lúa gạo năm 2025, vào chiều 18/4. Hội nghị nhận được sự quan tâm của các cấp, nhất là các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác trong và ngoài tỉnh.
Hội nghị đã tập trung cho ý liên quan đến các nhiệm vụ, giải pháp củng cố, mở rộng quy mô, nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã (HTX); tích hợp các dự án, chương trình có liên quan để thực hiện tốt nhiệm vụ liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ lúa gạo thông qua hợp đồng trong năm 2025.
Đại diện các sở, ngành, các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia hội nghị.
Tỉnh Cà Mau có một số điều kiện tự nhiên thuận lợi để sản xuất lúa chất lượng cao, nhất là đáp ứng tốt các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ trong nước và quốc tế.
Tỉnh đến nay, toàn tỉnh có diện tích sản xuất lúa là 75.000 ha, trong đó chuyên canh lúa 2 vụ 35.000 ha, lúa tôm 37.000 ha, lúa mùa khoảng 3.000 ha; năng suất bình quân đạt 5 tấn/ha; khoảng 40% sản lượng tiêu thụ trong tỉnh và 60% sản lượng phục vụ xuất khẩu. Về cơ cấu giống lúa gieo trồng qua các năm, gồm nhóm lúa chất lượng cao chiếm khoảng 60-65% diện tích, nhóm lúa đặc sản chiếm 30%, nhóm lúa chất lượng trung bình chiếm 5-10%.
Mặc dù có nhiều điều kiện thuận lợi, tuy nhiên việc sản xuất lúa gạo trên địa bàn tỉnh cũng gặp không ít khó khăn.
Phát biểu tại hội nghị, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử chỉ ra những khó khăn như: Việc sản xuất lúa của tỉnh phụ thuộc vào thời tiết, chưa tiếp cận được nguồn nước ngọt bổ sung từ sông Mê Kông nên khó chủ động nguồn nước trong mùa khô hạn; tổ chức sản xuất còn manh mún, kinh tế hợp tác và liên kết sản xuất, tiêu thụ rất hạn chế, kém bền vững; việc ứng dụng công nghệ mới như chuyển đổi số, cơ giới hóa cho sản xuất lúa gạo tuy có chuyển biến nhưng còn chậm; chưa tận dụng, phát huy sản phẩm phụ ngoài hạt gạo.
Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử chỉ đạo tiến hành rà soát các quy trình sản xuất lúa hiện nay, công tác quản lý chất lượng và quá trình thực hiện hợp đồng trong liên kết, để từ đó xây dựng chuỗi liên kết trong sản xuất lúa.
Thời gian qua, để phát triển ngành hàng lúa gạo, các ngành và chính quyền địa phương đã triển khai thực hiện trên 50 mô hình sản xuất lúa các loại. Tiêu biểu như sản xuất lúa an toàn, lúa hữu cơ, lúa sinh thái, lúa tôm, lúa cá, lúa màu… Trong đó, sản xuất lúa đạt chuẩn hữu cơ Việt Nam 400 ha, tiêu chuẩn USDA, EU, JAS 330 ha, tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP 1.248 ha, lúa sinh thái 3.000 ha; xây dựng 3 vùng nguyên liệu lúa: vùng lúa chất lượng cao 25.000 ha, vùng lúa thơm đặc sản 10.000 ha và vùng lúa chế biến (OM 576, OM 2517) 5.000 ha.
Toàn tỉnh đã xây dựng được 22 chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ lúa gạo (năm 2020-2022) với diện tích 8.000 ha, sản lượng tiêu thụ 40.000 tấn lúa, chiếm 8% so với sản lượng lúa toàn tỉnh. Tuy nhiên, từ năm 2023 đến nay, các chuỗi liên kết bị đứt gãy, các doanh nghiệp chuyển sang đặt hàng mua lúa từ thương lái, HTX vào thời điểm gần thu hoạch.
Theo ông Lê Thanh Tùng, Phó chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam (VIETRISA), để liên kết được duy trì bền vững thì doanh nghiệp và người dân, HTX phải hướng đến mục tiêu không phải chỉ vì lợi nhuận mà là để giữ được giá trị sản phẩm lâu dài. Đồng thời, chính quyền địa phương cũng phải vào cuộc để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.
“Xu thế của thị trường là sản phẩm an toàn, và hiện nay đã đến lúc nếu sản phẩm không thể truy xuất được nguồn gốc thì chúng ta không thể bán được, chớ đừng mong gì bán với giá cao”, ông Tùng nêu thực tế.
Theo ông Lê Thanh Tùng, Phó chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam (VIETRISA), để liên kết được duy trì bền vững thì doanh nghiệp và người dân, hợp tác xã phải hướng đến mục tiêu không phải chỉ vì lợi nhuận, mà là để giữ được giá trị sản phẩm lâu dài.
Ông Huỳnh Chí Phương, Giám đốc Công ty TNHH SDC, cho biết, thời gian qua công ty chưa đầu tư ở Cà Mau do đầu tư tại đây rủi ro cao hơn so với ở các tỉnh, thành khác, bởi lúa sản xuất trên đất nuôi tôm của Cà Mau chủ yếu thu hoạch bằng tay, mà hình thức thu hoạch này làm giảm chất lượng gạo, nhất là nếu gặp thời tiết mưa bão. Ngoài ra, bà con mình vừa muốn có thu hoạch lúa và cả con tôm.
Theo ông Nguyễn Trần Thức, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết, kế hoạch năm 2025 toàn tỉnh canh tác lúa đạt diện tích 81.500 ha, diện tích gieo trồng 116.651 ha. Trong đó, diện tích ứng dụng quy trình canh tác tiên tiến trên 60%; giảm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật từ 25% trở lên; giảm phát thải khí nhà kính 10%.
Phấn đấu đạt sản lượng từ 550.000 tấn; trong đó, khoảng 350.000 tấn lúa, tương đương 200.000 tấn gạo tiêu thụ ngoài tỉnh và phục vụ xuất khẩu. Phấn đấu liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ (thông qua hợp đồng) đạt 15% diện tích canh tác. Đồng thời, thực hiện thí điểm mô hình sản xuất lúa chất lượng cao phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh với quy mô 1.180 ha.
Dịp này, đại diện một số doanh nghiệp, hợp tác xã đã ký kết bản ghi nhớ hợp tác cung cấp dịch vụ đầu vào và đầu ra sản phẩm trong sản xuất lúa, gạo trên địa bàn tỉnh.
Để đạt được kế hoạch này, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử chỉ đạo, Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng Văn phòng rà soát và tham mưu cho UBND tỉnh để đưa ra những nhiệm vụ trong thời gian tới, trong đó tập trung vào việc phát triển công nghệ mới, cơ giới hoá trong sản xuất, giống,…
“Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các đơn vị có liên quan tiến hành rà soát các quy trình sản xuất lúa hiện nay, công tác quản lý chất lượng và quá trình thực hiện hợp đồng trong liên kết, để xây dựng chuỗi liên kết trong sản xuất lúa. Trong thực hiện nhiệm vụ này, phải xác định rõ thời gian, người phụ trách và yêu cầu kết quả cần phải đạt được”, Phó chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh.
Phó chủ tịch UBND tỉnh đồng thời chỉ đạo, các địa phương tập trung tổ chức lại sản xuất của HTX, trong đó chú trọng đến liên kết, hợp tác trong sản xuất thông qua các dịch vụ mua chung, bán chung,…/.
Nguyễn Phú
Xem thêm bình luận